457. Anders is het gesteld bij hen die alleen in de eredienst van God zijn en niet tevens in de goede werken uit naastenliefde; zij staan gelijk met hen die een verbond breken. Nog anders is het gesteld bij hen die God in drieën verdelen en elk afzonderlijk vereren; nog weer anders bij hen, die zich niet tot God in Zijn Menselijke richten; dezen zijn het ‘die niet ingaan door de deur, maar van elders inklimmen’, (Johannes 10:1, 9) en nog weer anders bij hen die met bevestiging de Goddelijkheid van de Heer loochenen. Bij al dezen is er geen verbinding met God en vandaar geen zaligmaking; en hun naastenliefde is geen andere dan een onechte, en deze verbindt niet van aangezicht tot aangezicht, maar van opzij of van achteren. Hoe de verbinding bewerkt wordt, zal ook in het kort gezegd worden. God vloeit in bij ieder mens met de erkenning van Hem in de erkentenissen over Hem, en tevens vloeit Hij in met Zijn liefde jegens de mensen. De mens die alleen het eerste opneemt en niet het laatste, neemt die invloeiing op in het verstand en niet in de wil, en blijft in de erkentenissen zonder de innerlijke erkenning van God, en zijn staat is zoals die van een tuin in de winter. Maar de mens die zowel het eerste als het laatste opneemt, neemt de invloeiing op in de wil en vandaar in het verstand, dus met zijn gehele gemoed, en hij heeft een innerlijke erkenning van God, die de erkentenissen over God bij hem levend maakt. Zijn staat is zoals een tuin in de lente. Dat de verbinding door de naastenliefde plaatsvindt, komt omdat God elk mens liefheeft en aangezien Hij hem niet rechtsreeks kan weldoen, maar door middel van mensen, zo blaast Hij hun Zijn liefde in, zoals Hij de ouders de liefde jegens de kinderen inblaast. De mens die deze liefde opneemt, wordt met God verbonden en heeft de naaste lief uit de liefde van God; bij hem is de liefde van God binnen in de liefde van de mens jegens de naaste, die het willen en het kunnen bij hem werkt. Aangezien de mens niets goeds doet, tenzij het hem toeschijnt alsof het kunnen, willen en doen uit hemzelf voortkomen, werd hem dit gegeven, en wanneer hij dit in vrijheid als uit zichzelf doet, zo wordt het hem toegerekend en wordt het aangenomen als het wederkerige, waardoor de verbinding plaatsvindt. Het is daarmee gesteld als met het actieve en het passieve en met de samenwerking met het passieve, welke plaatsvindt door het actieve in het passieve, en het is daarmee gesteld als met de wil in de handeling en met de gedachte in de spraak, en met de ziel, die uit het binnenste in beide werkt. Het is daarmee ook zo gesteld als met het streven in de beweging en ook als met het bevruchtende van het zaad, dat uit het innerlijke werkt in de sappen, waardoor de boom tot aan de vruchten voortgroeit en door de vruchten nieuwe zaden voortbrengt. Het is daarmee ook zo gesteld als met het licht in edelstenen, dat teruggekaatst wordt al naar de structuur van de delen, waardoor de verschillende kleuren ontstaan die tot de steen schijnen te behoren, terwijl die toch tot het licht behoren.

1102. Dat de woorden ‘hij zal wonen in de tenten van Sem’ betekenen: opdat de innerlijke dingen van de godsdienst in de uiterlijke dingen zijn, kan blijken uit alles, wat eerder van Sem is gezegd, namelijk dat Sem de innerlijke Kerk of de innerlijke godsdienst is, en dat de uiterlijke godsdienst niets anders is dan iets onbezields of onreins, wanneer er niet een innerlijke godsdienst is, die hem levend maakt en heiligt. Dat de tenten niets anders betekenen, dan het heilige van de liefde en de godsdienst daaruit, kan blijken uit de betekenis van tenten, waarvan eerder, in nr. 414, sprake was. ‘Reizen en in tenten wonen’ was bij de Ouden een plechtige uitdrukking, waardoor in de innerlijke zin de heilige godsdienst werd aangeduid, omdat de Oudsten niet alleen met tenten reisden, maar ook in tenten woonden, en daarin hun heilige godsdienst hielden; daarom ook betekende reizen en wonen in de innerlijke zin leven. Dat de tenten de heilige godsdienst betekenen, daartoe mogen behalve de eerder in nr. 414 aangehaalde plaatsen ook nog de navolgende ter bevestiging dienen; bij David:

‘God verliet de woning Schilo, de tent waar Hij woonde in de mens’, (Psalm 78:60);

waar tent een dergelijke betekenis heeft als tempel, waarin God gezegd wordt te wonen, wanneer Hij bij de mens tegenwoordig is in de liefde; vandaar wordt een mens, die in de heilige godsdienst leefde, door de Ouden een tent, later echter een tempel genoemd.

Bij Jesaja:

‘Verwijd de plaats van uw tent, dat men de gordijnen van uw woning uitbreide’, (Jesaja 54:2);

voor de verlichting in die dingen, welke tot de ware godsdienst behoren.

Bij Jeremia:

‘Het ganse land is verwoest, in haast zijn Mijn tenten verwoest, Mijn gordijnen in een ogenblik’, (Jeremia 4:20);

waar duidelijk blijkt dat geen tenten zijn bedoeld, maar de heilige godsdienst.

Bij Zacharia:

‘Jeruzalem zal nog onder zichzelf in Jeruzalem wonen, Jehovah zal de tenten van Jehudah behouden’, (Zacharia 12:6, 7);

waar de tenten van Jehudah voor de godsdienst van de Heer uit het heilige van de liefde staan. Hieruit kan nu blijken, wat het wonen in de tenten van Sem betekent, namelijk: opdat de innerlijke eredienst in de uiterlijke is. Daar echter de mens Jafet, of de mens van de uiterlijke Kerk, niet zo weet, wat innerlijke dingen zijn, zij het in het kort meegedeeld; wanneer de mens bij zichzelf voelt of gewaar wordt, dat hij goed denkt over de Heer, en dat hij goed denkt over zijn naaste, en dat hij hem diensten wil bewijzen, niet ten eigen bate of om eigen eer, en wanneer hij voelt, dat hij zich erbarmt over hem, die in nood is, en nog meer over hem, die in dwaling verkeert ten aanzien van de leer van het geloof, kan hij weten, dat hij in de tenten van Sem woont, dat wil zeggen, dat hij innerlijke dingen bij zich heeft, waardoor de Heer werkt.