151. Hier zal iets worden gezegd hoe de innerlijke mens hervormd wordt en daardoor de uitwendige mens. De innerlijke mens wordt niet hervormd door alleen weten, maar door datgene te willen wat de wetenschap, het inzicht en de wijsheid leert. Wanneer de mens weet, verstaat en de wijsheid heeft om te zien dat er een hemel en een hel zijn en dat al het boze vanuit de hel is en al het goede vanuit de hemel, dan is hij, indien hij dan het boze niet wil omdat het uit de hel is, maar het goede wil omdat het vanuit de hemel is, in de eerste graad van de hervorming en op de drempel vanuit de hel tot de hemel. Wanneer hij verder voortgaat en wil aflaten van de boze dingen, is hij in de tweede graad van de hervorming en dan is hij buiten de hel maar nog niet in de hemel; deze ziet hij boven zich. Dit innerlijke moet er zijn opdat de mens hervormd kan worden; maar tenzij het ene en het andere, zowel het uitwendige als het innerlijke hervormd wordt, is de mens niet hervormd. Het uitwendige wordt hervormd door het innerlijke, wanneer het uitwendige aflaat van de boze dingen die het innerlijk niet wil omdat die hels zijn, en te meer wanneer hij die daarom schuwt en daartegen strijdt. Zo is het innerlijk ‘het willen’ en het uitwendige ‘het doen’, want tenzij iemand doet wat hij wil, is van binnen dat wat hij niet wil, en het wordt tenslotte ‘niet willen’. Uit dit weinige kan men zien hoe de uitwendige mens wordt hervormd door de innerlijke. Dit is het ook dat verstaan wordt onder de woorden van de Heer tot Petrus: ‘Jezus zei: Indien ik u niet zou wassen, gij hebt geen deel met Mij; Petrus zei tot Hem: Heer, niet mijn voeten alleen, maar ook de handen en het hoofd; Jezus zei tot hem: Die gewassen is, heeft niet van node tenzij dat hij naar de voeten gewassen wordt, maar hij is gans rein’, (Johannes 13:8, 9, 19). Onder de wassing wordt de geestelijke wassing verstaan, die de zuivering is van de boze dingen; onder het hoofd en de handen wassen wordt verstaan de innerlijke mens zuiveren, en onder de voeten wassen wordt verstaan de uitwendige mens zuiveren. Wanneer de innerlijke mens gezuiverd is, moet de uitwendige mens gezuiverd worden, dit wordt verstaan onder, ‘die gewassen is, heeft niet van node tenzij dat hij naar de voeten gewassen wordt’. Dat alle zuivering van de boze dingen is uit de Heer, wordt verstaan onder dit, ‘indien Ik u niet zou wassen, gij hebt geen deel met Mij’. Dat de wassing bij de Joden de zuivering van de boze dingen uitbeeldde en dat deze door de wassing in het Woord wordt aangeduid, en dat door de wassing van de voeten de zuivering van de natuurlijke of de uitwendige mens wordt aangeduid, is met vele dingen getoond in het werk ‘Hemelse Verborgenheden’.

249. 1. Everyone who worships self and the material world instead of divine providence feels justified in this on seeing so many irreligious people acting out their irreverence in so many ways even as they boast about it, and still not seeing any kind of punishment from God because of this. All instances of irreverence and of boasting about it are instances of permission whose reasons are laws of divine providence. All of us are free, perfectly free, to think whatever we wish, whether against God or for God. People who oppose God in their thoughts are rarely punished in this world, because they are always susceptible to reformation. They are punished in the spiritual world, though. This happens after they die, when they can no longer be reformed.

[2] We can see that laws of divine providence cause these instances of permission if we recall the laws already presented and look at them closely, as follows. We should act in freedom and in accord with reason (71-97 [71-99]). We should not be compelled by outside forces to think and intend and so to believe and love in matters of our religion, but we should guide ourselves and sometimes compel ourselves (129-153). Our own prudence is nothing. It only seems to be something, as it should. Rather, divine providence is all-inclusive because it extends to the smallest details (191-213). Divine providence focuses on eternal matters, and focuses on temporal matters only as they coincide with eternal ones (214-220). We are not granted inner access to the truths that our faith discloses and the good effects of our caring except as we can be kept in them to the end of our life (221-233).

[3] It will also become clear that the reasons behind instances of permission are the laws of divine providence from the principles about to be presented as follows. Evils are allowed for the sake of the goal, which is salvation [275-284]. Divine providence is constantly just as much with the evil as with the good [285-307]. And lastly, the Lord cannot act contrary to the laws of his divine providence, because to do so would be to act contrary to his divine love and his divine wisdom and therefore contrary to himself [331-340].

If we put these laws together, they can show us the reasons why acts of irreverence are allowed by the Lord and not punished when they happen in our thoughts and are rarely punished even when they are intended and therefore in our volition but are not acted out.

However, every evil entails its own punishment. It is as though there were engraved on the evil the punishment that the unbeliever will suffer after death.

[4] What has just been presented will serve to explain the following other instances cited in 237 as well. People who worship themselves and the material world feel justified in their denial of divine providence when they see the success of manipulation, plots, and deceit even against people who are devout, fair-minded, and honest, and when they see injustice defeating justice in legal and business affairs.

All the laws of divine providence are needed. Since they are the reasons things like this are allowed, we can see that if we are to live human lives, to be reformed and saved, the only way the Lord can keep us from such actions is indirectly. For people who realize that all kinds of murder, adultery, theft, and perjury are sins, this is accomplished through the Word, specifically through the provisions of the Ten Commandments. For people who do not realize that they are sins, civil laws and a fear of their penalties serve as means. Other means are moral laws including our fear of losing reputation, rank, and profit. The Lord uses these means to lead evil people, but he prevents them only from actions, not from thinking about acting or wanting to act. The Lord uses the other means to lead good people not only away from the actions but also away from thinking about acting and wanting to act.