3148. Dat de woorden ‘en de voeten der mannen, die met hem waren’ de reiniging betekenen van alle dingen die Hem toebehoorden in de natuurlijke mens, blijkt uit de betekenis van de voeten, namelijk de dingen die tot de natuurlijke mens behoren, waarover nr. 2162;

en uit de betekenis van ‘de mannen die met hem waren’, namelijk alle dingen daar. Het was een gebruik dat reizigers, wanneer zij in een huis kwamen, hun voeten wasten, zoals toen de broeders van Jozef in het huis van Jozef werden binnengeleid, (Genesis 43:24);

toen de Leviet en die met hem was in het huis van de oude man ontvangen werden, (Richteren 19:21);

en toen Uria, van de reis komende, door David bevolen werd, af te gaan naar zijn huis en zijn voeten te wassen, (2 Samuël 11:8). De reden hiervan was, dat reizen en vreemdelingschappen de dingen betekenden die tot het onderricht en vandaar tot het leven behoren, zie de nrs. 1293, 1457, 1463, 2025, en dat deze dingen gereinigd moesten worden, is kort hiervoor in nr. 3146 aangetoond; en bovendien, opdat de in geestelijke zin bedoelde onreinheden niet zouden aankleven en het huis, dat wil zeggen de mens, bezoedelen; wat ook hieruit duidelijk blijkt ‘dat zij het stof van hun voeten zouden afschudden, wanneer de stad of het huis de vrede niet ontvangen zou, (Mattheüs 10:14).

1748. Dat de woorden ‘zo van een draad aan tot een schoenriem toe’ alle dingen betekenen, die onreine natuurlijkheden en lichamelijkheden waren, blijkt uit de betekenis van de schoenriem; in het Woord betekent de voetzool en de hiel het laatst natuurlijke, zoals eerder is aangetoond in nr. 259.

De schoen is datgene, wat de voetzool en de hiel bekleedt, dus betekent de schoen het nog lager natuurlijke, dus het lichamelijke zelf. De betekenis van de schoen richt zich naar het onderwerp; worden hiermee goedheden in verband gebracht, dan wordt deze in de goede zin genomen’ worden hiermee boosheden in verband gebracht, dan wordt deze in de slechte zin genomen, zoals hier, waar gehandeld wordt over de have van de koning van Sodom, door wie het boze en valse wordt aangeduid. Daarom betekent de schoenriem de onreine natuurlijke en lichamelijke dingen; door de draad van de schoen wordt het valse aangeduid, en door de schoenriem het boze, en wel, daar het in een verkleining wordt weergegeven, het allergeringste. Dat dit door de schoen wordt aangeduid, blijkt ook uit vele andere plaatsen in het Woord; bijvoorbeeld toen Jehovah aan Mozes verscheen uit het midden van de braambos en tot Mozes zei:

‘Nader hier niet toe, trek uw schoenen uit van uw voeten, want de plaats, waarop gij staat, is een land der heiligheid’, (Exodus 3:5). Evenzo de vorst van het heir van Jehovah tot Jozua:

‘Trek uw schoenen uit van uw voeten, want de plaats waarop gij staat, zij is heiligheid’, (Jozua 5:15). Hieruit kan eenieder zien, dat de schoen niets aan de heiligheid zou ontnemen, wanneer de mens maar in zichzelf heilig was, maar dat het daarom werd gezegd, omdat de schoen het laatste natuurlijke en lichamelijke uitbeeldde, dat uitgetrokken moet worden. Dat het het onreine natuurlijke en lichamelijke betekent, blijkt ook bij David:

‘Moab is mijn waspot, op Edom zal Ik Mijn schoen werpen’, (Psalm 60:10). Iets dergelijks ligt besloten in het gebod aan de discipelen:

‘Zo iemand u niet zal ontvangen, noch uw woorden horen, uitgaande uit dat huis of uit dezelfde stad, schudt het stof van uw voeten af’, (Mattheüs 10:14; Markus 6:11; Lukas 9:5), waar het stof van de voeten een soortgelijke betekenis heeft als de schoen, daar de voetzool het laatst natuurlijke betekent, namelijk het onreine vanwege het boze en valse. En daar men in die tijd in uitbeeldingen was, en meende dat alleen daarin de hemelse verborgenheden vervat waren en niet in de naakte waarheden, werd hun bevolen zo te doen. Daar de schoen het laatst natuurlijke betekende, betekende ook het uittrekken van de schoen of het ontschoeien, dat men van de laatste dingen van de natuur moest worden ontdaan; dit was dus het geval met degene die het leviraat niet wilde vervullen, waarover bij Mozes geschreven staat:

‘Zo wie de zwagersplicht niet wil vervullen; zijns broeders vrouw zal tot hem toetreden voor de ogen van de oudsten, en zijn schoen van zijn voet uittrekken, en spuwen in zijn aangezicht; en zal antwoorden en zeggen: Alzo zal de man gedaan worden, die zijns broeders huis niet bouwt, en zijn naam zal in Israël genoemd worden: het huis van degene, die de schoen uitgetogen is’, (Deuteronomium 25:5-10);

dat wil zeggen, verstoken van alle natuurlijke naastenliefde. Dat de schoen het laatst natuurlijke ook in de goede zin betekent, blijkt eveneens uit het Woord, zoals bij Mozes over Ascher:

‘Ascher zij gezegend boven de zonen, hij zij zijn broeders aangenaam, en zijn voet dopend in olie, ijzer en koper zijn schoen’, (Deuteronomium 33:24, 25);

waar de schoen voor het laatst natuurlijke staat, de schoen van ijzer voor het natuurlijk ware, de koperen schoen voor het natuurlijk goede, zoals blijkt uit de betekenis van ijzer en van koper, zie nrs. 425, 426, en daar de schoen het laatst natuurlijke en lichamelijke betekende, ontstond daaruit een spreekwijze, waarmee het allerkleinste en allergeringste werd aangeduid. Het laatst natuurlijke en lichamelijke is immers van datgene, wat bij de mens is, het allergeringste, hetgeen door Johannes de Doper werd bedoeld, toen hij zei:

‘Hij komt, die sterker is dan ik, wien ik niet waardig ben de riem van Zijn schoenen te ontbinden’, (Lukas 3:16; Markus 1:7; Johannes 1:27).