11. De wijsheid van de engelen in de drie Hemelen is uit de Heer door het Woord, waarvoor de letterlijke zin daarvan dient tot schraag en grondslag.

27. Vanuit de hemel werd gehoord dat bij de Oudsten op deze aardbol onmiddellijke openbaring was, en dat zij dus niet een geschreven Woord hadden. Maar na die tijd, toen onmiddellijke openbaring niet meer zonder gevaar voor de zielen gegeven noch opgenomen kon worden, behaagde het de Heer het Goddelijk ware te openbaren door het Woord dat door louter overeenstemmingen is geschreven, opdat de vergemeenschapping en de verbinding van de mensen met de hemelen niet verloren zou gaan. Vandaar is het Woord zodanig in de laatste zin, dat het in zich de wijsheid bevat van de engelen der drie hemelen. Deze wijsheid verschijnt niet in ons Woord maar toch is zij daarin. Hoe zij daarin is zal met weinig dingen worden gezegd. Er zijn drie hemelen, de een beneden de ander, en de wereld onder hen; in de hoogste hemel is de engellijke wijsheid in de hoogste graad, die de hemelse wijsheid wordt geheten; in de middelste hemel is de engellijke wijsheid in de middelste graad, die de geestelijke wijsheid wordt geheten; maar in de laatste hemel is de engellijke wijsheid in de laatste graad die natuurlijkgeestelijk en natuurlijk-hemels wordt geheten; in de wereld is, omdat zij beneden de hemelen is, de wijsheid in de laagste graad, die natuurlijk wordt geheten. Al deze graden van wijsheid zijn in het Woord dat in de wereld is, maar in gelijktijdige orde, want de opeenvolgende orde wordt in de afklaring gelijktijdig; vandaar wordt het gelijktijdige de samenvatting van al zijn opeenvolgende dingen. Het hoogste in de opeenvolgende orde wordt het binnenste in de gelijktijdige orde, het middelste wordt het middelste daar, en het laatste wordt het laatste daar. Zo'n gelijktijdige is het Woord in de wereld; in het binnenste daarvan is de Heer zoals een Zon, waaruit het Goddelijk ware en Goddelijk goede, licht en vlam, door middelste tot aan laatste dingen zich ontrolt en voortplant; naastgelegen in dat gelijktijdige is het Goddelijk hemelse zoals het is in de hoogste of derde hemel, waaruit de engelen daar wijsheid hebben. Na dat volgt het Goddelijk natuurlijk geestelijke en natuurlijk hemelse zoals het in de laatste of eerste hemel is, en waaruit de engelen daar wijsheid hebben. De laatste periferie van dit gelijktijdige maakt het Goddelijk natuurlijke zoals het is in de wereld, waaruit de mensen wijsheid hebben; dit laatste omgordt, bindt en houdt aldus de innerlijke dingen samen, opdat zij niet wegvloeien, dus het dient ook tot schraag. Zodanig is ons Woord in de letterlijke zin in het algemeen en ook in elk deel. Wanneer dit derhalve door de mens heilig wordt gelezen, worden de innerlijke dingen daarvan opnieuw verbonden en herweven, en elke hemel put daaruit het zijne, de geestelijke engelen hun Goddelijk geestelijke, en de hemelse engelen hun Goddelijk hemelse, van waaruit zij wijsheid hebben. Dat ons Woord zodanig is, werd niet slechts gezegd en gehoord vanuit de hemel, maar ook met veel ondervinding getoond en bevestigd. Het Goddelijke, neergezonden uit de Heer in de wereld, kon niet anders dan door de hemelen in hun orde heengaan en in de wereld aldus gevormd bestaan, opdat het in eendere orde door de hemelen terug kan keren tot de Heer uit wie het is.

5545. Note. In the prefaces to the doctrine it is said that there are many things there that are matters to be understood for the reason that angels have understanding when they have wisdom and intelligence; and that it is the person's faculty of understanding that is enlightened by the Lord when he or she reads the Word. Nothing comes directly. The intellect exists for the purpose of receiving the truths that pertain to faith, and the will exists for the purpose of receiving the good qualities that pertain to love. And it was said that ¹ without such a faculty of understanding, a decision as to what is true could never be made, since on the basis of the Word's literal sense one can draw the conclusion that whatever one proposes to oneself is the truth, as for example that there is fury in Jehovah and it burns down to hell as said in David, ² and that He rejoices to do evil just as He had rejoiced to do good, Deut. 28:63, and so in very many other places. This is the reason that [in the literal sense] there are things that are to be understood also.

Voetnoten:

11. XI. The wisdom of the angels of the three heavens comes from the Lord by means of the Word; its literal sense serves as its fulcrum and foundation.

I have been told from heaven that the most ancient people on this earth had direct revelation, and therefore they did not have a written Word. But after their time, when direct revelation could not exist without risk to souls and so could not be accepted, to prevent people's communication and linking with the heavens being cut off and destroyed, the Lord was pleased to reveal Divine Truth by means of the Word, which is written entirely by means of correspondences. As a result it is so constructed in its ultimate sense that it holds within it the wisdom of the angels of the three heavens. This wisdom is not visible in our Word, yet it is contained in it, and I must briefly describe how this is done.

There are three heavens, one below the other, and beneath them the world. In the highest heaven the wisdom of the angels reaches the highest degree; this is called celestial wisdom. In the middle heaven the wisdom of the angels reaches the middle degree; this is called spiritual wisdom. In the lower heaven the wisdom of the angels reaches the ultimate degree; this is called spiritual- and celestial-natural wisdom. In the world, which is below those heavens, wisdom is at its lowest degree; this is called natural wisdom. All these degrees of wisdom are present in the Word we possess in the world, but in a simultaneous arrangement. For a successive arrangement becomes simultaneous as it comes down; so that the simultaneous becomes a complex of all the successive stages. The highest in a successive arrangement becomes the inmost in a simultaneous arrangement, the middle becomes its middle, and the ultimate becomes its ultimate.

The Word as it exists in the world has a simultaneous arrangement of this sort; in its inmost is the Lord, like a sun, the source of Divine Truth and Divine Good, light and flame radiating and spreading through the middle stages to the ultimate. In this simultaneous arrangement the Celestial Divine is nearest, as it is in the highest or third heaven, the source of the wisdom of the angels there. Then follows the Spiritual Divine, as it is in the middle or second heaven, the source of the wisdom of the angels there. After this comes the Spiritual-Natural Divine and the Celestial-Natural Divine, as it is in the ultimate or first heaven, the source of the wisdom of the angels there. The ultimate ring of this simultaneous arrangement is made up of the Natural Divine, as it is in the world, the source of the wisdom of people on earth. This outermost ring surrounds, binds and holds together the inner rings, to prevent them falling apart and to act as a fulcrum for them. The literal sense of the Word is like this in general and in every part.

So when it is read piously by a person, then its inner rings are untied and uncovered, and each heaven draws from it what is its own, the spiritual angels their Spiritual Divine, the celestial angels their Celestial Divine, the source of their wisdom. It was not only told and heard from heaven that our Word is like this, but it was demonstrated and proved by many experiences. When the Divine was sent down by the Lord into the world, it must have passed through the heavens one after the other, and come into existence in the world in such a form as to return in the same order through the heavens to its source, the Lord.