576. DE BOOSHEID EN DE KWADE KUNSTGREPEN VAN DE HELSEGEESTEN
Hoede uitnemendheid van de geesten is in vergelijking met de mensen, kan door iedereen gezien en verstaan worden die innerlijk denkt en iets weet van de werking van zijn eigen geest. Want met zijn geest kan de mens in één ogenblik tijd meer overwegen, ontwikkelen en besluiten dan hij in een half uur door spraak of schrift kan uitdrukken, Hieruit blijkt hoezeer de mens uitmunt wanneer hij in zijn geest is, en dus hoe hij uitmunt wanneer hij geest wordt. Want de geest is het die denkt en het lichaam is het middel waardoor de geest zijn gedachten door spraak en schrift uitdrukt. Vandaar dat een mens die na zijn dood een engel wordt, op het punt van verstand en wijsheid onuitsprekelijk groot is in vergelijking met zijn verstand en wijsheid gedurende zijn leven in de wereld; want zijn geest was toen aan zijn lichaam gebonden en daardoor was hij in de natuurlijke wereld. Om deze reden vloeide hetgeen hij toen geestelijk dacht, in natuurlijke denkbeelden in. Deze zijn betrekkelijk gemeen, grof en duister, en nemen de ontelbare dingen die het geestelijk denken toebehoren, niet op en hullen ze ook in nevelen die uit wereldlijke zorgen ontstaan. Anders is het wanneer de geest van het lichaam losgemaakt is en in zijn geestelijke staat komt, wat geschiedt wanneer hij uit de natuurlijke wereld overgaat in de geestelijke, die hem eigen is. Dat dan zijn hoedanigheid, wat betreft gedachten en genegenheden, zijn vroegere hoedanigheid oneindig overtreft, blijkt uit hetgeen nu gezegd is. Vandaar dat de engelen onuitsprekelijke en onuitdrukbare dingen denken, bijgevolg dingen die in de natuurlijke gedachten van een mens niet kunnen opkomen; terwijl toch elke engel als mens geboren is en als mens geleefd heeft, en zichzelf toen niet toescheen wijzer dan een ander gelijksoortig mens te zijn.
