89. Eerst zal dus gezegd worden wat overeenstemming is. De gehele natuurlijke wereld stemt overeen met de geestelijke wereld, niet alleen de natuurlijke wereld in het algemeen, maar ook ieder detail. Daarom zegt men dat alles wat in de natuurlijke wereld uit de geestelijke wereld ontstaat (existit), daarmee in overeenstemming is. Men moet weten dat de natuurlijke wereld uit de geestelijke wereld ontstaat en blijft voortbestaan, precies zoals een gevolg van een teweegbrengende oorzaak. Met de natuurlijke wereld wordt de gehele uitgestrektheid onder de zon bedoeld en wat daarvan warmte en licht ontvangt; en alles wat door haar blijft voortbestaan behoort tot deze wereld. Maar de geestelijke wereld is de hemel, en alles wat in de hemelen is, behoort tot die wereld.

377. Aangezien in het nu volgende gehandeld wordt over de overeenstemming van het hart en de long met de wil en het verstand en hierop de overeenstemming van alle dingen van het lichaam is gegrondvest, die de leden, de organen van de zinnen en de ingewanden van het gehele lichaam worden genoemd, en aangezien de overeenstemming van de natuurlijke met de geestelijke dingen tot dusver onbekend is geweest, en dit niettemin breedvoerig is getoond in twee werken, waarvan het een handelt over de hemel en de hel in het werk ‘Hemel en Hel’, en het andere over de geestelijke zin van het Woord in Genesis en in Exodus, in het werk ‘Hemelse Verborgenheden, zou ik hier willen aanwijzen wat in dit tweetal werken over de overeenstemming is geschreven en getoond.

[De verwijzingen naar deze twee werken worden aan het einde van dit boek volledig beschreven in een aparte bijlage].