3019. Dat de woorden ‘Abraham zei tot zijn knecht, de oudste van zijn huis’ de ordening en de invloeiing van de Heer betekenen in Zijn natuurlijke, hetgeen ‘de knecht, de oudste van het huis’ is, blijkt uit de betekenis van ‘zeggen’ hier, te weten bevelen, aangezien het tot een knecht is gericht; en aangezien er gehandeld wordt over de rangschikking van de dingen die in de natuurlijke mens zijn door het Goddelijke, betekent ‘zeggen’ ordenen en invloeien, want al wat gedaan wordt in de natuurlijke of uiterlijke mens, wordt geordend door de redelijke of innerlijke mens en vindt plaats door invloeiing. Dat ‘de knecht, de oudste van het huis’ het natuurlijke of de natuurlijke mens is, kan blijken uit de betekenis van de knecht, namelijk dat wat lager is en het hogere dient, of wat hetzelfde is, wat meer uiterlijk is en dient wat innerlijker is, zie de nrs. 2541, 2567. Alle dingen die tot de natuurlijke mens behoren, zoals wetenschappelijke dingen van elke soort, zijn niets anders dan dienstbare dingen, want zij zijn dienstbaar aan het redelijke, opdat dit evenwichtig kan denken en juist willen. Dat ‘de oudste van het huis’ de natuurlijk mens is, kan blijken uit wat hierna volgt.

2541. Dat de woorden ‘en riep zijn knechten’ de redelijke en wetenschappelijke dingen betekenen, blijkt uit de betekenis van de knechten in het Woord, waarover in hetgeen volgt bij vers 14, nr. 2567. Er zijn in de mens die in het rijk van de Heer of die het rijk van de Heer is, hemelse, geestelijke, redelijke, wetenschappelijke en zinnelijke dingen en deze zijn aan elkaar ondergeschikt. De hemelse en geestelijke dingen houden de eerste plaats en zijn van de Heer; de redelijke dingen zijn daaraan ondergeschikt en dienen ze; de wetenschappelijke dingen zijn weer aan deze ondergeschikt en dienstbaar, tenslotte de zinnelijke dingen aan deze of de wetenschappelijke dingen. De dingen die dienen of dienstbaar zijn, zijn vergelijkenderwijze knechten en worden in het Woord knechten genoemd. Dat er zo’n onderschikking bestaat, weet de mens niet, die alleen uit zinnelijke en wetenschappelijke dingen denkt en wie er wel iets van weet, heeft toch een hoogst duistere voorstelling, omdat hij nog in lichamelijke dingen is; maar de engelen hebben daarover een allerscherpst onderscheiden voorstelling, want duizenden, ja zelfs myriaden duidelijk onderscheiden voorstellingen bij de engelen vertonen zich niet anders dan als één enkele duistere voorstelling bij de mensen, zo bijvoorbeeld nemen de engelen ten aanzien van deze woorden ‘dat Abimelech zijn knechten riep en alle woorden voor hun oren sprak en dat de mannen zeer vreesden’ dieper verborgenheden waar, dan de mens ooit kan vatten, ja zelfs geloven kan, namelijk op welke wijze de Heer de redelijke en wetenschappelijke dingen tot gehoorzaamheid bracht, en wel zo, dat Hij niet de redelijke en wetenschappelijke dingen zelf daartoe bracht, maar de aandoeningen die opstonden tegen de hemelse en geestelijke dingen van de leer, want door de onderwerping hiervan werden de redelijke en wetenschappelijke dingen tot gehoorzaamheid gebracht en dan tevens in de orde; deze zaken behoren voor de engelen tot de meest gewone, en die misschien voor de mens behoren tot de voor hem meest duistere of onbegrijpelijke zaken.

9776. En aangaande al de vaten van het habitakel in alle dienst ervan; dat dit betekent de wetenschappelijke waarheden en goedheden, die van de uiterlijke mens zijn, staat vast uit de betekenis van de vaten, namelijk de wetenschappelijke dingen, waarover de nrs. 3068, 3079, 9394, 9544; uit de betekenis van het habitakel, dus de hemel, nrs. 9594, 9596, 9632; en uit de betekenis van de dienst, namelijk het uiterlijke of het natuurlijke van de mens, nrs. 3019, 3020, 5305, 7998.

Dat het uiterlijke of het natuurlijke van de mens de dienst is, is omdat dit van dienst moet zijn aan het innerlijke of het geestelijke van de mens; de mens immers is geschapen tot het beeld van de hemel en tot het beeld van de wereld: de innerlijke of de geestelijke mens tot het beeld van de hemel en de uiterlijke of natuurlijke mens tot een beeld van de wereld, nr. 9279; zoals de wereld de hemel moet dienen, zo moet het uiterlijke of het natuurlijke van de mens het innerlijke of het geestelijke dienen; het eerstgenoemde is ook tot de dienst geschapen, want het leeft niet uit zichzelf, dus kan het uit zichzelf niets, maar vanuit het innerlijke of het geestelijke, dat wil zeggen, door dit uit de Heer.

Daaruit blijkt eveneens, dat het uiterlijke of het natuurlijke van de mens niets is tenzij het aan het innerlijke of het geestelijke van dienst is; en dat het voor zoveel iets is als het van dienst is; van dienst zijn is gehoorzamen en het gehoorzaamt dan, wanneer het uit het verstandelijke niet de redenen neemt die de boosheden van de eigenliefde en de liefde van de wereld begunstigen, maar wanneer het volgzaam is aan de rede en de leer van de Kerk, die dicteren dat het goede en het ware niet moet worden gedaan ter wille van zich en van de wereld als einddoelen, maar ter wille van het goede en het ware zelf, zo doet de Heer die dingen door de hemel van de mens, dat wil zeggen, door het innerlijke van hem; want al het goede en ware is uit de Heer en wel dermate, dat het goede en het ware bij de mens de Heer Zelf is.

Hieruit kan vaststaan, waarvandaan het is dat de uiterlijke mens de innerlijke mens ten dienste zal zijn.