6073. Wat zijn uw werken; dat dit betekent ten aanzien van de functies en de nutten, staat vast uit de betekenis van de werken, namelijk de goede dingen, nr. 6048, dus de nutten en de functies, want deze zijn de goede dingen; alle goede dingen die de goede dingen van de naastenliefde worden genoemd, zijn niets anders dan nutten en nutten zijn niets anders dan werken jegens de naaste, jegens het vaderland, jegens de Kerk en jegens het rijk van de Heer; ook wordt de naastenliefde zelf, in zich beschouwd, niet naastenliefde voordat zij daadwerkelijk wordt en een werk wordt; iemand liefhebben immers en hem niet het goede doen wanneer men kan, is niet liefhebben; maar hem het goede doen wanneer men kan en wel vanuit het hart, is hem liefhebben en dan liggen binnenin de daad zelf of in het werk alle dingen van de naastenliefde jegens hem bevat; de werken immers zijn de samenvatting van alle dingen van de naastenliefde en het geloof bij de mens en die zijn het die de geestelijke dingen worden genoemd en zij worden ook goede dingen door de uitoefening ervan, dat wil zeggen door de nutten. De engelen die in de hemel zijn, verlangen, omdat zij in het goede zijn vanuit de Heer, niets liever dan nutten te verrichten; deze zijn de verkwikkelijke dingen zelf van hun leven en zij genieten ook volgens de nutten gezegendheid en gelukzaligheid, nrs. 453, 454, 696, 997, 3645;

dit leert de Heer ook bij Mattheüs:

‘De Zoon des mensen zal komen in de heerlijkheid Zijns Vaders, met Zijn engelen en dan zal Hij eenieder vergelden naar zijn werken’, (Mattheüs 16:27);

onder de werken worden hier niet de werken verstaan zodanig als die in de uiterlijke vorm verschijnen, maar zodanig als ze in de innerlijke vorm zijn; zij hebben namelijk het hoedanige van de naastenliefde in zich; de engelen zien de werken niet anders en omdat de werken de samenvatting zijn van alle dingen van de naastenliefde en van het geloof bij de mens en het leven maakt dat de naastenliefde naastenliefde en het geloof is, dus het goede, had daarom de Heer Johannes meer lief dan de overige discipelen en lag deze bij het avondmaal aan Zijn bors, (Johannes 21:20);

want door hem werden de goede dingen van de naastenliefde of de werken uitgebeeld; zie de voorreden tot Genesis in de hoofdstukken 18 en 22; daarom ook zei de Heer tot hem:

‘Volg Mij’ en niet tot Petrus, door wie het geloof werd uitgebeeld; zie dezelfde voorreden; en daarom zei het geloof, namelijk Petrus, door wie het geloof werd uitgebeeld, verontwaardigd:

‘Heer, wat echter deze; Jezus zei hem: Indien Ik wil dat hij blijve, totdat Ik kome, wat gaat het u aan; gij, volg Mij’, (Johannes 21:19, 21-23);

hiermee werd ook voorzegd dat het geloof de werken zou verachten en dat die niettemin bij de Heer zijn; zoals eveneens duidelijk kan vaststaan uit de woorden van de Heer tot de schapen en de bokken, (Mattheüs 25:34-36), waar niets anders dan de werken worden opgesomd. Dat het geloof echter de Heer zou verwerpen, blijkt uit de uitbeelding door Petrus daarin dat hij Hem driemaal verloochende; dat hij dit ’s nachts deed, betekent de laatste tijd van de Kerk, wanneer er geen naastenliefde meer is, nr. 6000;

en dat hij het driemaal deed, betekent dat die tijd dan volledig is ingetreden, nrs. 1825, 2788, 4495, 5159;

dat het was voordat de haan kraaide, betekent voordat het nieuwe van de Kerk zou ontstaan, want de ochtendschemering en de morgen, die op de nacht volgen, betekenen het eerste van de Kerk, nrs. 2405, 5962.

9408. En zoals de substantie van de hemel ten aanzien van de reinheid; dat dit de doorschijnendheid van de engelenhemel betekent, staat vast uit de betekenis van de hemel, namelijk de engelenhemel, waarover hierna; en uit de betekenis van de reinheid of de zuiverheid van de substantie, wanneer het van de hemel wordt gezegd, dus de doorschijnendheid.

Wat de doorschijnendheid van de engelenhemel is, wanneer over het Woord wordt gehandeld, zal in het kort worden gezegd; van de engelenhemel wordt gezegd dat hij dóórschijnt, wanneer het Goddelijk Ware dóórschijnt; want de algehele hemel is niets anders dan het verblijf van het Goddelijk Ware; iedere engel immers is de opneming ervan in het bijzonder, dus zijn allen of is de gehele hemel dit in het algemeen, vandaar wordt de hemel het habitakel Gods genoemd en eveneens de troon Gods, omdat met het habitakel wordt aangeduid het Goddelijk Ware dat voortgaat uit de Heer en opgenomen in de binnenste hemel, die naar verhouding het goede is, nrs. 8269, 8309; en met de troon wordt aangeduid het Goddelijk Ware uit de Heer, opgenomen in de middelste hemel, nrs. 5313, 6397, 8625, 9039.

Aangezien het het Goddelijk Ware is, zodanig als het in de hemelen is, dat vanuit de zin van de letter dóórschijnt, is het dus vandaar de engelenhemel die dóórschijnt; want het Woord is het Goddelijk Ware aangepast aan alle hemelen en vandaar verbindt het de hemelen met de wereld, dat wil zeggen, de engelen met de mensen, nrs. 2143, 7153, 7381, 8520, 9094, 9212, 9216, 9357, 9396; hieruit blijkt wat er wordt verstaan onder de doorschijnendheid van de engelenhemel.

Dat de hemel in de innerlijke zin de engelenhemel is, is vanuit de overeenstemming en eveneens uit de schijn; vandaar komt het, dat waar in het Woord van de hemelen wordt gesproken en ook van de hemelen der hemelen, in de innerlijke zin de engelenhemelen worden verstaan.

De ouden immers hebben van de zichtbare hemel geen ander idee gehad dan dat daar de hemelbewoners woonden en dat de gesternten hun verblijven waren; eenzelfde idee is er heden ten dage bij de eenvoudigen en vooral bij de kleine kinderen; vandaar ook wordt omhoog naar de hemel geschouwd, wanneer God wordt aanbeden.

Het is eveneens een overeenstemming, want in het andere leven verschijnt een hemel met gesternten, maar niet die hemel die aan de mensen op aarde verschijnt, maar het is een hemel die verschijnt volgens de staat en het inzicht en de wijsheid van de engelen en de geesten; de gesternten daar zijn de erkentenissen van het goede en het ware en de wolken die soms onder de hemel worden bemerkt, hebben een verschillende betekenis volgens de kleuren, de doorschijnendheid en de bewegingen; het azuur van de hemel is het ware dat dóórschijnt uit het goede.

Hieruit kan vaststaan dat met de hemelen de engelenhemelen worden aangeduid; met de engelenhemelen echter worden de Goddelijke waarheden aangeduid, aangezien de engelen de opnemingen zijn van het Goddelijk Ware dat voortgaat uit de Heer.

Eendere dingen worden met de hemelen aangeduid bij David: ‘Looft Jehovah, gij hemelen der hemelen en gij wateren die boven de hemelen zijt’, (Psalm 148:4).

Bij dezelfde: ‘Psalmzingt de Heer rijdende op de hemel der hemelen der oudheid’, (Psalm 68:34).

Bij dezelfde: ‘Door het Woord van Jehovah zijn de hemelen gemaakt en al hun heir’, (Psalm 33:6).

Bij dezelfde: ‘De hemelen vertellen Zijn heerlijkheid en het firmament verkondigt het werk van Zijn handen’, (Psalm 19:2).

In het boek Richteren: ‘Jehovah, toen Gij uitging van Seïr, beefde de aarde, ook dropen de hemelen, ook dropen de wolken van wateren’, (Richteren 5:4).

Bij Daniël: ‘De hoorn van de bok groeide tot aan het heir der hemelen en hij wierp ter aarde van het heir en van de sterren en hij vertrad ze’, (Daniël 8:10).

Bij Amos: ‘De Heer Jehovih, Hij bouwt in de hemelen Zijn treden’, (Amos 9:6).

Bij Maleachi: ‘Indien er spijs is in Mijn huis, zo zal Ik de vensters van de hemel openen en u zegen uitgieten’, (Maleachi 3:10).

Bij Jesaja: ‘Schouw voort uit de hemelen en zie het habitakel van Uw heiligheid en van Uw sieraad’, (Jesaja 63:15).

Bij Mozes: ‘Gezegend zij van Jehovah het land van Jozef, van de kostbare dingen van de hemel, van de dauw’, (Deuteronomium 33:13).

Bij Mattheüs: ‘Jezus sprak: Gij zult niet zweren bij de hemel, omdat hij is de troon Gods; wie gezworen zal hebben bij de hemel, zweert bij de troon Gods en bij Hem Die daarop zit’, (Mattheüs 5:34; 23:22); in deze plaatsen en in verscheidene andere worden met de hemelen de engelenhemelen aangeduid.

En omdat de hemel van de Heer op aarde de Kerk is, wordt ook met de hemel de Kerk aangeduid, zoals in de volgende plaatsen, bij Johannes: ‘Ik zag een nieuwe hemel en een nieuwe aarde; de vorige hemel immers en de vorige aarde was voorbijgegaan’, (Openbaring 21:1).

Bij Jesaja: ‘Zie, Ik scheppende nieuwe hemelen en een nieuwe aarde; derhalve zullen de vorige dingen ook niet worden gedacht en zij zullen ook niet op het hart klimmen’, (Jesaja 65:17).

Bij dezelfde: ‘De hemelen zullen zoals rook verdwijnen en de aarde zal zoals een kleed verouderen’, (Jesaja 51:6).

Bij dezelfde: ‘Ik bekleed de hemel met zwart en Ik maak een zak tot hulsel’, (Jesaja 50:3).

Bij Ezechiël: ‘Ik zal de hemelen bedekken en hun sterren zwart maken; Ik zal de zon met een wolk bedekken en de maan zal haar schijnsel niet laten lichten, alle lichten die aan de hemel stralen, zal Ik zwart maken en Ik zal duisternis geven op de aarde’, (Ezechiël 32:7,8).

Bij Mattheüs: ‘Na de verdrukking van die dagen zal de zon verduisterd worden en de maan zal haar schijnsel niet geven en de sterren zullen van de hemel vallen en de krachten der hemelen zullen worden bewogen’, (Mattheüs 24:29).

Wat met de zon, de maan de sterren en in de hemelen wordt aangeduid, zie de nrs. 4056 tot 4060.

Bij Jesaja: ‘O Jehovah, God van Israël, Gij zijt alleen God, over alle koninkrijken der aarde; Gij hebt de hemel en de aarde gemaakt’, (Jesaja 37:16).

Bij dezelfde: ‘Jehovah makende alle dingen, uitbreidende de hemelen alleen, uitspannende de aarde uit Mijzelf’, (Jesaja 44:24).

Bij dezelfde: ‘Jehovah scheppende de hemelen, formerende de aarde en makende die en bereidende die, niet tot ledigheid heeft Hij haar geschapen’, (Jesaja 45:18).

Dat onder de hemel en de aarde in deze plaatsen en in andere in de innerlijke zin de Kerk wordt verstaan, onder de hemel de innerlijke Kerk en onder de aarde de uiterlijke Kerk, zie de nrs. 1733, 1850, 2117, 2118, 3355, 4535; waaruit blijkt, dat onder de schepping in de eerste hoofdstukken van Genesis, waar wordt gezegd, ‘In den beginne schiep God de hemel en de aarde’, (Genesis 1:1); ‘En volbracht zijn de hemelen en de aarde en al hun heir’, (Genesis 2:1), de nieuwe Kerk wordt verstaan.

De schepping immers is daar de nieuwe wederverwekking, die ook de nieuwe schepping wordt genoemd, zoals men in de ontvouwingen tot betreffende hoofdstukken kan zien.

4307. Dat in de historische innerlijke zin door ‘Jakob vroeg en zei: Geef, ik bid u, uw naam te kennen’ de boze geesten worden aangeduid, kan vaststaan uit tal van dingen in deze zin, waarin deze woorden en die welke volgen worden gezegd met betrekking tot Jakobs nakomelingen, want de innerlijke zin past zich aan de zaak aan waarover gehandeld wordt. Dat niet de goede geesten maar de boze geesten worden aangeduid door hem die met Jakob had geworsteld, kan hieruit blijken dat door de worsteling de verzoeking wordt aangeduid, nrs. 3927, 3928, 4274;

en nooit vindt er enige verzoeking plaats door de goede geesten, maar door de boze, want de verzoeking is de opwekking van het boze en valse welke bij de mens zijn, nrs. 741, 751, 761, 1820, 4249, 4299;

de goede geesten en de engelen wekken nooit de boze en de valse dingen op, maar verdedigen de mens daartegen en buigen ze tot het goede; want de goede geesten worden door de Heer geleid en uit de Heer gaat nooit iets anders voort dan het heilig goede en het heilig ware; dat de Heer niemand verzoekt, is uit het aanvaarde leerstellige van de Kerk bekend, zie de nrs. 1875, 2768; hieruit en ook uit het feit dat Jakobs nakomelingen bezweken in elke verzoeking, zowel in de woestijn als daarna, blijkt duidelijk dat niet de goede geesten worden aangeduid door hem die met Jakob had geworsteld, maar de boze. Bovendien is die natie die hier door Jakob wordt aangeduid, niet in enige geestelijke en hemelse liefde geweest, maar in een lichamelijke en wereldse, nrs. 4281, 4288, 4289, 4290, 4293;

de tegenwoordigheid van de geesten bij de mens richt zich naar de liefde van de mensen; de goede geesten en de engelen zijn aanwezig bij degenen die in de geestelijke en hemelse liefde zijn en de boze geesten zijn bij degenen die alleen in de lichamelijke en wereldse liefde zijn en wel in die mate dat eenieder kan weten wat de hoedanigheid is van de geesten die bij hem zijn, als hij slechts daarop acht slaat hoedanig zijn liefden zijn, of wat hetzelfde is, hoedanig zijn einddoelen zijn, want eenieder heeft dat wat hij liefheeft, als doel. Dat hij zich goed noemde, komt omdat Jakob dat geloofde, evenals zijn nakomelingen, die steeds geloofden dat Jehovah in hun heilig uiterlijke was, terwijl toch Jehovah slechts op uitbeeldende wijze tegenwoordig was, zoals zal blijken uit wat volgt; zij geloofden ook dat Jehovah in verzoekingen leidde, dat al het boze uit Hem was en dat Hij in toorn en woede was wanneer zij werden bestraft: daarom werd in het Woord overeenkomstig hun geloof zo gesproken, terwijl toch Jehovah nooit in verzoekingen leidt, nooit enig boze uit Hem is en Hij nooit in toorn, te minder in woede is; zie de nrs. 223, 245, 592, 696, 1093, 1683, 1874, 1875, 2395, 3605, 3607, 3614. Vandaar komt het ook dat hij die met Jakob had geworsteld, zijn naam niet wilde openbaren. Dat in de geestelijke innerlijke zin onder hem die met Jakob worstelde, de engelenhemel wordt verstaan, nr. 4295, komt omdat de Heer, die daar in de hoogste zin door Jakob wordt uitgebeeld, ook de engelen aan de verzoeking toeliet en omdat de engelen toen aan hun eigene waren overgelaten, zoals daar op die plaats werd aangetoond.