10. De laatste zin van het Woord, die de letterlijke zin alleen is, stemt overeen met de baard en de hoofdharen van de mens-engel.

25. Dat de hoofdharen en de baard overeenstemmen met het laatste van het Woord kan, als het voor het eerst gezegd en gehoord wordt, wonderlijk schijnen, maar deze overeenstemming is omdat alle dingen van het Woord overeenstemmen met alle dingen van de hemel, en de hemel met alle dingen van de mensen; want de hemel in zijn samenvatting is voor de Heer zoals één mens, over welke overeenstemming men ziet in het werk Hemel en Hel [n. Hemel en Hel 87-102, 307]. Dat alle dingen van het Woord overeenstemmen met alle dingen van de hemel, werd mij te doorvatten gegeven door het volgende: de afzonderlijke hoofdstukken in het profetische Woord stemmen overeen met de afzonderlijke hemelse gezelschappen, want terwijl ik de profetische dingen in het Woord van Jesaja tot Malachia doorliep, werd het gegeven te zien dat de hemelse gezelschappen in hun orde te voorschijn werden geroepen, en zij doorvatten hieruit de met henzelf overeenstemmende geestelijke zin. Vanuit deze en andere bewijzen bleek mij dat er een overeenstemming was van de ganse hemel met het Woord in een reeks. Omdat er overeenstemming is van het Woord met de hemel, en de hemel in zijn geheel en in delen overeenstemt met de mens, is het dat het laatste van het Woord overeenstemt met het laatste van de mensen. Het laatste van het Woord is de letterlijke zin, en het laatste van de mensen zijn de hoofdharen en de baard. Vandaar is het dat mensen die het Woord ook in laatsten hebben liefgehad, na de dood met sierlijk verzorgde haren verschijnen; evenzo de engelen; zij laten ook wanneer zij engelen worden de baard groeien. Omgekeerd echter verschijnen allen die de letterlijke zin van het Woord veracht hebben, na de dood als zij geesten worden, kaal, wat een teken is dat zij zonder waarheden zijn; daarom bedekken zij, om zich niet voor anderen te schamen, hun hoofd met een tiara. Aangezien de haren en de baarden het laatste van de hemel betekenen, en vandaar ook het laatste van het Goddelijk Ware of van het Woord, wordt over de Oude van Dagen geschreven dat hij hoofdhaar had als reine wol [Daniël 7:9]; evenzo de Heer ten aanzien van het Woord, als de Zoon des Mensen in de Apocalyps 1:14. Daarom ook bestond de kracht van Simson in diens haren; en toen deze werden afgesneden, werd hij zwak. Ook het Nazireaat is verbonden met het haar, want door een nazireeër werd de Heer uitgebeeld ten aanzien van Zijn laatsten, dus ook de hemel in laatsten. Dit was de oorzaak dat 42 knapen door beren werden verscheurd omdat zij Elisa kaal noemden [2 Kon. 2:23, 24]. Elisa, evenals Elias en de overige profeten, beeldde de Heer uit ten aanzien van het Woord, en het Woord zonder de laatste zin daarvan, die de letterlijke zin is, is niet het Woord. De letterlijke zin van het Woord is als een vat gevuld met edele wijn; daarom wordt als het vat gebroken is alle wijn verspreid; en ook is de letterlijke zin van het Woord als de beenderen en de huid bij de mensen; als deze weggenomen worden valt de gehele mens uiteen. Vandaar is het dat de samenhang, ja zelfs de macht van het ganse Woord, bestaat in de laatste zin daarvan, die de letterlijke zin is, want deze zin ondersteunt en houdt al het Goddelijke Ware daar bijeen. Aangezien het kale betekent geen ware omdat het laatste daarvan er niet is, werden zij die tot de Joodse kerk behoorden toen zij Jehova verlieten en het Woord verachtten, kaal geheten, zoals bij Jeremia:

"Alle hoofd kaal, en alle baard geschoren" [Jeremia 48:37];

en bij Jesaja:

"Kaalheid op de hoofden, en de baard geschoren" [Jesaja 15:2];

en bij Ezechiël:

"Opdat hij zou scheren het hoofd en de baard met een scheermes" [Ezechiël 5:1]; en

"Op alle aangezichten schaamte, en op alle hoofden kaalheid", [Ezechiël 8:8];

en bij dezelfde:

"Alle hoofd verkaald" [Ezechiël 29:18];

en ook elders, zoals bij Amos 8:10 en bij Micha 1:16.

26. De letterlijke zin van het Woord stemt overeen met de hoofdharen; en in de overige dingen stemt deze overeen met de verschillende delen in de mens, als met diens hoofd, borst, lenden, voeten. Maar daar waar die overeenstemmingen in de letterlijke zin zijn, daar is het Woord zoals bekleed, en vandaar stemt deze overeen met de kleding voor die delen, want klederen betekenen in het algemeen ware dingen, en stemmen ook werkelijk daarmee overeen. Maar toch zijn verscheidene dingen in de letterlijke zin van het Woord naakt, dus zonder bekleding, en die dingen stemmen overeen met het aangezicht en de handen van de mens, welke delen naakt zijn. Die dingen van het Woord zijn van nut voor de leer van de kerk, omdat zij in zich geestelijk-natuurlijke ware dingen zijn. Het staat vast dat het daar niet aan ontbreekt en dat de mens ook naakte waarheden in het Woord kan vinden en zien.

87. ER BESTAAT EEN OVEREENSTEMMING TUSSEN ALLES IN DE HEMEL EN ALLES IN DEMENS

Hedenten dage weet men niet wat overeenstemming (correspondentia) is. Er bestaan vele redenen voor deze onwetendheid. De voornaamste is dat de mens zich van de hemel verwijderd heeft door eigenliefde en liefde tot de wereld. Want hij die zichzelf en de wereld boven alles liefheeft, heeft alleen oog voor wereldlijke dingen, omdat die de uiterlijke zinnen strelen en zijn neigingen bevredigen en hij vindt geestelijke dingen niet belangrijk, omdat deze de innerlijke zinnen bevredigen en de geest verheugen. Daarom stoot hij deze af en zegt dat ze te hoog zijn voor zijn gedachten. De mensen in de oudheid handelden anders. De kennis van overeenstemmingen was voor hen de voornaamste van alle wetenschappen. Daaruit ontleenden zij intelligentie en wijsheid en zij die in de kerk waren, hadden door middel daarvan communicatie met de hemel, want de wetenschap van overeenstemmingen is een engelenwetenschap. De oudste mensen (antiquissimi), die hemelse mensen waren, dachten vanuit overeenstemming zelf, net als de engelen. Daarom spraken zij ook met engelen en daarom verscheen de Heer hen vaak en onderwees hen. Maar tegenwoordig is deze wetenschap zo geheel verloren gegaan, dat men niet meer weet wat overeenstemming is.

Correspondentie is de relatie tussen een natuurlijk ding en zijn spirituele betekenis, en het bestaat volgens het gebruik van dat ding. De geestelijke wereld en de natuurlijke wereld komen overeen; vormen bestaan hier omdat hun doel daar bestaat. Heilige tekst zoals in de Bijbel heeft uiterlijke vorm en innerlijke betekenis en de twee zijn in volledige overeenstemming.

Dit kan worden geïllustreerd aan de hand van het volgende voorbeeld: als je iemand ziet van wie je houdt, glimlach je. Het lijkt een vrij eenvoudig proces, maar in werkelijkheid is het dat niet; in plaats daarvan is het een hele reeks gebeurtenissen, met eenvoudigere dingen die betrekking hebben op complexere dingen, die opstijgen naar het spirituele niveau en weer naar beneden komen. Het eerste licht stuitert van het gezicht van die persoon af en komt in je ogen terecht. Je ogen sturen informatie naar je hersenen. Van daaruit gaat het over in je geest - een geestelijk orgaan, volgens de werken van Swedenborg - en registreert het zich in je bewustzijn. Je herkent de persoon en voelt liefde voor hen! Maar dat moet weer naar beneden vertaald worden door de hersenen, die signalen genereren naar alle gezichtsspieren, die vervolgens samentrekken of ontspannen volgens de orders, waardoor een glimlach ontstaat.

Zoals u kunt zien, is de echte activiteit hier mentaal. Je "ziet" dat gezicht in je geest; voor die tijd is het gewoon een reeks impulsen die informatie dragen. En je "glimlacht" in je geest, met de informatie vertaald terug naar meer impulsen dragen meer informatie die leidt tot fysieke activiteit. Je ogen "weten" niet wat ze zien; je wangen "weten" niet dat ze glimlachen. Het zijn simpelweg projecties van een intern, spiritueel ding - je geest - in een lagere fysieke werkelijkheid.

Dat is een voorbeeld van correspondentie, op zeer kleine schaal. Wat je ziet op het natuurlijke vlak van het bestaan komt overeen met je idee van wat je ziet en de genegenheid die je ervoor hebt. Uw reactie komt op haar beurt overeen met de genegenheid die u heeft. De correspondentie van de een met de ander is een manier voor de belangrijkere spirituele werkelijkheid - de activiteit in je geest - om zichzelf te projecteren in de fysieke werkelijkheid.

De werken van Swedenborg vertellen ons dat die correspondenties belangrijker zijn dan we ons kunnen voorstellen. In feite komt alles in de fysieke wereld overeen met iets in de spirituele wereld. Bergen zijn bijvoorbeeld niet alleen maar bergen; ze zijn de geestelijke liefde van de Heer die in de vorm van bergen in de fysieke werkelijkheid wordt geprojecteerd. Bomen zijn geworteld, duurzame spirituele principes die in de fysieke werkelijkheid worden geprojecteerd in de vormen van bomen. Een rivier is een stroom van ware spirituele ideeën die in de fysieke werkelijkheid wordt geprojecteerd. In zekere zin is het alsof de spirituele wereld één grote collectieve geest is, die zich via de fysieke werkelijkheid uitdrukt zoals onze eigen geest zich uitdrukt via ons eigen lichaam.

En dan is er nog een ander niveau: De werken van Swedenborg zeggen dat de meest volmaakte vorm van de geestelijke werkelijkheid, de hemel, in een staat van volledige, allesomvattende correspondentie met de Heer is, waarbij elk aspect van de hemel een aspect van de diepste werkelijkheid van allen uitdrukt, namelijk de liefde en de wijsheid van de Heer zelf. Dit is ver weg aan de rauwe rand van wat we kunnen bevatten, maar het is echt heel mooi. De geestelijke werkelijkheid is geen deel van de Heer, maar ze is van de Heer en kan de Heer uitdrukken als ze de volmaaktheid nadert. De fysieke werkelijkheid is geen deel van de Heer en maakt geen deel uit van de geestelijke werkelijkheid, maar ze is van de Heer door middel van de geestelijke werkelijkheid, en ze kan de geestelijke werkelijkheid (en dus de Heer) uitdrukken als ze de volmaaktheid nadert.

Daarom had de Heer zoveel lichamelijke wetten voor de kinderen van Israël: de voorgeschreven lichamelijke handelingen kwamen overeen met geestelijke betekenissen, die op hun beurt weer overeenkwamen met aspecten van de Heer zelf. Het verklaart waarom we geavanceerde astronomie en bewustzijn van de natuur zien in de overblijfselen van oude religies wereldwijd: Ze kwamen uit de Oude Kerk, die een overkoepelende kennis van correspondenties had en die kennis gebruikte in de aanbidding en het leven. Tot op zekere hoogte verklaart het waarom we nog steeds houden van bergtoppen, prachtige tuinen, natuurlijke schoonheden zoals watervallen: we kunnen nog steeds de spirituele realiteit voelen die zich daarbinnen bevindt, ook al kennen we die niet in zijn bijzonderheden.

Correspondenties verklaren ook de blijvende kracht van de Bijbel, zelfs in dit sceptische tijdperk. De Heer heeft bepaald dat het geschreven moet worden - het grootste deel ervan toch - in correspondentie, die eigenlijk toegang geeft tot Zijn hele oneindige wezen. We begrijpen ze misschien niet, maar dat beperkt hun kracht niet om ons te leren, om onze geest te vormen; daarom is het belangrijk dat mensen de Bijbel met een open geest lezen, om de Heer binnen te laten.

Een ander fascinerend en betekenisvol aspect van de correspondentie komt in de vorm van wat Swedenborg's werken de "Grote Man" of "Grote Mens" noemen. Omdat de hemel in volledige overeenstemming is met de Heer en de Heer de ultieme, oneindige, goddelijke en archetypische mens is, betekent dit dat de hemel in menselijke vorm is. En dit is letterlijk en figuurlijk: delen van de hemel komen overeen met het hart, andere met de longen, weer andere met de hersenen, de huid, de oren, het haar, het spijsverteringskanaal, alles. Net zoals de organen van het lichaam worden afgebroken tot weefsels en de weefsels tot cellen, zo wordt ook de Grote Mens afgebroken. Dus als individuele engel zou je een hersenfunctie kunnen dienen voor een cel die een beschermende functie vervult voor een orgaan dat een spijsverteringsrol speelt in de Grote Mens. Dat klinkt een beetje vreemd, maar als je kijkt naar de unieke mix van ideeën en affecties in ieder van ons, kun je zien hoe we inderdaad zulke precieze rollen zouden kunnen vervullen die vragen om zulke precieze gradaties van precies gelaagde talenten.

En aangezien de fysieke werkelijkheid overeenkomt met de spirituele werkelijkheid, betekent dit dat onze gemeenschappen en samenlevingen in deze wereld ook in de menselijke vorm zijn, zij het uiteraard niet allemaal in een zeer geperfectioneerde mate. Dit klinkt ook vreemd, maar het is een interessante oefening om na te denken over de functies van de hersenen (om te denken en te oordelen), de huid (om te beschermen en bij elkaar te houden), de longen (om nieuwe gedachten en ideeën aan te trekken), het spijsverteringskanaal (om energie te creëren om werk te doen), het hart (om energie en ideeën te laten circuleren) en de spieren (om het eigenlijke werk te doen) en deze te relateren aan de functies van de menselijke organisaties. Waarschijnlijk zullen effectieve menselijke organisaties deze elementen inderdaad hebben, en zullen ze in de juiste balans zijn.

Tot slot zijn correspondenties natuurlijk een van de belangrijkste redenen voor het bestaan van deze website. Ons doel is om de kennis van de correspondentie die door de werken van Swedenborg wordt aangeboden te delen, zodat we allemaal de Bijbel, de Heer en onszelf een beetje beter kunnen begrijpen en onze eigen plaats in de Grote Mens kunnen vinden.

(Referenties: Hemel En Hel 89; Over het Nieuwe Jeruzalem en haar Hemelse Leer 261)