1. DE EQUO ALBO DE QUO IN APOCALYPSI, CAP. 19

Apud Johannem in Apocalypsi ita describitur Verbum quoad Sensum spiritualem seu internum, "Vidi Caelum apertum, et ecce Equus Albus, qui Sedens super illo vocabatur fidelis et verus, et in Justitia judicat et pugnat: Oculi Ipsius flamma ignis; et super Capite Ipsius diademata multa; habens Nomen scriptum, quod nemo novit nisi Ipse: et circumindutus vestimento tincto sanguine, et vocatur Nomen Ipsius Verbum Dei. Et Exercitus qui in Caelis, sequebantur Ipsum super equis albis, induti byssino albo mundo: et habet super vestimento et super femore suo Nomen scriptum, Rex Regum et Dominus Dominorum," Apocalypsis 19:11-14, 16. Quid singula haec involvunt, nemo scire potest nisi ex sensu interno manifestum est, quod unumquodvis aliquod repraesentativum et significativum sit, nempe Coelum quod apertum, Equus qui albus, Sedens super illo, quod in Justitia judicans et pugnans, quod oculi Ipsius flamma ignis, quod super capite diademata multa, quod Nomen haberet quod nemo novit nisi ipse, quod circumindutus vestimento tincto sanguine, quod Exercitus qui in Coelis sequerentur Ipsum super equis albis, quod illi induti byssino albo mundo, et quod super vestimento et super femore haberet Nomen scriptum; aperte dicitur quod sit Verbum, et quod sit Dominus qui Verbum, nam dicitur, "Vocatur Nomen Ipsius Verbum Dei;" et dein, "Habet super vestimento et super femore suo Nomen scriptum, Rex Regum et Dominus Dominorum." Ex interpretatione singularum vocum patet, quod hic describatur Verbum quoad Sensum spiritualem seu internum; quod Coelum sit apertum, repraesentat et significat, quod internus sensus Verbi videatur in Coelo, et inde ab illis in Mundo quibus Coelum est apertum; Equus qui albus repraesentat et significat intellectum Verbi quoad interiora ejus, quod Equus albus id significet, patebit a sequentibus; Sedens super illo, quod sit Dominus quoad Verbum, ita Verbum, constat, nam dicitur, vocatur Nomen Ipsius Verbum Dei; Qui Fidelis et in Justitia judicans vocatur ex Bono, ac Verus et in Justitia pugnans vocatur ex Vero, nam Ipse Dominus est Justitia; Oculi ejus flamma ignis, significant divinum Verum ex divino Bono divini Amoris Ipsius; super capite Ipsius diademata multa, significant omnia bona et vera fidei; Habens Nomen scriptum quod nemo novit nisi Ipse, significat quod quale est Verbum in sensu interno nemo videat quam Ipse, et cui Ipse revelat; circumindutus vestimento tincto sanguine, significat Verbum in litera cui violentia illata; Exercitus in Coelis qui sequebantur Ipsum super equis albis, significant illos qui in intellectu Verbi quoad interiora sunt; Induti byssino albo mundo, significat eosdem in vero ex bono; super vestimento et super femore suo Nomen scriptum, significat verum et bonum et eorum quale. Ex his et ex illis quae praecedunt et sequuntur, patet, quod ibi praedicatur, quod circa ultimum tempus Ecclesiae Sensus spiritualis seu internus Verbi aperietur; sed quid tunc eveniet, etiam describitur ibi, Vers: 17-21. Quod illa significentur per ea verba, non opus est ut hic ostendatur, quoniam singula ostensa sunt in Arcanis Caelestibus, ut quod Dominus sit Verbum, quia est divinum Verum, 2533, 2803, 2884, 5272, 7835. Quod Verbum sit divinum Verum, 4692, 5075, 9987. Quod dicatur Sedens super Equo in Justitia judicans et pugnans, quia Dominus est Justitia, quod Dominus dicatur Justitia ex eo quod ex propria potentia salvaverit Genus humanum, 1813, 2025, 2026, 2027, 9715, 9809, 10019, 10152. Et quod Justitia sit Meritum quod Soli Domino, 9715, 9979. Quod Oculi flamma ignis significent divinum Verum ex divino Bono divini Amoris, est quia Oculi significant Intellectum et Verum fidei, 2701, 4403-4421, 4523-4534, 6923, 9051, 10569; Et flamma ignis bonum amoris, 934, 4906, 5215, 6314, 6832. Quod diademata quae super capite significent omnia bona et vera fidei, 114, 3858, 6335, 6640, 9863, 9865, 9868, 9873, 9905. Quod habens Nomen scriptum, quod nemo novit nisi Ipse, significet quod quale est Verbum in sensu interno nemo videat quam Ipse, et cui Ipse revelat, est quia Nomen significat quale rei, 144-145, 1754, 1896, 2009, 2724, 3006, 3237, 3421, 6674, 9310; Quod circumindutus vestimento tincto sanguine significet Verbum in litera cui violentia illata, est quia Vestimentum significat verum quia investit bonum, 1073, 2576, 5248, 5319, 5954, 9212, 9216, 9952, 10536; imprimis verum in ultimis, ita Verbum in litera, 5248, 6918, 9158, 9212; et quia sanguis significat violentiam a falso illatam vero, 374, 1005, 4735, 5476, 9127. Quod Exercitus in Coelis sequerentur Ipsum super equis albis significent illos qui in intellectu Verbi quoad interiora sunt, est quia Exercitus significant illos qui in veris et bonis Caeli et Ecclesiae sunt, 3448, 7236, 7988, 8019. Et Equus intellectum, 3217, 5321, 6125, 6400, 6521, 6534, 7024, 8146, 8381. Et album, verum quod est in luce Caeli, ita verum interius, 3301, 3993, 4007, 5319. Quod induti byssino albo mundo significent eosdem in vero ex bono, est quia byssus seu byssinum significat verum ex origine caelesti, quod est verum ex bono, 5319, 9469. Quod super vestimento et super femore Nomen scriptum significet verum et bonum, et eorum quale, est quia vestimentum significat verum, et nomen quale, ut supra, et femur significat bonum amoris, 3021, 4277, 4280, 9961, 10488. Rex regum et Dominus dominorum est Dominus quoad divinum Verum et quoad divinum Bonum; quod Dominus dicatur Rex ex divino Vero, 3009, 5068, 6148. Et quod dicatur Dominus ex divino Bono, 4973, 9167, 9194. Ex his apparet, quale est Verbum in Sensu spirituali seu interno, et quod nulla ibi vox sit quae non aliquid spirituale, quod est Caeli et Ecclesiae, significat.

6832. ‘In flamma ignis e medio rubi’: quod significet amorem Divinum in vero scientifico, constat ex significatione ‘flammae ignis’ quod sit amor Divinus, de qua sequitur; et ex significatione ‘rubi’ quod sit verum scientificum; quod ‘rubus’ sit verum scientificum, est quia omnes ‘arbusculae’ cujuscumque generis significant scientifica, ipsa autem ‘arboreta majora’ cognitiones et perceptiones; ‘rubus’ quia producit flores et bacas, significat verum scientificum. Verum scientificum Ecclesiae non aliud est quam Verbum in sensu litterae, et quoque omne repraesentativum et significativum Ecclesiae quod apud posteros Jacobi; haec in forma sua externa vocantur vera scientifica, at in forma interna sunt vera spiritualia; ¹ sed quia vera in forma interna, seu in forma spirituali, non apparere potuerunt posteritati ex Jacobo, ex causa quia in solis externis fuerunt et prorsus non scire voluerunt de aliquo interno; idcirco apparuit Dominus in rubo; Dominus enim cum apparet, secundum quale hominis apparet, nam homo non aliter recipit Divinum quam secundum quale suum; idcirco etiam cum Dominus apparuit super monte Sinai, apparuit populo ‘sicut ignis ardens usque ad cor caeli, et sicut tenebrae, ² nubes, et caligo’, Deut. 4:11, 5:19-22 [KJV 5:22-25], tum Exod. 19:18;

apparuisset prorsus aliter si populus qui sub monte aspectabat non talis fuisset; et quia populus ille modo in externis fuit, idcirco cum Moses intravit ad Dominum super monte Sinai, dicitur quod ‘intraverit in nubem’, Exod. 20:18, 24:2, 18, ³ 34:2-5;

quod ‘nubes’ sit externum Verbi, videatur Praefatio ad Gen. xviii, et n. 4060, 4391, 5922, 6343 fin. ; consequenter etiam repraesentativum Ecclesiae spectatum in forma externa.

[2] Quod Dominus appareat unicuique secundum quale ejus, constare potest ex eo quod Dominus appareat illis qui in intimo seu tertio caelo ut sol, ex quo lux ineffabilis, ex causa quia illi qui ibi in bono amoris in Dominum sunt; et quod appareat illis qui in medio seu secundo caelo ut luna, ex causa quia remotius et obscurius ibi in amore in Dominum sunt, sunt enim in amore erga proximum; in ultimo autem seu primo caelo non apparet Dominus ut sol nec ut luna, sed modo sicut lux, quae lux multum excedit lucem mundi; et quia Dominus apparet cuique secundum quale ejus, ideo etiam non apparere potest illis qui in inferno aliter quam sicut ⁴ furva nubes et caligo; nam ut primum lux caeli, quae a Domino, in aliquod infernum illabitur, fiunt ibi tenebrae et caligo ⁵ . Ex his nunc constare potest quod Dominus appareat unicuique secundum quale ejus quia secundum receptionem; et quia posteri ⁶ ex Jacobo erant solum in externis, idcirco apparuit Dominus Mosi in rubo, et quoque in nube cum intravit ad Dominum super monte Sinai.

[3] Quod ‘flamma’ sit amor Divinus, est quia amor in sua prima origine non aliud est quam ⁷ ignis ⁸ et flamma a Domino ut sole; solis hujus ignis seu flamma est quae dat esse vitae unicuique homini; et est ipse ignis vitalis, qui quod interiora hominis calore ⁹ impleat, constare potest ex amore, quantum enim amor crescit apud hominem, tantum homo calescit; et quantum amor decrescit, tantum frigescit; inde est quod cum Dominus apparuit in visione, ¹⁰ apparuerit sicut ignis et flamma; ut apud Ezechielem,

Aspectus quattuor animalium (quae fuerunt cherubi) sicut prunae ignis ¹¹ ardentes, juxta aspectum lampadum; is incedens inter animalia, ut splendor ignis, et ex igne exiens fulgur: supra expansum quod super capite eorum, quasi aspectus lapidis sapphiri, similitudo throni, et super similitudine throni similitudo quasi aspectus hominis super illo superius; et vidi speciem prunae ardentis juxta speciem ignis intra illam circumcirca, ab aspectu lumborum Ipsius et sursum, sed ab aspectu lumborum Ipsius et deorsum vidi quasi aspectum ignis, cui splendor circumcirca, 1:13, 26-28 ¹² ;

[4] quod singula in hac visione significativa et repraesentativa Divinorum sint, nullus negare potest, ¹³ sed nisi scitur quid significatur per ‘cherubos’, per ‘prunas ignis ardentis juxta aspectum lampadum’, per ‘thronum’, per ‘aspectum hominis super illo’, per ‘lumbos a quibus sursum et deorsum ignis, et ex igne splendor’, nusquam sciri potest sanctum arcanum quod inibi; quod ‘cherubi’ sint Providentia Domini, videatur n. 308; quod ‘thronus’ sit caelum, proprie Divinum Verum procedens a Domino quod format caelum, n. 5313; quod ‘aspectus hominis super throno superius’ sit Dominus quoad Divinum Humanum, patet; quod ‘lumbi’ sint amor conjugialis et inde omnis amor caelestis, n. 3021, 4277, 4280, 4575, 5050-5062; qui amor repraesentatus est ¹⁴ per ‘speciem prunae ardentis juxta speciem ignis cui splendor circumcirca’:

[5] apud Danielem,

Videns fui usque dum throni projecti ¹⁵ fuerunt, et Antiquus dierum sedit, vestis Ipsius sicut nix alba, et crinis capitis Ipsi sicut lana munda; thronus Ipsius flamma ignis; rotae Ipsius ignis ardens, flumen ignis emanans et exiens a coram Ipso, 7:9, 10;

Divinum Bonum Divini Amoris Domini etiam hic visum est ut flamma ignis ¹⁶ :

apud Johannem, Sedens super equo albo; oculi Ipsius sicut flamma ignis, Apoc. 19:[11, ] 12; quod ‘sedens super equo albo’ sit Dominus quoad Verbum, aperte ibi dicitur, vers. 13,, 1616;

ita ‘flamma ignis’ est Divinum Verum quod in Verbo, quod ex Divino Bono Domini:

apud eundem,

In medio septem candelabrorum similis Filio hominis, indutus talari, caput Ipsius et capilli albi sicut lana alba, sicut nix, sed oculi Ipsius sicut flamma ignis, Apoc. 1:13, 14;

hic quoque ‘oculi sicut flamma ignis’ est Divinum Verum procedens a Divino Bono Domini.

[6] Quod ‘flamma ignis’ sit Divinum Verum procedens a Domino, patet quoque apud Davidem,

Vox Jehovae illabens sicut flamma ignis, Ps. 29:7;

‘vox Jehovae’ pro Divino Vero. Ut repraesentaretur Divinum Verum procedens a Divino ¹⁷ Bono Domini, mandatum fuit ut candelabrum facerent ex puro auro cum septem lucernis, et quod poneretur in tentorio conventus ad mensam ubi panes propositionis, et quod lucernae arderent jugiter coram Jehovah, Exod. 25:31 ad fin. , ¹⁸ 37:17-24, 40:24, 25; Lev. 24:4; Num. 8:2; Sach. 4:2;

per ‘candelabrum cum septem lucernis’ repraesentabatur Divinum Verum procedens a Divino Bono Domini.

[7] Ut quoque repraesentaretur ipsum Divinum Bonum ¹⁹ , mandatum est ut ignis perpetuus esset super altari, Ignis super altari ardebit, ²⁰ et non ²¹ exstinguetur; sacerdos accendet super eo ligna sub auroris singulis: ignis jugiter ardebit super altari, ²⁰ et non exstinguetur, Lev. 6:5, 6 [KJV 12, 13].

Quod ‘ignis’ repraesentativum fuerit Divini Amoris, notissimum antiquis fuerit, ²² constare potest ex eo quod repraesentativum hoc emanaverit ab Antiqua Ecclesia usque ad ²³ gentes dissitas quae in cultu idololatrico fuerunt, quae quod ignem sacrum perennem instituerint, et ei praefecerint virgines quae vestales dictae sunt, notum est.

[8] Quod ‘ignis’ et ‘flamma’ in opposito sensu ²⁴ significent amores spurcos, sicut amores vindictae, crudelitatis, odii, adulterii, et in genere concupiscentias quae ex amoribus ²⁵ sui et mundi, constat etiam a pluribus locis in Verbo, quorum haec solum licet afferre:

apud Esaiam,

Ecce facti sunt sicut stipula, ignis adussit illos, non eripiunt animam suam e manu flammae; nulla pruna ad incalescendum, ignis ad sedendum coram eo, 47:14:

apud Ezechielem,

Ecce Ego incendam in te ignem, qui comedet in te omnem arborem viridem, et omnem arborem aridam, non exstinguetur flamma flammae gravis, unde comburentur omnes facies a meridie ad septentrionem, 21:3 [KJV 20:47];

hic per ‘ignem’ et ‘flammam’ ²⁶ significantur cupiditates mali et falsi quae exstinguunt omne bonum et verum Ecclesiae, inde hujus vastatio:

apud Lucam,

[9] Dives dixit ad Abrahamum, Pater Abraham, miserere mei, et mitte Lazarum ut intingat extremum digiti sui in aquam, et refrigeret linguam meam, quia crucior in flamma hac, 16:24;

qui non sciunt quod ignis vitalis apud hominem sit ex alia origine quam ignis elementaris, illi nequaquam aliter scire possunt quam quod per ‘ignem inferni’ intelligatur ignis qualis in mundo, cum tamen in Verbo non talis ignis intelligitur sed ignis qui est amoris, ita qui est vitae hominis, procedens a Domino ut Sole, qui ignis cum intrat apud illos qui in contrariis sunt, vertitur in ignem cupiditatum quae sunt, ut supra dictum, vindictae, odii, crudelitatis, scaturientes amore sui et mundi; hic ignis est qui cruciat illos qui in infernis, nam cum frenum laxatur cupiditatibus illorum, tunc ruit unus alterum, ac diris et ineffabilibus modis se mutuo cruciant; nam quisque supereminere vult et alteri auferre quae ejus sunt artibus occultis et apertis; cum haec cupit unus et alter, ²⁷ intestina ²⁸ odia inde existunt, et inde immanitates quae exercentur, imprimis per artes magicas et per phantasias, ²⁹ quae artes sunt innumerabiles et prorsus ignotae in mundo.

[10] Qui spiritualia non credunt, imprimis naturae cultores, nusquam possunt induci credere quod calor apud viventes, quae facit ipsam vitam internam, ex alia origine sit quam ex qua calor mundi, nam nequeunt scire, minus agnoscere, quod ignis caelestis sit procedens a Domino ut Sole, et quod ille Ignis sit purus amor; inde nec possunt scire innumerabilia quae in Verbo ubi non alius ignis intelligitur, nec scire possunt innumerabilia in homine, qui organum recipiens ejus est.

Note a piè di pagina:

3993. ‘Removendo abinde omne pecus punctatum et maculosum’: quod significet quod separabitur omne bonum et verum quod ejus cum quo mixtum malum quod est ‘punctatum’, et cum quo mixtum falsum quod est ‘maculosum’, constat ex significatione ‘removere’ quod sit separare; et ex significatione ‘pecudis’, quae hic sunt caprae et agni, quod sint bona et vera, de qua n. 1824, 3519. Quod his et sequentibus hujus capitis arcana insint, inde videri potest quod perplura sint quae ¹ in Verbo Divino non memoratu digna forent, nisi in illis arcaniora sint quam qualia apparent in littera, sicut quod Jacob pro mercede petierit pecus punctatum et maculosum in capris, et nigrum in agnis; quod dein in canaliculis posuerit baculos ex corylo et platano decorticatos ad album ante greges Labanis; cum incalescerent, et quoad agnos quod dederit facies gregis ad variegatum et nigrum in grege Labanis; et quod sic non bona sed ² mala arte dives factus; in his non aliquid Divinum apparet, cum tamen Verbum in omnibus et singulis et quoad minimam iotam Divinum est; et praeterea hoc scire nihil prodest, ne quidem minimum ad salutem, cum tamen Verbum quia Divinum, non nisi quam talia quae conducunt ad salutem et ad vitam aeternam, in se continet;

[2] ³ ex illis et ex similibus alibi, quisque concludere potest quod arcanum inibi sit, et quod singula, tametsi talia sunt in sensu litterae, diviniora ferant intus; quid autem intus ferunt, nusquam alicui constare potest nisi ex sensu interno, hoc est, nisi sciat quomodo haec percipiuntur ab angelis, ⁴ ii enim in sensu spirituali sunt cum homo in historico naturali; qui bini sensus, quam remoti appareant a se invicem, tametsi conjunctissimi sunt, ab his et reliquis luculenter patere potest. Ipsum arcanum quod in his et sequentibus hujus capitis inest, quidem aliquatenus sciri potest ab illis quae prius de Labane et de Jacobo dicta sunt, quod nempe ‘Laban’ sit tale bonum per quod bona et vera genuina introduci possint, et quod ‘Jacob’ sit bonum veri; sed quia pauci sciunt quid sit naturale correspondens bono spirituali, et pauciores quid bonum spirituale, et quod correspondentia esse debeat, et adhuc pauciores quod bonum quoddam apparens ut bonum sit medium introducendi bona et vera genuina, ideo arcana quae de illis agunt, non facile ad captum possunt exponi, nam in umbram intellectus cadunt, et est sicut ⁵ quis aliena lingua loquitur, et in ea utcumque clare exponit rem, usque audiens non intelligit; sed tametsi ita est, usque dicendum quia quid Verbum in sensu interno recondit, aperiendum est.

[3] Agitur hic in sensu supremo de Domino quomodo Ipse Naturale Suum Divinum fecit; et in sensu ⁶ repraesentativo de naturali apud hominem quomodo Dominus id regenerat, et redigit ad correspondentiam cum interiore ejus homine, hoc est, cum illo qui victurus post obitum corporis, ⁷ et tunc spiritus hominis vocatur, qui cum solutus est a corpore, secum habet omnia quae externi hominis sunt, praeter ossa et carnem; nisi correspondentia interni hominis cum externo facta ⁸ fuerit in tempore seu in vita corporis, postmodum non fit; de conjunctione utriusque per regenerationem a Domino in sensu interno hic agitur.

[4] Actum est de communibus veris, quae homo recipere et agnoscere debet antequam regenerari potest; per ‘decem filios Jacobi ex Lea et ancillis’ illa significata sunt; et postquam illa receperit et agnoverit, de conjunctione externi hominis cum interiore, seu naturalis cum spirituali, quod significatum est per ‘Josephum’;

nunc secundum ordinem agitur de fructificatione boni et multiplicatione veri, quae tunc primum existit quando conjunctio facta est, et tantum existit quantum conjunctio fit; haec sunt quae significantur per gregem quem sibi Jacobus comparavit per gregem Labanis; ‘grex’ ibi significat bonum et verum, ut alibi multoties in Verbo, ‘grex Labanis’ bonum quod per Labanem repraesentatur, quod quale sit, supra dictum est; ‘grex Jacobi’ significat bonum et verum genuinum, quod comparatur per illud.

[5] Sed quomodo bona et vera genuina comparantur, hic describitur; sed hoc nullatenus comprehendi potest nisi sciatur quid per punctatum, quid per maculosum, quid per nigrum, et quid per album, in sensu interno significatur, quapropter hic primum de illis agendum: punctatum et maculosum est quod ex nigro et albo; ‘nigrum’ significat in genere malum, in specie proprium hominis, quia hoc non nisi quam malum est; ‘tenebricosum’ autem significat falsum, et in specie principia falsi; ‘album’ in sensu ⁹ interno significat verum, proprie Justitiam et Meritum Domini, et inde justitiam et meritum Domini apud hominem; hoc album vocatur candidum, splendet enim a luce quae a Domino; ‘album’ autem in opposito sensu significat justitiam propriam, seu meritum proprium; verum enim absque bono secum habet tale meritum, nam cum quis facit bonum, non ex bono veri, tunc semper vult retribui, nam propter se facit, at cum ¹⁰ verum facit ex bono, tunc illustratur ¹¹ illud ex luce quae a Domino; inde patet quid ‘maculosum’, quod nempe sit verum cum quo mixtum falsum; et quid ‘punctatum’, quod nempe sit bonum cum quo mixtum malum.

[6] Apparent actualiter colores in altera vita tam pulchri et splendidi ut non describi queant, n. 1053, 1624; sunt illi ex variegatione lucis et umbrae in albo et nigro, sed lux ibi, tametsi ut lux coram oculis apparet, non tamen est sicut lux in mundo; lux in caelo in se habet intelligentiam et sapientiam, nam Divina Intelligentia et Sapientia a Domino ut lux ibi sistitur, et quoque illuminat universum caelum, n. 2776, 3138, 3167, 3190, 3195, 3222, 3223, 3225, 3339-3341, 3485, 3636, 3643, 3862; umbra etiam in altera vita, tametsi ut umbra apparet, non tamen est sicut umbra in mundo, umbra enim ibi est absentia lucis, proinde carentia intelligentiae et sapientiae; inde nunc album et nigrum, quae quia ex luce ibi in qua est intelligentia et sapientia, et ex umbra quae est carentia earum, existunt, patet quod per illa, nempe per album et nigrum, significentur talia quae supra dicta sunt; inde nunc colores qui sunt modificationes lucis et umbrae in albis et nigris, ut in planis, variegationes inde sunt quae vocantur colores, n. 1042, 1043, 1053;

[7] ¹² ex his nunc constare potest quid punctatum, seu signatum et discretum punctis, nempe nigris et albis, quod sit bonum cum quo mixtum malum, tum quid maculosum quod sit verum cum quo mixtum falsum; haec sunt quae ex bono Labanis desumpta sunt, inservitura introducendis bonis et veris genuinis; sed quomodo haec inservire possint, est arcanum, quod quidem clare sisti potest coram illis qui in luce caeli sunt, quia in hac, ut dictam, est intelligentia, sed non clare coram illis qui in luce mundi sunt, nisi lux mundi illorum illustrata sit a luce caeli, ut apud illos qui regenerati sunt; quisque enim regeneratus videt bona et vera in naturali suo lumine ex luce caeli, nam lux caeli facit visum ejus intellectualem, et lumen mundi visum naturalem; at quomodo se habent, paucis usque dicendum est;

[8] apud hominem non datur bonum purum, seu bonum cum quo non mixtum est malum, nec verum purum, seu verum cum quo non mixtum est falsum; voluntarium enim hominis non est nisi quam malum, e quo continue in intellectuale ejus influit falsum, nam sicut notum est, homo hereditario secum trahit malum successive a parentibus cumulatum; ex hoc ¹³ ipse actualiter producit malum et facit suum, et adhuc malum a se superaddit; sed mala apud hominem sunt varii generis; sunt mala cum quibus bona non misceri possunt, et sunt mala cum quibus possunt; similiter falsa; nisi hoc foret, nusquam aliquis homo potuisset regenerari; mala et falsa cum quibus non misceri possunt bona et vera, sunt quae contraria sunt amori in Deum, et amori erga proximum, sicut sunt odia, vindictae, crudelitates, et inde contemptus aliorum prae se; tum quoque inde persuasiones falsi; at mala et falsa cum quibus misceri possunt bona et vera, sunt quae non contraria sunt amori in Deum et amori erga proximum, ut pro exemplo:

[9] si quis amat se prae aliis, et ex illo amore studet excellere aliis in vita morali et civili, in scientificis et doctrinalibus, et ad dignitates evehi, et quoque ad opes prae aliis et tamen agnoscit et adorat Deum, officia ex corde praestat proxima ac justum et aequum ex conscientia agit, malum illius amoris sui es cum quo bonum et verum misceri possunt; est enim ¹⁴ malum quod proprium est hominis,

¹⁵ in quod hereditario nascitur, quod si ei cito auferretur, foret ignem vitae ejus primae exstinguere; at qui amat se prae aliis, et ex illo amore contemnit alios prae se, odio habet qui non honorant, et quasi adorant, et jucundum odii in vindicta e crudelitate propterea sentit, talis amoris malum est cum quo bonum et verum misceri non possunt, nam sunt contraria.

[10] Sit quoque pro exemplo, si quis credit se purum esse a peccatis, et ita abstersum sicut qui per aquas abluitur a sordibus, cum semel paenitentiam egit, et ¹⁶ poenitentialia imposita absolvit, aut post confessionem enuntiatum tale a confessore audivit, aut postquam sacram cenam frequentavit is si novam vitam vivit, in affectione boni et veri, illud falsum est cum quo bonum mixtum esse potest; at ¹⁷ si vivit vitam carnis et mundi, ut prius, tunc est falsum cum quo bonum misceri nequit. Porro, qui credit salvari hominem ex bene credere, et non ex bene velle, et tamen bene vult et inde bene facit, id falsum est cui adjungi potest bonum et verum, non autem si non bene vult et inde bene facit.

[11] Tum, si quis ignorat quod resurgit homo post mortem et inde non credit resurrectionem, ut et qui novit sed usque dubitat et paene negat, et tamen in vero et bono vivit, cum illo falso etiam misceri potest bonum et verum; at qui in falso et malo vivit, tunc cum falso illo non misceri potest, quia contraria sunt, et falsum destruit verum, et malum destruit bonum.

[12] Adhuc, simulatio et astutia quae pro fine habet bonum, sive proximi, sive patriae, sive Ecclesiae, est prudentia; mala quae ei admixta sunt, misceri possunt cum bono, ex fine et propter finem; at simulatio et astutia quae pro fine habet malum, non est prudentia, sed est astus et dolus; cum hoc bonum nullatenus potest conjungi, nam dolus qui est finis mali, inducit infernale omnibus et singulis quae apud hominem, ac in medio ponit malum, et ad peripherias rejicit bonum, qui ordo est ipse ordo infernalis:

ita in innumerabilibus aliis.

[13] Quod sint mala et falsa ¹⁸ quibus adjungi ¹⁹ queunt bona et vera, solum constare potest ex eo quod tot diversa dogmata et doctrinalia sint quorum ²⁰ plura sunt prorsus haeretica, et tamen in unoquovis ²¹ sunt qui salvantur: tum quod inter gentes quae extra Ecclesiam sunt, etiam sit Ecclesia Domini, et tametsi in falsis sunt, usque illi qui ²² vitam charitatis vivunt, salventur n. 2589-2604, quod fieri nequicquam potuisset nisi mala sint cum quibus misceri ²³ possunt bona, et falsa cum quibus vera; mala enim cum quibus miscentur bona, et falsa cum quibus vera, mirabiliter in ordinem disponuntur a Domino, non enim conjunguntur, minus uniuntur, sed adjunguntur et applicantur, et quidem ita ut in medio quasi in centro sint bona cum veris, et per gradus ad circuitus seu peripherias, talia mala et falsa; inde est quod haec illustrentur ab illis, et variegentur sicut alba et nigra a luce e medio aut e centro; ²⁴ hic est ordo caelestis. Haec sunt quae per ‘punctata et maculosa’ in sensu interno significantur.

Note a piè di pagina: