3295. Dat de woorden ‘en het ene volk zal op het andere volk de overhand hebben’ betekenen, dat eerst het ware meerder zal zijn dan het goede van het ware, blijkt uit de betekenis van het volk, namelijk het ware, waarover eerder in nr. 3294;

en uit de betekenis van de overhand hebben, namelijk meerder zijn. Het volk dat in de eerste plaats genoemd werd betekent het ware, maar het volk dat in de tweede plaats werd genoemd betekent het goede van het ware. Het goede van het ware is het goede dat vanuit het ware ontstaat en het is in zijn eerste bestaan het ware, maar het wordt het goede genoemd, omdat het als het goede verschijnt. Vandaar komt het dat door het volk ook dit goede wordt aangeduid, dat het goede van het ware wordt genoemd, dat het eerst bestaat. Om enige voorstelling van dit goede te hebben moet men weten, dat de mens voordat hij wederverwekt is, het goede uit het ware doet, maar nadat hij is wederverwekt, het goede vanuit het goede doet; of nog duidelijker: voordat de mens is wederverwekt, doet hij het goede vanuit het verstand, maar nadat hij is wederverwekt, vanuit de wil. Het goede dat vanuit het verstand is, is daarom in zichzelf niet het goede, maar het is het ware; maar het goede dat vanuit de wil is, dat is het goede. Zo bijvoorbeeld: wie zijn ouders niet eert, maar door het voorschrift van de Tien Geboden hen leert eren, die doet dat, wanneer hij hen voor het eerst eert, krachtens dit gebod. Maar aangezien dit eren vanuit het gebod voortkomt, is het in zichzelf niet goed, omdat het niet uit de liefde voortkomt; het komt voort òf uit gehoorzaamheid ten aanzien van de wet òf uit vrees voor de wet; niettemin wordt het ‘het goede van het ware’ genoemd, maar in zijn eerste bestaan is dit het ware, want dan doet de mens niet het goede, maar het ware; wanneer hij hen echter uit de liefde eert, is dit het goede; zo in al het overige.