57. IV. DE VIERDE STAAT VAN DEZE KERK WAS DE ONTWIJDING VAN DE HEILIGHEDEN, EN TOEN HAAR VOLEINDING OF NACHT.

De verwoesting en de voleinding verschillen onderling zoals de schaduw van de avond en de donkerheid van de nacht onderling; de verwoesting immers is een terugtreden weg van de Kerk, doch de voleinding is de volledige afscheiding van haar. De verwoesting is derhalve als wanneer iemand vanuit de Hemel afdaalt, maar nog niet tot de hel toe, en in het midden vertoeft, staande aan beider zijde; doch er is voleinding, wanneer iemand die aldus staat, zich met het aangezicht en de borst naar de hel keert, en met de rug en het achterhoofd naar de Hemel; eender als met de Draak en zijn engelen gebeurde, toen zij uit de Hemel werden neergeworpen (waarover Apocalyps XII): toen zij met Michaël streden, waren zij in het midden; doch toen zij overwonnen waren, in de hel. De verwoesting vond plaats, wanneer de mens de heilige dingen der Kerk beschouwt vanuit valse dingen en vervalste ware dingen; doch de voleinding vindt plaats, wanneer hij leeft in boze dingen of in ver-echtbreukte goede dingen. Maar opdat dit verschil en onderscheid tussen de staat van verwoesting en de staat van voleinding nog duidelijker wordt begrepen, zal dit door vergelijkingen worden toegelicht. De staat van verwoesting kan worden vergeleken met een zekere tuin of een bos rondom een tempel, in welke tuin, die vanwege de Goddelijke eredienst als geheiligd wordt beschouwd, plaatsen zijn om te drinken, te eten, te dansen, en voor toneelspelen en kluchten, met toeschouwers in de voorhoven en vensters van de tempel: doch de staat van voleiding kan vergeleken worden met dezelfde tuin of hetzelfde bos, waarin saters en priapen zijn met hoeren en waarzegsters, en dezen gaan met genen in reien de tempel binnen, en vieren profane feesten, zoals de Pythons op haar sabbatten. De staat van verwoesting kan ook worden vergeleken met een vijandelijk leger wanneer het de voorsteden van een belegerde stad binnendringt en daarover regeert; doch de staat van voleinding kan worden vergeleken met hetzelfde leger wanneer de muur is afgebroken, en het in de stad doorbreekt en de bewoners aan de vervloeking prijs geeft. De staat van verwoesting kan ook worden vergeleken met een schip wanneer het op zandbanken of zandige bodem geschud en heen en weer wordt gerukt, en dan weeklagen de stuurman, de kapitein, en de matrozen, omdat zij in gevaar zijn; doch de staat van voleinding is daar, wanneer de kiel van het schip stuk wordt geschuurd door het kiezelzand daaronder, en het schip dan doorgebroken en vol gaten vergaat, en de schepelingen met de lading in zijn ondergang verloren gaan. De staat van verwoesting kan met elke ziekte worden vergeleken, die de ledematen, ingewanden en organen van het lichaam binnendringt, waardoor de zieke de dood voorziet, en een geneesheer raadpleegt, en de geneesmiddelen inneemt, en zolang te bed blijft in hoop op genezing; doch de staat van voleinding kan met dezelfde ziekte worden vergeleken, wanneer zij de borst aangrijpt, waarin het hart en de long als in hun tabernakel zetelen; en wanneer die ziekte daarin binnendringt, is het met het leven van zijn lichaam gedaan.