457. Anders is het gesteld bij hen die alleen in de eredienst van God zijn en niet tevens in de goede werken uit naastenliefde; zij staan gelijk met hen die een verbond breken. Nog anders is het gesteld bij hen die God in drieën verdelen en elk afzonderlijk vereren; nog weer anders bij hen, die zich niet tot God in Zijn Menselijke richten; dezen zijn het ‘die niet ingaan door de deur, maar van elders inklimmen’, (Johannes 10:1, 9) en nog weer anders bij hen die met bevestiging de Goddelijkheid van de Heer loochenen. Bij al dezen is er geen verbinding met God en vandaar geen zaligmaking; en hun naastenliefde is geen andere dan een onechte, en deze verbindt niet van aangezicht tot aangezicht, maar van opzij of van achteren. Hoe de verbinding bewerkt wordt, zal ook in het kort gezegd worden. God vloeit in bij ieder mens met de erkenning van Hem in de erkentenissen over Hem, en tevens vloeit Hij in met Zijn liefde jegens de mensen. De mens die alleen het eerste opneemt en niet het laatste, neemt die invloeiing op in het verstand en niet in de wil, en blijft in de erkentenissen zonder de innerlijke erkenning van God, en zijn staat is zoals die van een tuin in de winter. Maar de mens die zowel het eerste als het laatste opneemt, neemt de invloeiing op in de wil en vandaar in het verstand, dus met zijn gehele gemoed, en hij heeft een innerlijke erkenning van God, die de erkentenissen over God bij hem levend maakt. Zijn staat is zoals een tuin in de lente. Dat de verbinding door de naastenliefde plaatsvindt, komt omdat God elk mens liefheeft en aangezien Hij hem niet rechtsreeks kan weldoen, maar door middel van mensen, zo blaast Hij hun Zijn liefde in, zoals Hij de ouders de liefde jegens de kinderen inblaast. De mens die deze liefde opneemt, wordt met God verbonden en heeft de naaste lief uit de liefde van God; bij hem is de liefde van God binnen in de liefde van de mens jegens de naaste, die het willen en het kunnen bij hem werkt. Aangezien de mens niets goeds doet, tenzij het hem toeschijnt alsof het kunnen, willen en doen uit hemzelf voortkomen, werd hem dit gegeven, en wanneer hij dit in vrijheid als uit zichzelf doet, zo wordt het hem toegerekend en wordt het aangenomen als het wederkerige, waardoor de verbinding plaatsvindt. Het is daarmee gesteld als met het actieve en het passieve en met de samenwerking met het passieve, welke plaatsvindt door het actieve in het passieve, en het is daarmee gesteld als met de wil in de handeling en met de gedachte in de spraak, en met de ziel, die uit het binnenste in beide werkt. Het is daarmee ook zo gesteld als met het streven in de beweging en ook als met het bevruchtende van het zaad, dat uit het innerlijke werkt in de sappen, waardoor de boom tot aan de vruchten voortgroeit en door de vruchten nieuwe zaden voortbrengt. Het is daarmee ook zo gesteld als met het licht in edelstenen, dat teruggekaatst wordt al naar de structuur van de delen, waardoor de verschillende kleuren ontstaan die tot de steen schijnen te behoren, terwijl die toch tot het licht behoren.

2418. Dat de woorden ‘sta niet op de ganse vlakte’ betekenen, dat hij in geen van deze dingen zou vertoeven, blijkt uit de betekenis van de vlakte, namelijk elk leerstellig ding, waarover hierna. Hoe het daarmee gesteld is, dat hij in geen van deze dingen zou vertoeven, zal bij vers 26 gezegd worden, waar sprake is van de vrouw van Loth, namelijk dat zij achter hem omzag. Dat de vlakte in het Woord alle dingen van de leer betekent, blijkt bij Jeremia:

‘De verwoester zal komen tot elke stad, en niet één stad zal ontkomen; en het dal zal verderven, en de vlakte zal verdelgd worden’, (Jeremia 48:8);

de stad voor de valse leer, de vlakte voor alle dingen die tot deze leer behoren.

Bij Johannes:

‘Wanneer de duizend jaren zullen geëindigd zijn, zal de Satan uit zijn gevangenis ontboden worden, en hij zal uitgaan om de natiën te verleiden, Gog en Magog, om hen te vergaderen tot de krijg, welker getal is als het zand van de zee; en zij zijn opgekomen over alle vlakte van de aarde en omringden de legerplaats van de heiligen, maar er kwam vuur neder van God uit de hemel, en heeft hen verslonden’, (Openbaring 20:7-9), waar Gog en Magog staan voor hen die in een uiterlijke eredienst zijn zonder innerlijke, en die dus afgodisch geworden is, nr. 1151;

de vlakte van de aarde staat voor de leerstellingen van de Kerk, die zij verwoesten; de legerplaats van de heiligen voor de goedheden van de liefde en van de naastenliefde; met hun verslonden worden door het vuur van God uit de hemel is het evenzo gesteld als met de mannen van Sodom en Amora, vers 24; verder worden de leerstellingen van de naastenliefde ‘steden van de berg’ en de leerstellingen van het geloof ‘steden van de vlakte’ genoemd, bij, (Jeremia 33:13).