9210. ‘Non eris sicut faenerator’: quod significet quod ex charitate id fiet, constat ex significatione ‘faeneratoris’ quod sit qui bonum facit propter lucrum, nam ‘faenerator’ concredit pecunias alteri propter usuram et fert opem alteri propter remunerationem; et quia genuina charitas non spectat lucrum aut remunerationem ut finem, sed bonum proximi, ideo per ‘non eris sicut faenerator’ significatur quod ex charitate id fiet. Qui non scit quid charitas Christiana ¹ , is potest credere quod non modo sit dare egenis et pauperibus sed etiam facere bonum concivi, ² patriae, ac Ecclesiae propter quamcumque causam, seu ex quocumque fine; sed sciendum quod finis sit qui qualificat omnia facta hominis; si finis seu intentio sit facere bonum propter famam ut aucupetur honores aut lucrum, tunc bonum quod facit non est bonum quia est propter se, ita quoque ex se, at si finis est facere bonum propter concivem, vel patriam, vel Ecclesiam, ita propter proximum, tunc bonum quod facit est bonum, nam est propter ipsum bonum, quod in genere est ipse proximus, n. 5025, 6706, 6711, ³ 6712, 8123; ⁴ sic etiam est propter Dominum, nam tale bonum non est ab homine sed a Domino, et quod a Domino est, hoc Domini est; hoc bonum est quod intelligitur a Domino apud Matthaeum, Quantum fecistis uni ex his fratribus Meis minimis, Mihi fecistis, 25:40.

[2] Sicut se habet cum bono, ita quoque se habet cum vero; qui ⁵ faciunt verum propter verum, illi quoque faciunt propter Dominum, quia ex Domino; facere verum propter verum est facere bonum, nam verum fit bonum cum ab intellectuali intrat in voluntatem et a voluntate ⁶ exit in actum; facere ita bonum est charitas Christiana. Qui bonum ex charitate Christiana faciunt, illi quandoque spectant famam inde propter honorem aut propter lucrum; sed prorsus aliter quam qui pro fine illa spectant, ⁷ spectant enim bonum ⁸ ac justum ut essentiale ac unicum, ⁹ ita in supremo loco, et tunc lucrum et honorem, et propter illa famam, ut non ¹⁰ essentialia respective, ita in infimo loco; ⁷ qui tales, cum in intuitione justi ac boni sunt, sunt sicut qui in proelio pugnant pro patria, et tunc nihil curant vitam, ita nec suam dignitatem ac suas opes in mundo, quae tunc nihili sunt respective; at qui spectant se et mundum primo loco, illi sunt tales ut ne quidem videant justum et bonum, quia in intuitione sui et lucri sunt.

[3] Ex his ¹¹ patet quid sit facere bonum propter se aut mundum, et quid facere bonum propter Dominum aut proximum, et quae differentia inter illa ¹² ; differentia est tanta quanta inter duo opposita, ita quanta inter caelum et infernum; etiam qui propter proximum aut Dominum faciunt bonum, illi in caelo sunt, at qui propter se et mundum, illi in inferno sunt; nam qui propter proximum ¹³ et Dominum bonum faciunt amant ¹⁴ Dominum supra omnia et proximum sicut seipsum, quae praecepta sunt primaria omnium praeceptorum, Marcus 12:28-31, at qui propter se et mundum omnia faciunt, illi amant se super omnia, ita prae Deo, et proximum non modo contemnunt sed etiam odio habent si non unum faciat secum, et suus sit; hoc intelligitur per quod Dominus docet apud Matthaeum, Nemo potest duobus dominis servire, nam aut unum odio habebit et alterum amabit, aut uni adhaerebit et alterum contemnet; non potestis Deo servire et mammonae, 6:24.

Sunt qui ¹⁵ utrique serviunt, sed illi sunt qui vocantur ‘tepidi, neque frigidi neque calidi, qui exspuuntur’, Apoc. 3:15, 16.

Ex his nunc patet quid repraesentatum sit per faeneratores qui usuram ceperunt, quod nempe illi qui propter lucra bonum faciunt;

[4] inde ¹⁶ liquet unde hoc quod non esset sicut faenerator, et super fratrem poneret usuram, ut quoque alibi apud Moschen, Non impones fratri tuo usuram argenti, usuram cibi, usuram ¹⁷ ullius rei, quae imponitur; alienigenae impones usuram, sed fratri tuo non impones usuram; ut benedicat tibi Jehovah Deus tuus in omni missione manus tuae super terra qua tu veniens ad possidendum eam, Deut. 23:20, 21; Lev. 25:36-38;

‘imponere fratri usuram argenti’ est propter lucrum commodare vera, seu instruere, ‘imponere usuram cibi’ est propter lucrum commodare bona veri; ‘argentum’ enim est verum, n. 1551, 2954, ¹⁸ 5658, 6914, 6917, et ‘cibus’ est bonum veri, n. 5147, 5293, 5340, 5342, 5576, 5410, 5426, 5487, 5582, 5588, 5655, 5915, ¹⁹ 8562; quod illis qui non id faciunt, benedicat Jehovah in omni missione manus eorum in terra, est quod illi in affectione boni et veri sint ²⁰ , ita in felicitate quae est angelis in ²¹ caelo, nam in illa affectione seu in bono illius amoris est caelum homini, n. 6478, 9174; quod alienigenis ²² licuerit usuram imponere, erat quia per ‘alienigenas’ significantur qui non aliquid boni ac veri agnoscunt et recipiunt, n. 7996, ita qui solum lucri causa bonum faciunt; illi servient homini, quia servi sunt respective, n. 1097

[5] apud Davidem,

Qui ambulat integer, et qui facit justitiam, et loquitur veritatem in corde suo, argentum suum non dat in usuram, et munus contra innocentem non accipit; qui fecerit hoc non dimovebitur in aeternum, Ps. 15:2, 5;

'argentum suum ²³ dare in usuram' est solius lucri causa docere, ita bonum facere propter remunerationem: similiter apud Ezechielem,

Vir justus qui facit judicium et justitiam, in usuram non dat, et faenus non accipit, xviii [5, ] 8:

apud eundem,

Qui ab egeno ²⁴ inhibet manum suam, usuram et faenus non accipit, judicia Mea facit, in statutis Meis ambulat, vivendo vivet, 18:17:

apud eundem,

²⁵ Donum acceperunt in te ad effundendum sanguinem; usuram et faenus accepisti, et lucrum captasti a sociis tuis per violentiam, 22:12;

haec de ‘urbe sanguinum’, per quam significatur falsum destruens verum et bonum, n. 9127; ‘usuram et faenus accipere’ est lucri ac remunerationis causa bonum facere, ita non ex charitate; quod genuina charitas sit absque meritorio, videatur n. ²⁶ 2371, 2373, 2400, 4007 ²⁷ , ²⁸ 4174, 4943, 6388-6390, 6392, 6478.

Сноски:

6917. ‘Vasa argenti’ quod significent scientifica veri, ‘et vasa auri’ quod significent scientifica boni, constat ex significatione ‘vasorum’ quod sint scientifica, de qua n. 3068, 3079; scientifica vocantur ‘vasa’ quia communia sunt, et in se continere possunt innumerabilia vera et multiplicia bona; ex significatione ‘argenti’ quod sit verum, et ‘auri’ quod sit bonum, de qua n. 1551, 1552, 2954, 5658; quod ‘argentum Aegypti’ sit scientificum verum et aptabile, videatur n. 6112. Quod vasa argenti et ‘vasa auri apud Aegyptios’ sint scientifica veri et scientifica boni, cum tamen per ‘Aegyptios’ hic et in praecedentibus, tum quoque in sequentibus, significantur scientifica falsa, sciendum quod scientifica in se ¹ non sint vera, nec sint falsa, sed quod fiant vera apud illos qui in veris sunt, et falsa apud illos qui in falsis; applicatio illorum ² et usus hoc facit; se habent scientifica apud hominem sicut divitiae et opes apud illum; divitiae et opes apud illos qui in malo sunt perniciosae sunt quia applicant illas ad usus malos; at divitiae et opes apud illos qui in bono sunt utiles sunt quia applicant illas ad usus bonos; quapropter si divitiae et opes quae apud malos transferuntur ad bonos, fiunt bonae; ita quoque scientifica; ut pro exemplo:

[2] apud Aegyptios remanserunt plura ex repraesentativis ³ Ecclesiae Antiquae, ut constat ex illorum hieroglyphicis; sed quia applicuerunt illa ad magica, et usum malum inde fecerunt, idcirco non illis fuerunt scientifica vera, sed scientifica falsa; ⁴ ast eadem in Antiqua Ecclesia fuerunt scientifica vera, quoniam applicuerunt illa ⁵ rite ad cultum Divinum. Sint etiam pro exemplo altaria et sacrificia: haec apud gentem Hebraeam et postea apud gentem Judaicam et Israeliticam fuerunt ritualia vera quia applicuerunt illa ad cultum ⁶ Jehovae; sed apud gentes in terra Canaane erant ritualia falsa quia applicuerunt illa ad cultum ⁷ idolorum suorum; quapropter etiam mandatum est ut ⁸ gentium altaria ubivis destruerentur; ⁹ similiter se habet cum quampluribus aliis; quapropter ab illis qui in malis et falsis sunt, multa scientifica ¹⁰ hauriri queunt, quae ad usus bonos applicari possunt, et sic fieri bona.

[3] Talia quoque significata sunt per depraedationes gentium in terra Canaane, per opes, armenta, pecudes, domos, vineas, quas filii Israelis ibi depraedati sunt; ¹¹ hoc adhuc magis patet ex eo quod aurum et argentum depraedatum a gentibus, etiam ad usum sanctum ¹² adhibitum fuerit, ut constat ex libro 2 Samuelis,

Fuerunt in manu ejus vasa argenti, et vasa auri, et vasa aeris; etiam haec sanctificavit rex David Jehovae, cum argento et auro, quod sanctificaverat de omnibus gentibus quas subegit: de Syris, de Moabo, et de filiis Ammonis, et de Philistaeis, et de Amaleck, et de praeda Hadad-Eseris filii Rechobi, regis Zobae, 8:10-12:

et apud Esaiam,

Tandem erit mercatura Tyri et merces meretricia ejus, sanctum Jehovae, non reponetur, neque detinebitur; sed habitantibus coram Jehovah erit mercatura ejus, ad comedendum, ad exsatiandum se, et tegenti se antiquo, 23:18.

Etiam haec quae mulieres filiorum Israelis ab Aegyptiis mutuo petierunt, et sic depraedati sunt, applicata dein erant ad usum construendi arcam, et ad plura quae sancta cultus eorum fuerunt.

Сноски: