5128. Toen gij zijn schenker waart; dat dit betekent zoals de zinlijke dingen van dat geslacht plegen te zijn, staat vast uit de betekenis van de schenker, namelijk de zinlijke dingen, of die dingen van de zinlijke dingen die onderworpen zijn aan het verstandelijke deel, nrs. 5077, 5082;

dat zij zijn zoals zij plegen te zijn, wordt aangeduid met ‘toen gij waart’. Daarover dat de zinlijke dingen onderworpen en ondergeschikt aan de redelijke dingen, is nu gehandeld in wat voorafgaat; en omdat hier in de innerlijke zin over die onderwerping en onderschikking wordt gehandeld, moet nog gezegd worden hoe het met die zaak is gesteld. De mens bij wie de zinlijke dingen onderworpen zijn, wordt redelijk genoemd, maar de mens bij wie zij niet onderworpen zijn wordt zinlijk genoemd. Maar of een mens redelijk dan wel zinlijk is, kan bezwaarlijk door anderen worden onderscheiden, maar wel door hemzelf indien hij zijn innerlijke dingen onderzoekt, dat wil zeggen, zijn willen en zijn denken. Of een mens zinlijk dan wel redelijk is, kan door anderen niet worden geweten vanuit de spraak, noch uit de handeling, want het leven van het denken dat in de spraak is en het leven van de wil, dat in de handeling is, verschijnen niet voor enige zin van het lichaam; men hoort slechts de toon en ziet het gebaar met de aandoening en het wordt niet onderkend of deze geveinsd dan wel waar is; maar in het andere leven wordt door hen die in het goede zijn, duidelijk onderscheiden doorvat zowel wat in de spraak als wat in de handeling is, dus hoedanig het leven is en eveneens vanwaar het leven is wat daarin is. Niettemin bestaan er in de wereld ettelijke aanwijzingen waaruit men enigermate kan opmaken of de zinlijke dingen aan het redelijke zijn onderworpen, dan wel het redelijke aan de zinlijke dingen, of wat hetzelfde is, of de mens redelijk dan wel alleen zinlijk is. Die aanwijzingen zijn de volgende: indien men bemerkt dat een mens in de beginselen van het valse is en zich niet laat verlichten, maar de ware dingen geheel en al verwerpt en zonder rede de valse dingen hardnekkig verdedigt, is het een aanwijzing dat hij een zinlijk en niet een redelijk mens is; het redelijke is voor hem toegesloten, zodat het het licht van de hemel niet toelaat. Nog meer zinlijk zijn zij die in de overreding van het valse zijn; de overreding immers van het valse sluit het redelijke geheel en al toe; iets anders is het in de beginselen van het valse te zijn en iets anders in de overreding van het valse. Zij die in de overreding van het valse zijn, hebben in hun natuurlijke enig licht, maar zodanig als het licht van de winter is; dit licht verschijnt in het andere leven bij hen sneeuwig; maar zodra het hemels licht daarin valt, wordt het verduisterd en volgens de graad en de hoedanigheid van de overreding wordt het donker als van de nacht. Dit blijkt eveneens uit hen wanneer zij in de wereld leven; dan immers kunnen zij hoegenaamd niets van het ware zien, ja zelfs zijn vanwege het duistere of nachtelijke van hun valse de ware dingen voor hen als van geen waarde en zij lachen eveneens daarom. Zulke mensen verschijnen voor de eenvoudigen soms als redelijke mensen, want door middel van dat sneeuwige winterlicht kunnen zij door redeneringen behendig de valse dingen bevestigen totdat die als ware dingen verschijnen. In een zodanige overreding zijn meer dan de overigen verscheidenen onder de geleerden; zij hebben immers de valse dingen bij zich door redeneren en filosoferen en tenslotte door tal van wetenschappelijke dingen bevestigd; zulke mensen werden door de Ouden ‘slangen van de boom der wetenschap’ genoemd, nrs 195-197; maar heden ten dage kunnen zij ‘innerlijk zinlijken zonder redelijke’ worden genoemd. Een aanwijzing of een mens alleen zinlijk, dan wel redelijk is, komt vooral in zijn leven uit; onder het leven wordt niet het leven verstaan zodanig als het in een gesprek en de werken verschijnt, maar zodanig als het in het gesprek en in de werken is; het leven immers van het gesprek is vanuit het denken en het leven van de werken is vanuit de wil, het ene en het andere uit de bedoeling of het einddoel; hoedanig dus de bedoeling of het einddoel is in een gesprek en in de werken, zodanig is het leven, want het gesprek zonder innerlijk leven is slechts een klank en het werk zonder innerlijk leven is alleen beweging. Het is dat leven dat wordt verstaan wanneer er wordt gezegd dat het leven na de dood blijft. Indien de mens redelijk is, spreekt hij vanuit wel denken en handelt hij vanuit wel willen, dat wil zeggen, spreekt hij vanuit het geloof en handelt hij vanuit de naastenliefde; maar indien de mens niet redelijk is, kan hij weliswaar op geveinsde wijze handelen als een redelijk mens en eender spreken, maar toch is er niets van het leven vanuit het redelijke daarin; immers, het leven van het boze sluit alle leven of alle vergemeenschapping met het redelijke toe en maakt dat hij louter natuurlijk en zinlijk is. Er zijn twee dingen die niet alleen de weg van de vergemeenschapping toesluiten, maar de mens ook beroven van het vermogen om ooit redelijk te kunnen worden: het zijn de sluwheid en de ontwijding. De sluwheid is zoals een subtiel vergif dat de innerlijke dingen besmet en de ontwijding is dat wat de valse dingen met de ware dingen en de boze dingen met de goede dingen vermengt; vanwege die beide vergaat het redelijke geheel en al. Er zijn bij ieder mens goede en ware dingen, door de Heer weggeborgen vanaf de kindsheid en deze goede en ware dingen worden in het Woord overblijfselen genoemd, waarover de nrs. 468, 530, 560, 561, 661, 1050, 1738, 1906, 2284;

deze overblijfselen worden besmet met sluwheid en vermengt met ontwijding; wat ontwijding is, , zie de nrs. 593, 1008, 1010, 1059, 1327, 1328, 2051, 2426, 3398, 3402, 3489, 3898, 4289, 4601. Uit deze aanwijzingen kan men enigermate weten wie een redelijk mens is en wie een zinlijk mens. Wanneer de zinlijke dingen aan het redelijke zijn onderworpen, dan worden die zinlijke dingen, waar vanuit de eerste verbeelding van de mens is, verlicht door het licht dat door de hemel uit de Heer komt en eveneens worden dan de zinlijke dingen in orde geschikt om het licht op te nemen en om overeen te stemmen. Wanneer de zinlijke dingen in die staat zijn, verhinderen zij niet langer dat de ware dingen zowel erkend als gezien worden; die welke niet samenstemmen zijn dan als het ware in de middelpunten en die welke niet samenstemmen, zijn in de omtrekken; die welke in de middelpunten zijn, worden als het ware naar de hemel opgeheven en die welke in de omtrekken zijn, hangen als het ware naar beneden; die welke in de middelpunten zijn, nemen het licht op door het redelijke en zij verschijnen, wanneer zij zich in het andere leven zichtbaar vertonen, zoals sterretjes die flonkeren en het licht overal rondom sprenkelen tot aan de omtrekken toe, met een vermindering van licht volgens de graden. In een zodanige vorm worden de natuurlijke en de zinlijke dingen geschikt wanneer het redelijke de heerschappij heeft en de zinlijke dingen onderworpen zijn. Dit vindt plaats als de mens wordt wederverwekt; dan heeft hij de staat om de ware dingen in volle omvang te zien en te erkennen. Maar wanneer het redelijke is onderworpen aan de zinlijke dingen, gebeurt het tegendeel; dan zijn immers de valse dingen in het midden of in het middelpunt en in de omtrekken zijn de ware dingen; die welke in het middelpunt zijn, zijn daar in een zeker schijnsel, maar in een dwaallicht, of zoiets als uit een kolenvuur oprijst; daarin vloeit van alle kanten uit de hel een schijnsel in; het is dit schijnsel dat de duisternis wordt genoemd, want zodra iets van licht vanuit de hemel daarin vloeit, wordt het in duisternis verkeerd.

51. Of sciences and knowledges, by which the internal spiritual man is opened.

Those things are called scientifics, which are in the external or natural man, and its memory, but not those which are in the internal or spiritual man (n. 3019-3020, 3293, 3309, 4967, 9918, 9922). Scientifics, as belonging to the external or natural man, are respectively instruments of service, inasmuch as the external or natural man is made to serve the internal or spiritual man, just as the world is made to serve heaven (n. 5077, 5125, 5128, 5786, 5947, 10272, 10471). The external man is respectively the world, because the laws of Divine order existing in the world are inscribed therein; and the internal man is respectively heaven, because the laws of Divine order existing in heaven are inscribed therein (n. 4523-4524, 5368, 6013, 6057, 9278-9279, 9283, 9709, 10156, 10472); and in the work on Heaven and Hell (n. 51-58).

There are scientifics which concern natural things, scientifics which relate to the civil state and life, scientifics which relate to the moral state and life, and scientifics which relate to the spiritual state and life (n. 5774, 5934). But for distinction's sake, those which relate to the spiritual state and life are called knowledges, consisting principally of doctrinals (n. 9945).

Man ought to be imbued with sciences and knowledges, since by these he learns to think, then to understand what is true and good, and finally to be wise, that is 129 to live according to them ¹ (n. Arcana Coelestia 129, 1450-1451, 1453, 1548, 1802). Scientifics and knowledges are the first things, on which is built and founded the civil, moral, and spiritual life of man; but they are to be learned for the sake of the use of life as their end (n. 1489, 3310). Knowledges open the way to the internal man, and then conjoin it with the external according to uses (n. 1563, 1616). The rational is born by sciences and knowledges (n. 1895, 1900, 3086). Yet not by sciences and knowledges themselves, but by the affection of uses from them, and according to such affection (n. 1895). The internal man is opened and successively perfected by sciences and knowledges, provided man has some good use for an end, particularly a use that regards eternal life (n. 3086). Then the scientifics and knowledges which are in the natural man meet the spiritual things from the celestial and spiritual man and adopt those which agree (n. 1495). Uses of heavenly life are then extracted, refined, and elevated by the Lord, through the internal man, from the scientifics and knowledges which are in the natural man (n. 1895-1896, 1900-1902, 5871, 5874, 5901). And the scientifics which are incongruous and adverse are rejected to the sides and exterminated (n. 5871, 5886, 5889). The sight of the internal man calls nothing forth from the scientifics and knowledges of the external man, but such as are of its love (n. 9394[1-6]). Scientifics and knowledges are disposed in bundles, and conjoined according to the loves which introduced them (n. 5881). Then in the sight of the internal man, those which are of the love are in the middle and in clearness, but those which are not of the love are at the sides and in obscurity (n. 6068, 6084). Scientifics and knowledges with man are successively implanted in his loves, and dwell in them (n. 6325). Man would be born into every science, and thereby into intelligence, if he were born into love to the Lord and love towards the neighbor; but because he is born into the love of self and the world, he is born in total ignorance (n. 6323, 6325). Science, intelligence, and wisdom are the sons of love to the Lord and of love towards the neighbor (n. 1226, 2049, 2116).

Scientifics and knowledges, because they are of the external or natural man, are in the light of the world; but truths, which are become truths of love and faith, and have thus obtained life, are in the light of heaven (n. 5212). Nevertheless the truths, which have thus obtained life, are comprehended by man through natural ideas (n. 5510). Spiritual influx is through the internal man into the scientifics and knowledges which are in the external (n. 1940, 8005). Scientifics and knowledges are the receptacles and as it were the vessels of the truth and good of the internal man (n. 1469, 1496, 3068, 5489, 6004, 6023, 6052, 6071, 6077, 7770, 9922). Therefore by "vessels" in the Word, in the spiritual sense, are signified scientifics and knowledges (n. 3068-3069, 3079, 9394, 9544, 9723-9724). Scientifics are as it were mirrors, in which the truths and goods of the internal man appear, and are perceived as in an image (n. 5201[1-7]). And there they are together as in their ultimate (n. 5373, 5874, 5886, 5901, 6004, 6023, 6052, 6071, 6077). Scientifics, because they are in the light of the world, are involved and obscure respectively to those things which are in the light of heaven; thus the things which are in the external man respectively to those in the internal (n. 2831). For which reason also by "involved" in the Word is signified what is scientific (n. 2831). So also by "the obscurity of a cloud" (n. 8443, 10551).

Every principle is to be drawn from the truths of doctrine from the Word, which are first to be acknowledged, and then it is allowable to consult scientifics in order to confirm those truths, and thus they are corroborated (n. 6047). Thus it is allowable for those who are in the affirmative concerning the truths of faith, intellectually to confirm them by scientifics; but not for those who are in the negative, because a preceding affirmative draws all to favor its side, and a preceding negative draws all to its side (n. 2568, 2588, 3913, 4760, 6047). There is a doubting affirmative, and a doubting negative, the former with some who are good, and the latter with the evil (n. 2568). To enter from the truths of faith into scientifics is according to order; but on the other hand, to enter from scientifics into the truths of faith is contrary to order (n. 10236). In as much as influx is spiritual, and not physical or natural, thus from the truths of faith, because these are spiritual, into scientifics, because these are natural (n. 3219, 5119, 5259, 5427-5428, 5478, 6322, 9109-9110).

Whoever is in a doubting negative state, which in itself is a negative, and says that he will not believe until he is persuaded by scientifics, will never believe (n. 2094, 2832). They who do so, become insane as to those things which are of the church and heaven (n. 128-130). They fall into the falsities of evil (n. 232-233, 6047). And in the other life, when they think about spiritual things, they are as it were drunken (n. 1072). A further description of them (n. 196). Examples to illustrate that spiritual things cannot be comprehended, if the order of entering into them be inverted (n. 233, 2094, 2196, 2203, 2209). Many of the learned are more insane in spiritual things, than the simple, because they are in the negative, and have abundance of scientifics, by which they confirm the negative (n. 4760). An example of a learned man, who could understand nothing concerning spiritual life (n. 8629). They who reason from scientifics against the truths of faith, reason sharply, inasmuch as they do it from the fallacies of the senses, which captivate and persuade, for it is with difficulty these can be shaken off (n. 5700). They who understand nothing of truth, and they also who are in evil, can reason concerning the truths and goods of faith, and yet be in no enlightenment (n. 4214). Only to confirm a dogma, is not the part of an intelligent man, because falsity can be as easily confirmed as the truth (n. 1017, 2482, 2490, 4741, 5033, 6865, 7012, 7680, 7950, 8521, 8780). They who reason concerning the truths of the church, whether a thing be so or not, are evidently in obscurity respecting truths, and not yet in spiritual light (n. 215, 1385, 3033, 3428).

There are scientifics which admit Divine truths, and others which do not (n. 5213). Vain scientifics ought to be destroyed (n. 1489, 1492, 1499-1500). Those are vain scientifics which regard for their end and confirm the loves of self and the world, and which withdraw from love to the Lord and love towards the neighbor because such scientifics shut up the internal man, so that he is not then capable of receiving anything from heaven (n. 1563, 1600). Scientifics are the means of becoming wise, and the means of becoming insane; and by them the internal man is either opened or shut; and thus the rational is either cultivated or destroyed (n. 4156, 8628, 9922).

Sciences after death are of no account, but only those things which man has imbibed in his understanding and life by means of sciences (n. 2480). Nevertheless all scientifics remain after death, but they are quiescent (n. 2476-2479, 2481-2486).

The same scientifics which with the evil are falsities because applied to evils, with the good are truths, because applied to goods (n. 6917). Scientific truths with the evil are not truths, however they may appear as truths when spoken, because within them there is evil, and consequently they are falsified; and the science of those men by no means deserves to be called science, inasmuch as it is destitute of life (n. 10331).

It is one thing to be wise, another to understand, another to know, and another to do; but still, with those who are in spiritual life, they follow in order, and correspond, and are together in doing or in deeds (n. 10331). It is also one thing to know, another to acknowledge, and another to have faith (n. 896).

What is the quality of the desire of knowing, which spirits have is shown by an example (n. 1973). Angels have an immense desire of knowing and of becoming wise, inasmuch as science, intelligence and wisdom, are spiritual food (n. 3114, 4459, 4792, 4976, 5147, 5293, 5340, 5342, 5410, 5426, 5576, 5582, 5588, 5655, 6277, 8562, 9003).

The chief science with the ancients was the science of correspondences, but at this day it is lost (n. 3021, 3419, 4280, 4844, 4964, 4966, 6004, 7729, 10252). The science of correspondences flourished with the orientals, and in Egypt (n. 5702, 6692, 7097, 7779, 9391, 10407). Thence came their hieroglyphics (n. 6692, 7097). The ancients by the science of correspondences introduced themselves into the knowledges of spiritual things (n. 4749, 4844, 4966). The Word is written by mere correspondences, whence its internal or spiritual sense, the existence of which cannot be known without the science of correspondences, nor can the quality of the Word (n. 3131, 3472-3485, 8615, 10687). How much the science of correspondences excels other sciences (n. 4280).

Voetnoten: