746. "Quia projectus est accusator fratrum nostrorum." - Quod significet postquam separati a caelo sunt ac damnati inferno illi qui impugnaverunt vitam fidei quae est charitas, constat ex significatione "projectus esse", cum de dracone, quod sit quod illi qui per "draconem" intelliguntur, sint separati a caelo, ac damnati inferno (de qua supra, n. 739 [a] , 742): ex significatione "accusatoris fratrum nostorum", quod sint qui impugnarunt vitam fidei, quae est charitas; per "accusatorem" enim significatur impugnator, objurgator, et increpator; nam qui accusat, etiam impugnat, objurgat et increpat; eadem quoque vox in lingua originali significat adversarium et increpatorem; et quod mirum est, illi qui dracones sunt, tametsi vitam nihili faciunt, usque in mundo spirituali accusant fideles si aliquod ignorantiae malum animadvertunt, inquirunt enim eorum vitam, ut probro afficiant ac condemnent; inde accusatores vocantur;

[2] per "fratres" autem, quos accusant, intelliguntur omnes qui in caelis sunt, tum omnes qui in terris, qui in bono charitatis sunt; causa quod dicantur "fratres", est, quia unus est omnibus illis Pater, nempe Dominus; ac qui in bono amoris in Dominum sunt, et in bono charitatis erga proximum, sunt Ipsius filii, et quoque vocantur "filii Dei", "filii regni", et "heredes"; inde sequitur, quod quia sunt filii unius Patris, etiam fratres sint. Etiam mandatum ex Domino Patre primarium est, ut se mutuo ament; inde amor est ex quo sunt fratres: amor quoque est conjunctio spiritualis. Ex hoc derivatum est, quod apud antiquos in ecclesiis in quibus charitas fuit essentiale, omnes vocati sint fratres; similiter in Ecclesia nostra Christiana in principio ejus. Inde nunc est, quod "frater" in spirituali sensu significet charitatem. Quod omnes qui ab una ecclesia olim fuerunt, se vocaverint fratres, et quod Dominus illos qui in amore in Ipsum et in charitate erga proximum sunt, nominet fratres, constare potest ex multis locis in Verbo sed ut distincte percipiatur quid significat "frater", ex Verbo illustrabitur.

[3] (1) Quod omnes qui ab Ecclesia Israelitica fuerunt, vocaverint se "fratres", constat ex sequentibus his locis:

- Apud Esaiam,

"Tunc adducent omnes fratres vestros, ex omnibus gentibus, munus Jehovae" (66:20);

apud Jeremiam,

"Non servire facient Judaeum fratrem suum quisquam" (34:9);

apud Ezechielem,

"Fili hominis, fratres tui, fratres tui, ¹ filii cognationis tuae, et tota domus Israelis" (11:153]);

apud Mosen,

"Moses exivit ad fratres suos, ut videret onera illorum" (Exod. 2:11 ² );

Dixit Moses ad Jethronem socerum suum, "Revertar ad fratres meos qui in Aegypto" (Exodus 4:18);

"Quando depauperabitur frater tuus" (Leviticus 25:25, 35, 47);

"Quod ad fratres vestros filios Israelis, vir in fratrem suum non dominabitur cum saevitia" (Leviticus 25:46);

"Utinam emortui essemus, cum mortui sunt fratres nostri coram Jehovah" (Numeri 20:3);

Ecce "vir de filiis Israelis venit et adduxit ad fratres suos Midianitidem" (Numeri 25:6);

"Aperies manum tuam fratri tuo; .... quando venditur tibi frater tuus Hebraeus aut Hebraea, serviet tibi sex annos" (Deuteronomius 15:11, 12);

"Si quis furatus fuerit animam de fratribus suis, ...et questum fecerit in eo" (Deutr. 24:7 ³ );

"Quadragies ⁴ percutiet eum, nec addet ne vilis habeatur frater tuus in oculis tuis" (Deuteronomius 25:3, et alibi):

ex his constare potest quod filii Israelis omnes inter se dicti fuerint fratres: quod ita dicti sint, fuit causa proxima, quia omnes fuerunt ex Jacobo, qui communis eorum pater fuit; at causa remota fuit, quia "frater" significat bonum charitatis, quod bonum, quia est essentiale ecclesiae, etiam omnes spiritualiter conjungit; tum quia "Israel" in supremo sensu significat Dominum, ac inde "filii Israelis" ecclesiam.

[4]): per "virum et fratrem" significatur verum et bonum, ac in opposito sensu falsum et malum; quare etiam dicitur, "Menascheh comedet Ephraimum, et Ephraimus Menaschen", per "Menascheh" enim significatur bonum voluntarium, et per "Ephraimum" verum intellectuale, utrumque ecclesiae externae, ac in opposito sensu malum et falsum. (Sed haec videantur explicata supra, n. 386 [b] 440 [b] 600 [b] 617 [c] .)

[5] Apud eundem,

"Commiscebo.. Aegyptum cum Aegypto, ut pugnent vir contra fratrem suum, et vir contra socium suum, urbs contra urbem, et regnum contra regnum" (19:2):

per "Aegyptum" hic significatur naturalis homo separatus a spirituali; qui quia in nulla luce veri est, disceptat continue de bono et malo, ac de vero et falso; disceptatio illa significatur per "Commiscebo Aegyptum cum Aegypto, ut pugnent vir contra fratrem suum, et vir contra socium suum"; per "fratrem" et "socium" significatur bonum ex quo verum, ac verum ex bono, et in opposito sensu malum ex quo falsum, ac falsum ex malo; quare etiam dicitur, "urbs contra urbem, et regnum contra regnum"; per "urbem" significatur doctrina, et per "regnum" ecclesia ex illa, quae similiter pugnaturae sunt.

[6] Apud eundem,

"Vir socium suum adjuvant, et fratri suo dicit, Confirma te" (41:6):

apud eundem,

"Dispergam eos, virum cum fratre suo" (13:14);

apud eundem,

"Sic dicetis vir ad socium suum, et vir ad fratrem suum, Quid respondit Jehovah?" (23:35);

apud eundem,

"Non obedivistis Mihi, ut proclamaretis libertatem vir fratri suo, et vir socio suo" (34:9, 17);

apud Ezechielem,

"Gladius viri contra fratrem suum erit" (Ezech. 38:21 ⁵ );

apud Joelem,

"Non vir fratrem suum propellunt" (Joel. 2:8 ⁶ );

apud Micham,

"Omnes sanguinibus insidiantur, vir fratrem suum venantur in reti" (7:2):

apud Sachariam,

"Benignitatem et misericordiam facite vir cum fratre suo" (7:9);

apud Malachiam,

"Quare perfide agimus, vir contra fratrem suum?" (2:10);

apud Mosen,

"Facta est caligo tenebrarum in omni terra Aegypti.., nec ⁷ vidit vir fratrem suum" (Exod. 10 [22,] 23);

apud eundem,

"A fine septem annorum.... remittet omnis creditor manum suam, quando credidit quid socio suo, nec urgeat socium suum, nec fratrem suum" (Deuteronomius 15:1, 2);

et alibi. In sensu proximo per "virum" intelligitur quisque, per "fratrem" qui ex eadem tribu, quia in cognatione, et per "socium" qui ex alia tribu, quia solum in affinitate; at in sensu spirituali per "virum" significatur omnis qui in veris est, tum qui in falsis, per "fratrem" omnis qui in bono charitatis est, et abstracte ipsum illud bonum, et per "socium" omnis qui in vero ex illo bono est, et abstracte ipsum illud verum; et in opposito sensu malum oppositum bono charitatis, ac falsum oppositum vero ex illo bono: quod "frater" et "socius" dicantur, est ⁸ quia duo sunt quae faciunt ecclesiam, nempe charitas et fides, sicut duo quae faciunt vitam hominis, voluntas et intellectus; inde etiam sunt duo quae sicut unum agunt; prout duo oculi, duae aures, duae nares, duae manus, duo pedes, duo lobi pulmonum, duae camerae cordis, duo hemisphaeria cerebri, et sic porro, quorum unum se refert ad bonum ex quo verum, et alterum ad verum ex bono; inde est quod dicatur "frater" et "socius", et quod "frater" significet bonum et "socius" verum ejus.

[7] (3) Quod Dominus illos qui ab ecclesia Ipsius in bono charitatis sunt, nominet "fratres", constat ex his:

- Apud Evangelistas,

Jesus "extendens manum suam super discipulos suos dixit, Ecce mater mea, et fratres mei; quisquis.. fecerit voluntatem Patris mei, ...ille meus frater et soror et mater est" (Matthaeus 12:49; Marcus 3:33-35):

per "discipulos", supra quos Dominus, extendit manum, significantur omnes qui ab ecclesia Ipsius; per "fratres Ipsius" significantur qui in bono charitatis ab Ipso sunt; per "sorores" qui in veris ex illo bono; et per "matrem" significatur ecclesia ex illis.

[8] Apud Matthaeum,

Jesus dixit Mariae Magdalenae et alteri Mariae, "Ne timetote; abite, annuntiate fratribus meis, ut abeant in Galilaeam, et ibi Me videbunt" (28:10):

per "fratres" etiam hic intelliguntur discipuli, per quos significantur omnes qui ab ecclesia in bono charitatis sunt.

Apud Johannem,

Jesus dixit Mariae, "Abi ad fratres meos, et dic illis, Ascendo ad Patrem meum" (20:17);

similiter hic discipuli vocantur "fratres", quia per "discipulos" aeque ac per "fratres" significantur omnes qui ab ecclesia Ipsius in bono charitatis sunt.

[9] Apud Matthaeum,

"Respondens Rex dixit illis, Dico vobis, in quantum fecistis uni ex his fratribus meis minimis, Mihi fecistis" (25:40):

quod illi qui bona charitatis praestiterunt hic dicantur a Domino "fratres", constat ex praecedentibus ibi; at sciendum est quod Dominus, tametsi illorum Pater est, usque nominet illos "fratres"; sed illorum Pater est ex Divino Amore, sed Frater ex Divino quod procedit ex Ipso: causa est, quia omnes in caelis sunt receptiones Divini quod procedit ex Ipso, ac Divinum quod procedit ex Domino, cujus receptiones sunt, est Dominus in caelo, et quoque in ecclesia; et hoc non est angeli nec hominis, sed Domini apud illos; quare Dominus ipsum bonum charitatis apud illos, quod est suum, vocat Fratrem; proinde etiam angelos et homines, quia sunt subjecta recipientia illius boni. Verbo, Divinum procedens, quod est Divinum Domini in caelis, est Divinum natum a Domino in caelo; quare ex illo Divino, angeli qui sunt recipientes ejus, vocantur "filii Dei"; et quia hi ex illo Divino apud se recepto sunt fratres, est Dominus in illis qui dicit "Frater"; angeli enim non loquuntur ex se sed ex Domino, dum ex bono charitatis: inde nunc est quod Dominus dicat, "In quantum fecistis uni ex his fratribus meis minimis, Mihi fecistis"; sunt itaque bona charitatis, quae in praecedentibus enumerantur, quae in sensu spirituali sunt Domini fratres, et quae propter praedictam causam vocantur a Domino "fratres": per "Regem" etiam, qui ita illos vocat, significatur Divinum procedens, quod una voce vocatur Divinum Verum, seu Divinum spirituale, quod in sua essentia est bonum charitatis.

[10] Tenendum itaque est quod Dominus non vocaverit illos "fratres" ex eo quod Ipse Homo fuerit sicut illi, secundum opinionem in Christiano orbe receptam; ex quo sequitur quod ideo non liceat alicui homini vocare Dominum fratrem; est enim Deus etiam quoad Humanum, et Deus non est frater, sed est Pater. Quod Dominus dicatur frater in ecclesiis in terris, est quia de Humano Ipsius non aliam ideam captaverunt quam sicut de humano alius hominis, cum tamen Humanum Domini est Divinum.

[11] Quoniam reges olim repraesentabant Dominum quoad Divinum Verum, ac Divinum Verum receptum ab angelis in regno Domini spirituali est idem cum Divino Bono spirituali, ac Bonum spirituale est Bonum charitatis, ideo etiam reges super filios Israelis vocabant subditos suos "fratres"; tametsi non licuerit vicissim subditis vocare regem suum fratrem; minus Dominum, qui est Rex regum et Dominus dominorum:

- Ut apud Davidem,

"Enarrabo nomen tuum fratribus meis, in medio congregationis laudabo Te" (Psalmuss 22:23 [B.A. 22]);

apud eundem,

"Alienus factus sum fratribus meis, et extraneus filiis matris meae" (Psalmuss 69:9 [B.A. 8]);

apud eundem,

"Propter fratres meos, et socios meos, loquar.. pacem in Te" (Psalmuss 122:8):

haec locutus est David sicut de se, sed usque per "Davidem" ibi in sensu repraesentativo spirituali intelligitur Dominus.

Apud Mosen,

"E medio fratrum tuorum pones super ⁹ eos regem, non poteris dare super ¹⁰ eos virum alienigenam, qui non frater tuus sit: .... sed ne efferat se cor ejus prae fratribus ejus" (Deuteronomius 17:15, 20):

per "fratres", ex quibus poneretur rex, significantur omnes qui ab ecclesia sunt: nam dicitur, "Non potes dare super ¹¹ eos virum alienigenam"; per "virum alienigenam" et per "alienum" significatur qui non ab ecclesia est.

[12] Apud eundem,

"Prophetam e medio tui, de fratribus tuis, sicut me excitabit tibi Jehovah Deus tuus; Huic obedietis" (Deuteronomius 18:15, 20):

prophetia de Domino, qui intelligitur per "Prophetam", quem Jehovah Deus excitabit de fratribus; qui "fratres tui", ita Mosis, vocantur, ex eo quod per "Mosen" in sensu repraesentativo intelligatur Dominus quoad Verbum, ac per "prophetam" docens Verbum, ita quoque Verbum et doctrina e Verbo; inde est, quod dicatur, "Sicut me excitabit." (Quod Moses repraesentaverit Dominum quoad Legem, ita quoad Verbum, videatur in Arcanis Caelestibus, n. 4859 fin. , 5922, 6723, 6752, 6771, 6827, 7010, 7014, 7089, 7382, 9372, 10234.)

[13] (4) Quod omnis illi "fratres" a Domino dicantur, qui Ipsum agnoscunt, et in bono charitatis ab Ipso sunt, sequitur ex eo, quod Dominus sit omnium Pater, et omnium Doctor, et ex Ipso ut Patre est omne bonum charitatis, et ex Ipso ut Doctore est omne verum illius boni. Quare dicit Dominus apud Matthaeum,

"Vos nolite vocari Doctor; unus enim est vester Doctor, Christus; omnes autem vos fratres estis. Et Patrem Vestrum ne vocetis in terra; unus namque est Pater vester qui in caelis est" (23:8, 9):

ex his manifeste patet quod verba Domini spiritualiter intelligenda sint; nam quis non potest vocari Doctor, qui doctor est? et quis non Pater, qui est pater? At quia per "patrem" significatur bonum, et per "Patrem in caelis" Divinum Bonum, et quia per "doctorem" seu "rabbi" significatur verum, et per "Doctorem Christum" Divinum Verum, ideo, propter spiritualem sensum in omnibus Verbi, dicitur quod "non patrem in terra vocarent Patrem, nec aliquem Doctorem"; nempe in spirituali sensu, non autem in naturali: in naturali sensu vocari possunt doctores et patres, sed repraesentative; nempe quod doctores mundi quidem' doceant verum, sed non a se sed a Domino; et quod patres mundi quidem sint boni, et ducant liberos ad bonum, sed non a se sed a Domino: inde sequitur quod tametsi vocantur doctores et patres, usque non sint doctores et patres, sed solum Dominus: "vocare" et "vocare nomine" aliquem, in Verbo etiam significat agnoscere quale alicujus. Quia omnes in caelo et in ecclesia discipuli et filii Domini sunt ut Doctoris ac ut Patris, ideo dicit Dominus, "Omnes vos fratres estis"; Dominus enim omnes in caelo et in ecclesia, ex consociatione per amorem ab Ipso, et inde per amorem mutuum, qui est charitas, vocat illos "filios" et "heredes"; inde est quod a Domino sint "fratres"; ita intelligendum est, quod usitato dicitur, quod omnes fratres sint in Domino.

[14] Ex his quoque constare potest quinam per "fratres" a Domino intelliguntur, nempe omnes qui agnoscunt Ipsum, ac in bono charitatis ab Ipso sunt, proinde qui ab ecclesia Ipsius sunt. Hi etiam per "fratres" a Domino intelliguntur in sequentibus locis:

- Apud Lucam,

Jesus dixit ad Petrum, "Tu quando conversus fueris, confirma fratres tuos" (22:32):

per "fratres" hic non intelliguntur Judaei, sed intelliguntur omnes qui Dominum agnoscunt, et in bono sunt ex charitate et fide, ita omnes qui per Petrum recepturi sunt Evangelium, tam Judaei quam gentes; nam per "Petrum" in Verbo Evangelistarum intelligitur verum ex bono, proinde etiam fides ex charitate: at ibi per "Petrum" intelligitur fides separata a charitate; nam mox prius de eo dicitur,

"Simon, ecce Satanas expostulavit vos, ut cribraret vos sicut triticum; Ego vero oravi pro te, ut non desinat fides tua" [ (vers. 31, 32)] ;

et dein ad illum dicitur,

"Dico tibi, Petre, non canet hodie gallus, priusquam ter abnegaveris, non te nosse Me" [ (vers. 34)] :

talis etiam est fides absque charitate: at per "Petrum conversum" significatur verum ex bono quod a Domino, seu fides a charitate quae a Domino; ideo dicitur, "Tu ergo quando conversus fueris, confirma fratres tuos."

[15] Apud Matthaeum,

"Dixit Petrus.., Domine, quoties peccabit in me frater meus, et remittere debeo illi?" (18:21);

apud eundem,

"Sic et Pater meus caelestis faciet vobis, si non remiseritis suo quisque fratri ex cordibus.. delicta eorum" (18:35);

apud eundem,

"Si.. peccaverit in te frater tuus, abi et argue illum inter te et illum solum; si te audierit, lucratus es fratrem tuum" (18:15):

hic per "fratrem" intelligitur in genere proximus, ita omnis homo; in specie autem qui in bono charitatis et inde fide a Domino est, quicunque sit; nam in illis locis de bono charitatis agitur, nam remittere alicui qui peccat contra illum, est charitatis; tum, "Si audierit, lucratus es fratrem", per quod significatur, si agnoscit delicta sua, et conversus fuerit.

[16] Apud eundem,

"Cur.. cernis festucam quae in oculo fratris tui, illam vero, quae in oculo tuo, trabem non animadvertis? Aut quomodo dices fratri tuo, Sine, ejiciam festucam ex oculo tuo, cum tamen trabs sit in oculo tuo? Hypocrita, ejice prius trabem ex oculo tuo, et tunc circum spicies ejicere festucam ex oculo fratris tui" (7:3-5):

hic quoque, quia de charitate agitur, dicitur "frater"; nam per "ejicere festucam ex oculo fratris" significatur informare de falso et malo, ac reformare: quod a Domino dicatur "festuca ex oculo fratris", et "trabs in oculo ejus", est propter sensum spiritualem in singulis quae Dominus locutus est; nam absque eo sensu, quid foret videre festucam in oculo alterius, et non animadvertere trabem in oculo suo? tum ejicere trabem ex suo oculo, antequam festucam ex oculo alterius? Per "festucam" enim significatur exile falsum mali, ac per "trabem" magnum falsum mali, ac per "oculum" significatur intellectus et quoque fides; quod per "festucam" et "trabem" significetur falsum mali, est quia per "lignum" significatur bonum, ac inde per "trabem" verum boni, ac in opposito sensu falsum mali, perque "oculum" intellectus et fides; inde patet quid per "videre festucam et trabem", ac per "ejicere illas ex oculo" significatur.

(Quod "lignum" significet bonum, et in opposito sensu malum, videatur in Arcanis Caelestibus, n. 643, 3720, 4943, 8354, 8740: et quod "oculus" significet intellectum et quoque fidem, n. 2701, 4403-4421, 4523-4534, 9051, 10569, ibi; et quoque supra, n. 37, 152:

etiam "trabs" aliquibus in locis nominatur, et per illam significatur falsum mali, ut Genesis 19:8; 2 Regnum 6:2, 5, 6; Habakuk 2:11; Cant. 1:17.)

[17] Apud eundem,

"Qui facit et docet, is magnus vocabitur in regno caelorum. Dico.. vobis, nisi abundaverit justitia vestra supra scribarum et Pharisaeorum, non intrabitis in regnum caelorum. Audivistis quod veteribus dictum sit, Non occides; quisquis autem occiderit, obnoxius erit judicio; Ego vero dico vobis, quod quisquis irascitur fratri suo temere, obnoxius erit judicio; quisquis vero dixerit fratri suo, Raka, obnoxius erit synedrio; quicunque autem dixerit, stulte, obnoxius erit gehennae ignis. Si obtuleris manus tuum super altare, et apud hoc recordatus fueris quod frater tuus habeat aliquid contra te, relinque ¹² ibi manus coram altari, et abi, prius reconciliare fratri, et tunc veniens offer munus tuum" (5:19-24):

in toto illo capite agitur de vita interiore hominis, quae est ejus animae, proinde ejus voluntatis et inde cogitationis; ita de vita charitatis, quae est vita spiritualis moralis; quam vitam filii Jacobi prius ignorarunt, ex causa, quia externi homines usque a patribus eorum fuerunt: ideo etiam tenebantur vivere in cultu externo, secundum statuta, quae erant externa repraesentantia interna cultus et ecclesiae. At Dominus in hoc capite docet quod non solum per facta externa repraesentanda essent interiora ecclesiae, sed etiam quod anima et corde amanda et facienda; quare qui ex interiore vita externa ecclesiae facit et docet quod salvaretur, significatur per "Qui facit et docet, magnus vocabitur in regno caelorum": quod nisi interna vita sit et inde externa, non in homine caelum sit, et inde in caelo non recipiatur, significatur per "Nisi abundaverit justitia vestra supra Scribarum et Pharisaeorum, non intrabitis in regnum caelorum"; per "justitiam" significatur bonum vitae ex bono charitatis; et per "abundare super Scribarum et Pharisaeorum", significatur quod interna vita erit, et non externa absque interna; Scribae et Pharisaei solum in externis repraesentativis erant, et non in internis: vita externa ex interna docetur in praecepto Decalogi, quod "non occidendum"; sed nesciebant quod velle occidere hominem sit illum occidere; quare primum dicitur, "Audivistis quod veteribus dictum sit, Non occides, et quisquis occiderit, obnoxius erit judicio"; invaluerat enim apud Judaeos ab antiquo tempore dogma quod propter injurias sibi factas liceret occidere, imprimis gentes, et quod propter id punirentur modo leviter aut graviter secundum circumstantias quoad inimicitias, consequenter solum quoad corpus, et non quoad animam; hoc intelligitur per quod "obnoxius erit judicio."

[18] Quod qui absque sontica causa cogitat prave de proximo, ac se avertit a bono charitatis, quoad animam leviter plectetur, significatur per quod "quisquis irascitur fratri suo temere, obnoxius erit judicio"; "irasci" significat prave cogitare, nam distinguitur a "dicere raka", et "dicere stultum"; "frater" est proximus, et quoque bonum charitatis, et "obnoxius judicio" est inquiri et secundum circumstantias plecti: quod qui ex prava cogitatione contumelias afficit proximum, ita qui bonum charitatis sicut vile contemnit, is gravius plecteretur, significatur per "Quisquis dixerit fratri suo, Raka, obnoxius erit synedrio"; per "dicere raka" significatur ex cogitatione prava contumelias afficere proximum, ita vile habere bonum charitatis; nam "dicere raka" significat pro vacuo habere, ita pro viii, et "frater" est bonum charitatis; [quod] qui odio habet proximum, ita qui prorsus aversatur bonum charitatis, damnatus sit inferno, significatur per "Quicunque dixerit, Stulte, obnoxius erit gehennae ignis; "dicere stultum" est prorsus aversari, "frater" est bonum charitatis, et "gehenna ignis" est infernum, ubi illi qui id bonum et inde proximum odio habent. Tres gradus odii per illa tria describuntur; primus est pravae cogitationis, quod est "irasci"; alter est pravae intentionis inde, quod est "dicere, Raka"; et tertius est pravae voluntatis, quod est "dicere, Stulte"; omnes hi gradus sunt gradus odii contra bonum charitatis, nam odium est bono charitatis oppositum: et tres gradus punitionis significantur per "judicium", "synedrium", et "gehennam ignis"; punitiones pro malis levioribus significantur per "judicium", punitiones pro malis gravioribus per "synedrium", et punitiones pro malis gravissimis per "gehennam ignis."

[19] Quoniam universum caelum est in bono charitatis erga proximum, et universum infernum est in iracundia, inimicitia et odio contra proximum, et inde haec sunt opposita illi bono; et quia cultus Domini est cultus ex caelo, quia est internus, ac nullus cultus si ejus aliquid est ex inferno, et tamen ex inferno est cultus externus absque interno, ideo dicitur, "Si obtuleris munus tuum super altari, et apud hoc recordatus fueris quod frater tuus habeat aliquid contra te, abi, prius reconciliare fratri, et tunc veniens offer munus super altare"; per "munus super altari" significatur cultus Domini ex amore et charitate, per "fratrem" intelligitur proximus, et abstracte significatur bonum charitatis, per "habere contra te" significatur iracundia, inimicitia seu odium, et per "reconciliari" significatur dissipatio eorum, et inde sequens conjunctio per amorem.

[20] Ex his constare potest quod per "fratrem" a Domino intelligatur simile quod per "proximum"; et per "proximum" in spirituali sensu significatur bonum in omni complexu; et bonum in omni complexu est bonum charitatis. Simile per "fratrem" in Veteri Testamento in multis locis in sensu spirituali intelligitur:

- Ut apud Mosen,

"Non odio habebis fratrem tuum corde tuo" (Leviticus 19:17);

apud Davidem,

"Ecce quam bonum et quam jucundum habitare fratres una" (Psalmuss 133:1).

In hoc sensu etiam

Lothus habitatores Sodomae appellavit "fratres" (Genesis 19:7):

et quoque intelligitur

Per "foedus fratrum" inter filios Israelis et Edomum (Amos 1:9);

Ac per "fraternitatem inter Jehudam et Israelem" (Sach. 11:14 ¹³ ):

nam per "filios Israelis ac Edomum", tum per "Jehudam et Israelem" in sensu spirituali non intelliguntur illi, sed bona et vera caeli et ecclesiae, quorum omnia inter se conjuncta sunt.

Voetnoten:

739. [Vers. 9.] "Et projectus est draco ille magnus, ille serpens antiquus." - Quod significet quod separati e caelo ac dejecti in infernum illi qui in malis vitae sunt, et inde sensuales facti sunt, a quibus omnia Verbi et sic ecclesiae perversa sunt, constat ex significatione "projectus esse", cum de "dracone", quod sit separatus e caelo esse, et dejectus in infernum; (quod fuerint conjuncti caelo, at postea separati, videatur articulus praecedens (n. 737); quod dejecti et damnati inferno, intelligitur per quod "projectus sit in terram", de quo sequitur): ex significatione "draconis magni", quod sint qui in malis vitae, et tamen ore confitentur Deum et Dominum, ac Verbum sanctum dicunt, et pro ecclesia loquuntur (quod hi sint qui per "draconem" intelliguntur, videatur supra, n. 714, 715, 716, 718, 737); inde etiam dicitur "draco magnus", "magnum" enim in Verbo praedicatur de bono, ac in opposito sensu, ut hic, de malo; falsa autem illorum significantur per "angelos ejus" (de quibus sequitur): et ex significatione "serpentis antiqui", quod sint sensuales, hic quod inde sensuales facti, a quibus omnia Verbi et ecclesiae perversa sunt; quod per "serpentem" significetur sensuale, videatur supra (n. 581, 715 fin, ); qui "antiquus" vocatur ex eo, quod tales etiam fuerint olim, a quibus omnia Verbi et ecclesiae perversa sunt. Secundum sensum litterae historicum per "serpentem antiquum" intelligitur serpens qui Chaivam et Adamum in paradiso seduxit: sed per illum serpentem, ut per hunc, omnes tales, qui universum orbem seducunt, intelliguntur, ut constare potest ex sequentibus in hoc paragrapho. Ex his constare potest quod per "Projectus est draco magnus, ille serpens antiquus", significetur quod separati sint e caelo ac dejecti in infernum illi qui in malis vitae sunt, a quibus omnia Verbi et sic ecclesiae perversa sunt.

[2] Quod omnes illi qui in malis vitae sunt, sensuales fiant, et quod sensuales inde facti pervertant omnia ecclesiae, constare potest ex eo, quod apud homines tres gradus vitae sint, intimus, medius ac ultimus, et quod illi gradus apud hominem aperiantur successive, sicut ille sapiens fit. Omnis homo nascitur summe sensualis, usque adeo ut etiam quinque sensus corporis ejus per usum aperiendi sint; deinde fit ille sensualis quoad cogitationem, cogitat enim ex objectis, quae intrarunt per sensus corporis ejus; postea fit interius sensualis; at quantum ille per experientias visuales, ac per scientias, imprimis per usus vitae moralis, comparat sibi lumen naturale, tantum fit homo interius naturalis: hic est primus seu ultimus gradus vitae hominis.

[3] Quia tunc ex parentibus, exque magistris et praedicatoribus, tum ex lectione Verbi ac librorum inde, haurit cognitiones veri et boni spiritualis, et illas memoriae sicut alia scientifica mandat, fundat ecclesiam apud se; sed usque si non ulterius pergit, manet naturalis; at si ulterius pergit nempe, si vivit secundum cognitiones illas ex Verbo, aperitur apud illum interior gradus, ac fit spiritualis, sed non plus quam sicut afficitur veris, intelligit illa, vult illa et facit illa: causa est, quia sic, non aliter, removentur et quasi discutiuntur mala et inde falsa quae in naturali ac in sensuali homine ex hereditario resident; spiritualis enim homo est in caelo, ac naturalis in mundo; et quantum caelum potest influere, hoc est, Dominus per caelum, per spiritualem hominem in naturalem, tantum removentur mala et inde falsa, quae in naturali homine, ut dictum est, resident; Dominus removet illa, sicut removet infernum a caelo. Quod non aliter possit aperiri interior gradus apud hominem, est quia mala et falsa, quae in naturali homine sunt, illum clausum tenent; spiritualis enim gradus, seu spiritualis mens, se contrahit ad quodcunque malum ac falsum mali, sicut fibrilla corporis ad aculeum, nam fibrae corporis ad quemlibet tactum duriusculum se contrahunt; similis res est cum mente interiore hominis, quae spiritualis vocatur, ad tactum seu afflatum mali et inde falsi: at vero cum homogenea, quae sunt Divina vera ex Verbo, quae ex bono suam essentiam trahunt, illam mentem adeunt, tunc aperit se; sed aperitio non aliter fit quam per receptionem boni amoris influentis per caelum a Domino, et per conjunctionem ejus cum veris quae homo memoriae mandaverat; hoc non fit nisi per vitam secundum vera Divina in Verbo, nam quando vera illa fiunt vitae, tunc vocantur bona: inde constare potest, quomodo secundus seu medius gradus aperitur.

[4] Tertius autem seu intimus gradus aperitur apud illos qui vera Divina statim applicant vitae, et non prius ex memoria ratiocinantur de illis, et per id illa in dubium mittunt: hic gradus vocatur caelestis. Quoniam illi tres gradus vitae apud unumquemvis hominem sunt, sed tamen diversimode aperiuntur, inde tres caeli sunt. In tertio seu intimo caelo sunt, apud quos tertius gradus apertus est; in secundo seu medio caelo sunt, apud quos modo secundus gradus apertus est; et in primo seu ultimo caelo sunt, apud quos interior naturalis homo, qui etiam rationalis homo vocatur, apertus est; ille enim, si vere rationalis est, recipit influxum a Domino per caelum: omnes illi veniunt in caelum. At illi qui Divina vera modo receperunt memoria, et non simul vita, illi manent naturales, immo fiunt sensuales: causa est, quia mala, in quae homo natus est, in naturali et sensuali homine, ut supra dictum est, resident; nec remota sunt et quasi discussa per influxum boni a Domino, ac per receptionem ejus ab homine: inde est quod apud illos regnent amores corporis, qui in genere sunt amor sui et amor mundi, et inde amor et fastus propriae intelligentiae; hi amores, et ex illis fluentia mala et horum falsa, implent interiora mentis naturalis eorum, quae tamen obteguntur honestis et decoris vitae moralis propter mundum, et propter leges pro externo homine latas: hi tametsi memoriam impleverunt cognitionibus ex Verbo, ex dogmatibus plurium religionum, exque scientiis, usque naturales, immo sensuales sunt, nam interiora mentis naturalis, quae menti spirituali propiora sunt, apud se clauserunt per confirmationes, etiam ex Verbo, contra vitam spiritualem, quae est vita secundum Divina vera, et vocatur charitas erga proximum. Hi quia sensuales sunt, sunt "draco", et vocantur "serpentes"; nam "serpens" significat sensuale, ex causa, quia sensuale infimum vitae hominis est, et quasi repit humi, et lambit pulverem sicut serpens.

[5] Ad horum illustrationem velim afferre quae in Genesi de "serpente antiquo", qui Chaivam et Adamum seduxit, memorantur, et illa, quid in sensu spirituali significant, explicare: quae haec sunt,

"Progerminare fecit Jehovah Deus ex humo omnem arborem desiderabilem aspectu, et ¹ bonam ad cibum, et arborem vitarum in medio horti, et arborem scientiae boni et mali. .... Et praecepit Jehovah Deus homini, dicendo, Ab omni arbore horti edendo edas, sed ab arbore scientiae boni et mali non edas, quia in die quo ederis illa moriendo morieris. .... Et serpens fuit astutus prae omni fera agri quam fecit Jehovah Deus; et dixit ad mulierem, Etiamne dixit Deus, Non comedetis de omni arbore horti? Et dixit mulier ad serpentem, De fructu arboris horti comedemus; at de fructu arboris quae in medio horti, dixit Deus, Non comedetis de illo, nec tangetis illum, ne moriamini. Et dixit serpens, Non moriendo morimini, quia novit Deus quod in die quo editis de eo, et aperientur oculi vestri, et eritis sicut Deus, scientes bonum et malum. Et vidit mulier quod bona arbor ad esum, et quod appetibilis illa oculis, et desiderabilis arbor ad dandum intelligentiam: et sumpsit ex fructu ejus et edit, et dedit etiam viro suo secum, et comedit: et aperti sunt oculi amborum, et cognoverunt quod nudi illi; et consuerunt folium ficus, et fecerunt sibi cingula. .... Et dixit Jehovah ad serpentem, Quia fecisti hoc, maledictus tu prae omni bestia, et prae omni fera agri; super ventre tuo ambulabis, et pulverem edes omnibus diebus vitae tuae: et inimicitiam ponam inter te et inter mulierem, et inter semen tuum et semen ejus; Ille conculcabit ² tibi caput, et tu laedes calcaneum Ejus. .... Et emisit Jehovah Deus" hominem "ex horto Eden et habitare fecit ab oriente ad hortum Edenis cherubos, et flammam gladii... vertentis se, ad custodiendum viam arboris vitarum" (Genesis 2:8, 9, 16, 17; 3:1-7, 14, 15, 3:23,] 24):

quomodo historica de Creatione Caeli et Terrae, quae continentur a primo capite Geneseos, usque ad illud ubi agitur de Diluvio, intelligenda sunt, nemo potest scire, nisi ex sensu spirituali, qui inest sensui litterae Verbi in singulis ejus: historica enim illa de Creatione Caeli et Terrae, tum de Horto in Edene, deque Posteris Adami, usque ad Diluvium, sunt historica facta, sed usque sanctissima, quia singuli sensus ac singulae voces ibi correspondentiae sunt, et inde significant spiritualia; hoc potest ab unoquovis, qui perspicaci ingenio est, pervideri ex historia creationis in primo capite, quae coepta est a luce, quando nondum sol exstitit, et ex pluribus aliis ibi; tum ex creatione Chaivae uxoris Adami ex costa ejus; ut et ex binis arboribus in paradiso, et ex prohibitione ne ex arbore scientiae boni et mali comederent, et quod usque seducti a serpente comederint, tametsi omnium sapientissimi fuerunt; et quod Jehovah tales arbores in medio horti posuerit, ac passus sit ut seducerentur a serpente ad comedendum ex arbore vetita, quod tamen potuisset avertere; et tandem quod ex solo esu ex illa arbore universum genus humanum morti aeternae judicaretur. Quis non videt quod haec contra Divinum amorem, et contra Divinam providentiam et praevidentiam essent? praeter plura alia, quae intellectus caecutiens simpliciter crederet. Sed usque nihil nocet ut illa secundum litteram historicam ab infantibus et simplicibus credantur, quoniam illa sicut reliqua Verbi conjungunt mentes humanas mentibus angelicis; nam angeli in spirituali sensu sunt quando homines in naturali sensu. Quid autem historica illa in spirituali sensu involvunt, paucis dicetur.

[6] Agitur in primo capite de nova creatione seu instauratione ecclesiae, quae fuit ecclesia antiquissima in hac tellure, et quoque omnium praestantissima; fuit enim ecclesia caelestis, quia in amore in Dominum; inde homines illius ecclesiae fuerunt sapientissimi, communicationem paene immediatam habentes cum angelis caeli, per quos a Domino illis fuit sapientia: et quia in amore in Dominum fuerunt, et ex caelo revelationes habuerunt, et quia vera Divina revelata statim mandaverunt vitae, inde in simili statu fuerunt in quo sunt angeli tertii caeli; quare id caelum ex illius ecclesiae hominibus primario consistit. Haec ecclesia intelligitur per "Adamum et ejus uxorem"; per "hortum" autem in Edene significatur intelligentia et sapientia illorum, et quoque describitur per omnia illa in sensu spirituali intellecta, quae de horto illo memorantur; et quomodo sapientia in posteritate illorum deperdita fuit, describitur per "esum ex arbore scientiae": per binas enim "arbores" in medio horti positas intelligitur perceptio a Domino et perceptio a mundo; per "arborem vitarum" perceptio a Domino, et per "arborem scientiae boni et mali" perceptio a mundo, quae tamen in se est modo cognitio et scientia: per "serpentem" autem, qui seduxit illos, significatur sensuale hominis, quod immediate communicat cum mundo; quare per seductionem illorum a "serpente" intelligitur seductio a sensuali, quod omnia sua haurit ex mundo et nihil ex caelo: caelestis enim ecclesiae homines tales sunt, ut omnia vera et bona caeli percipiant a Domino per influxum in interiora eorum; unde vera et bona vident intus in se sicut insita, nec opus habent illa via posteriore addiscere, ac memoriam illis locupletare; inde nec ratiocinantur de veris, num ita sit, vel non ita; qui enim videt vera in se, non ratiocinatur, nam ratiocinari involvit dubitationem num ita sit; quae etiam causa est quod nusquam nominent fidem, nam fides involvit ignotum quid, quod usque credendum est tametsi non videtur. Quod homines Ecclesiae Antiquissimae tales fuerint, revelatum mihi est e caelo; datum enim est loqui cum illis ac informari, ut constare potest ex pluribus quae de hominibus illius ecclesiae in Arcanis Caelestibus relata sunt.

[7] At sciendum est quod nusquam illis vetitum fuerit comparare sibi cognitiones boni et mali e caelo, per illas enim perficiebatur intelligentia et sapientia illorum: nec vetitum fuit comparare sibi cognitiones boni et mali e mundo, inde enim scientia naturali eorum homini; sed vetitum fuit has cognitiones intueri via posteriore, quia datum est illis videre omnia, quae in mundo coram oculis eorum apparuerunt, via priore; via priore intueri mundum, ac illa quae ibi, et inde cognitiones haurire, est intueri illas ex luce caeli, et sic cognoscere quale eorum; quare etiam per cognitiones e mundo potuerunt confirmare caelestia, et sic sapientiam suam corroborare; at illis vetitum fuit intueri cognitiones e mundo via posteriore, quod fit quando ex illis concluditur de caelestibus, sic inverso ordine, qui ordo ab eruditis vocatur ordo influxus physici seu influxus naturalis, qui nullatenus datur in caelestia. Tales facti sunt homines Antiquissimae Ecclesiae, quando coeperunt amare mundana prae caelestibus, et se ex sapientia sua efferre et gloriari; inde posteri eorum sensuales facti sunt, et tunc sensuale eorum, quod intelligitur per "serpentem", seduxit illos; et sensuale non alia via, quam posteriore, progredi vult. Hoc itaque est quod significatur per "arborem scientiae boni et mali", e qua comedere illis prohibitum fuit.

[8] Quod licuerit illis comparare sibi cognitiones e mundo, et illas via priore intueri, significatur per quod "Jehovah Deus progerminare fecerit ex humo omnem arborem desiderabilem aspectu, et bonum ad esum"; per "arbores" enim significantur cognitiones et perceptiones; per "desiderabile aspectu" significatur quod desiderat intellectus, et per "bonum ad cibum" significatur quod conducit ad nutritionem mentis: cognitiones boni et mali a Domino ex quibus sapientia, et cognitiones boni et mali e mundo ex quibus scientia, repraesentabantur per "arborem vitarum" et per "arborem scientiae boni et mali" in medio horti: quod licuerit illis adpropriare sibi cognitiones undequaque, tam ex caelo quam ex mundo, modo non inverso ordine procederent, ratiocinando ex illis de caelestibus, et non cogitando ex caelestibus de mundanis, significatur per quod "praeceperit Jehovah Deus ut ex omni arbore horti comedant, sed non ex arbore scientiae boni et mali"; quod peritura sit tunc sapientia caelestis et ecclesia apud illos, significatur per "In die quo ederis ex illa, moriendo morieris"; "comedere" in sensu spirituali significat appropriare sibi:

[9] quod sensuale seduxerit illos, quia id proxime exstat mundo, et inde omne volupe et jucundum ex mundo sentit, ex quibus in fallaciis est, ac ignorat et quoque rejicit caelestia, significatur per "serpentem"; "serpens" est sensuale, et non aliud sensuale quam ipsorum; quod serpens sit "diabolus et satanas", est quia sensuale communicat cum inferno ac unum facit cum illo, ei enim insidet omne malum hominis in complexu; et quia homo ex sensuali ratiocinatur ex fallaciis, et ex jucundis amorum mundi et corporis, et quidem solerter et astute, ideo dicitur serpens "astutus prae omni fera agri quam fecerat Jehovah Deus"; "fera agri" in sensu spirituali significat affectionem naturalis hominis:

[10] quoniam sensuale putat quod sapientia comparetur per cognitiones e mundo, et per scientias naturales, et non per aliquem influxum e caelo a Domino, ideo ex illa inscitia et fallacia dixit serpens ad mulierem, "Non morimini, quia novit Deus quod in die quo edatis de eo, et aperiantur oculi vestri, et sitis sicut Deus, scientes bonum et malum"; credit enim sensualis homo quod omnia sciat, et nihil eum lateat; secus ac caelestis homo, qui scit quod nihil sciat ex se, sed ex Domino, et quod novit, tam parum sit, ut vix aliquid respective ad id quod non novit: immo credidit posteritas illorum quod essent dii, et quod scirent omne bonum et omne malum; at ex malo non scire potuerunt bonum caeleste, sed modo bonum terrestre et corporeum, quod tamen in se non est bonum; sed ex bono caelesti potest homo scire malum.

[11] Quod affectio naturalis hominis persuasa a suo sensuali putaverit per scientiam cognitionum e mundo intelligentiam in rebus caeli et ecclesiae comparari, significatur per quod "viderit mulier quod bona arbor ad esum, et quod appetibilis oculis, ac desiderabilis ad dandum intelligentiam"; per "mulierem" hic significatur affectio naturalis hominis, quae sua desideria trahit ex sensuali, et illa affectio talis est: quod illa affectio etiam seduxerit rationale, significatur per quod "mulier sumpserit ex fructu illius arboris et ederit, ac dederit viro suo secum", et quod "is comederit"; per "virum mulieris" significatur rationale; quod tunc viderint se absque veris et bonis, significatur per quod "tunc aperti sint oculi amborum, et cognoverint quod nudi illi"; "nuditas", quae erubescitur, significat deprivationem amoris caelestis et inde boni et veri: et quod tunc induerint se veris naturalibus, ne apparerent deprivati veris caelestibus, significatur per quod "consuerint folium ficus, et fecerint sibi cingula"; "ficus" significat naturalem hominem, et "folium ejus" significat verum scientificum.

[12] Describitur postea sensuale eorum quale factum est, nempe quod se prorsus averterit a caelo, et converterit ad mundum, et sic non aliquod Divinum receperit, per maledictionem serpentis; nam sensuale apud hominem non potest reformari, quare modo removetur cum homo reformatur, quoniam sensuale adhaeret corpori et exstat mundo, et ideo jucunda inde, sicut sentit, vocat bona: inde est quod dicatur quod "semen mulieris conculcabit illi caput, et ille laedet calcaneum Ejus"; per "semen mulieris" intelligitur Dominus, per "caput serpentis" omne malum, et per "calcaneum Domini" significatur Divinum Verum in ultimis, quod apud nos est sensus litterae Verbi; hunc sensualis homo, seu sensuale hominis, pervertit et falsificat, et sic laedit. Quod sensus litterae tutetur ne adeatur Dominus nisi quam per apparentias veri, et non per genuina vera, ab illis qui in malis sunt, significatur per "cherubos", qui cum flamma gladii vertentis se positi ³ sunt ad hortum Edenis, ad custodiendum viam arboris vitarum. (Sed haec et reliqua illorum capitum videantur in Arcanis Caelestibus explicata.)

Voetnoten: