1072. Dat de woorden ‘hij werd dronken’ betekenen, dat hij daardoor in dwalingen verviel, blijkt uit de betekenis van de beschonkene in het Woord; beschonkenen worden diegenen genoemd, die niets geloven dan wat zij begrijpen, en daarom de geheimenissen van het geloof onderzoeken, en daar dit, zoals het de aard is van de mens, gebeurt door zinnelijke, wetenschappelijke of filosofische dingen, kan het niet anders of hij vervalt daardoor in dwalingen. Het denken van de mens is alleen aards, lichamelijk en stoffelijk, omdat het uit aardse, lichamelijke en stoffelijke dingen voortkomt, welke het steeds aankleven, en waarin de voorstellingen van zijn denken haar grondslag en haar begrenzing vinden. Daarom staat het denken en het redeneren uit die dingen over de Goddelijke dingen gelijk met zich te storten in dwalingen en verkeerdheden en het is even onmogelijk, daardoor geloof te verwerven, als het voor een kameel onmogelijk is, door het oog van een naald te gaan. De dwaling en de waanzin, welke hieruit ontstaan, worden in het Woord dronkenschap genoemd, en zelfs worden de geesten of zielen, die in het andere leven over en tegen de waarheden van het geloof redeneren, als beschonken en gedragen zich ook zo. Hierover zal, door de Goddelijke barmhartigheid van de Heer, in hetgeen volgt, besproken worden. Het wordt duidelijk waargenomen, of de geesten al dan niet in het geloof van de naastenliefde zijn. Zij, die in het geloof van de naastenliefde zijn, redeneren niet over de waarheden van het geloof, maar beamen en zij bevestigen zich zoveel zij kunnen door zinnelijke en wetenschappelijke dingen en door redelijke ontledingen. Zodra er zich echter iets duisters voordoet, waarvan zij geen innerlijke gewaarwording hebben, verwerpen zij dit, en gedogen geenszins dat zoiets hen in twijfel zou brengen; zij zeggen dat het maar heel weinig dingen zijn, die zij begrijpen kunnen, en dat het daarom waanzin zou zijn om te denken dat iets niet waar is, omdat zij het niet vatten. Dezen zijn in de naastenliefde; zij daarentegen, die niet in de naastenliefde zijn, willen maar aan één stuk door voortredeneren of iets waar is, en weten hoe het daarmee gesteld is; zij zeggen, dat als zij niet kunnen weten hoe het daarmee gesteld is, zij niet kunnen geloven dat het zo is. Hieruit alleen wordt al terstond gekend, dat zij in geen geloof zijn, en het is een aanwijzing, dat zij niet slechts aan alles twijfelen, maar ook nog alles in hun hart loochenen, en wanneer zij onderwezen worden, hoe het met een zaak gesteld is, blijven zij nochtans aan hun mening vasthouden, en voeren tegen elke uitleg alle mogelijke bedenkingen aan, en houden nooit op, ook al duurde het tot in eeuwigheid voort. Zij, die zo aan hun mening vasthouden, stapelen dwalingen op dwalingen; dezen zijn het, of huns gelijken, die in het Woord dronken van wijn of van sterke drank worden genoemd, zoals bij Jesaja:

‘Deze dwalen van de wijn en zij dolen van de sterke drank; de priester en de profeet dwalen van de sterke drank; zij zijn verslonden van de wijn, zij dolen van sterke drank; zij dwalen in het gezicht, alle tafels zijn vol uitspuwsel van ontlasting; wie zou Hij wetenschap leren, en wie zou Hij het gehoorde te verstaan geven, de gespeenden van melk, de afgetrokkenen van de borsten’, (Jesaja 28:7, 8, 9);

het blijkt duidelijk dat hier zulke mensen worden verstaan.

Ook bij Jesaja:

‘Hoe zegt gijlieden tot Farao: Ik ben een zoon van wijzen, een zoon van de koningen van de oudheid, waar zijn nu uw wijzen, ik vraag u, dat zij het te kennen geven; Jehovah heeft een geest van verkeerdheden ingeschonken in het midden van hen, en zij hebben Egypte doet dwalen in al zijn werken, gelijk een dronkaard ronddwaalt in zijn uitspuwsel’, (Jesaja 19:11, 12, 14);

dronkaard staat voor hen, die met wetenschappelijkheden de geestelijke en hemelse dingen willen navorsen; Egypte betekent de vergaarde kennis, waarom het zichzelf ook wel een zoon van wijzen noemt.

Bij Jeremia:

‘Drinkt en wordt dronken, en spuwt, en valt neer, en staat niet weer op’, (Jeremia 25:27);

voor valsheden.

Bij David:

‘Zij draaien in een kring rond en waggelen als een dronken man, en al hun wijsheid wordt verslonden’, (Psalm 107:27).

Bij Jesaja:

‘Komt, ik zal wijn halen, en wij zullen sterke drank zuipen, en er zal morgen als heden grote overvloed zijn’, (Jesaja 56:12);

dit wordt gezegd van hen, die tegen de waarheden van het geloof zijn.

Bij Jeremia:

‘Elke zak zal met wijn gevuld worden, alle inwoners van Jeruzalem met dronkenschap’, (Jeremia 13:12, 13);

wijn voor het geloof, dronkenschap voor de dwalingen.

Bij Joël:

‘Waakt op, gij dronkenen en weent en huilt, alle gij wijnzuipers, om de most, terwijl hij van uw mond is afgesneden; want een natie komt op over Mijn land en stelt Mijn wijnstok tot verlating’, (Joël 1:5, 6, 7);

de naar de waarheden van het geloof verwoeste Kerk.

Bij Johannes:

‘Babylon heeft uit de wijn van de toorn de hoererij van alle heidenen gedrenkt, van de wijn van de hoererij zijn de bewoners van de aarde dronken geworden’, (Openbaring 14:8, 10; 16:19; 17:2; 18:3; 19:15);

wijn van hoererij staat voor de verkrachte waarheden van het geloof, waaraan dronkenschap wordt toegeschreven. Op dezelfde wijze bij Jeremia:

‘Babel was een gouden beker in de hand van Jehovah, die de gehele aarde dronken maakte; de heidenen hebben van haar wijn gedronken, daarom zijn de heidenen dol geworden’, (Jeremia 51:7). Daar de dronkenschap de razernijen ten aanzien van de waarheden van het geloof betekende, werd zij ook tot een uitbeelding, en aan Aharon werd zo verboden:

‘Aharon en zijn zonen zullen wijn noch benevelende drank drinken, wanneer zij in de tent binnengaan, opdat zij niet sterven, en om onderscheid te maken tussen het heilige en tussen het onheilige, tussen het onreine en tussen het reine’, (Leviticus 10:8, 9, 10). Zij, die niets geloven dan hetgeen zij door de zinnelijke en de wetenschappelijke dingen begrijpen, zijn ook helden om te drinken genoemd, bij Jesaja:

‘Wee degenen, die in hun ogen wijs, en voor hun aangezichten vol inzicht zijn; wee degenen, die helden zijn om wijn te drinken, en die mannen van de sterkte zijn om sterke drank te mengen’, (Jesaja 5:21, 22). Zij worden wijs in hun ogen en voor hun aangezichten vol inzicht genoemd, omdat zij, die tegen de waarheden van het geloof in redeneren, in wijsheid boven anderen menen te staan. Daarentegen worden zij, die zich niet in het minst om het Woord en om de waarheden van het geloof bekommeren, en zo niets van het geloof willen weten, terwijl ze op deze wijze de beginselen loochenen, dronken zonder wijn genoemd, bij Jesaja:

‘Zij zijn dronken, maar niet van wijn, zij waggelen, maar niet van sterke drank, want Jehovah heeft over u een geest van bedwelming uitgegoten, en Hij heeft uw ogen toegesloten’, (Jesaja 29:9, 10);

dat het dergelijke mensen zijn, blijkt uit het voorafgaande en uit het volgende bij de profeet. Zulke beschonkenen geloven klaarder wakker te zijn dan anderen, maar ze verkeren in een diepe bedwelming. Dat de Oude Kerk in het begin zo was, als in dit vers beschreven wordt, en wel voornamelijk diegenen zo waren, die van het geslacht van de Oudste Kerk waren, kan blijken uit hetgeen eerder in nummer 788 is gezegd.

2466. It is certainly possible to confirm that in the internal sense such things are meant as have been set forth in the paragraph above, and indeed to confirm them as to each word. But apart from the fact that they have been confirmed already they are also such as shock people's minds and offend their ears. From the summary explanation given above it may become clear that those things are used to describe how such a religion originated as that meant in the Word by 'Moab' and 'the son of Ammon'. The nature of it will be stated later on where Moab and the son of Ammon are the subject. The fact that adulterated good and falsified truth are meant is clear. Adulterations of good and falsifications of truth are commonly described in the Word as acts of adultery and whoredom, and are actually called such. The reason for this is that good and truth belong together like a married couple, 1904, 2173. Indeed, though scarcely anyone may credit it, it is from this marriage of good and truth as its own true source that the holiness of marriages on earth is derived as well as the marriage laws laid down in the Word.

[2] The truth of the matter is that when celestial things together with spiritual come down from heaven into a lower sphere they are in a most perfect way converted there into the likeness of marriages. They do so on account of the correspondence which exists between spiritual things and natural, a correspondence which in the Lord's Divine mercy will be described elsewhere. But when those same things are perverted in the lower sphere, as happens when evil genii and evil spirits are present there, they are in that case converted into the kind of things that go with acts of adultery and whoredom. This is why in the Word defilements of good and perversions of truth are described as acts of adultery and whoredom and are also called such, as becomes quite clear from the following places: In Ezekiel,

You committed whoredom because of your renown, and poured out your acts of whoredom on every passer-by. You took some of your garments and made for yourself high places variously coloured, and on them committed whoredom. For your adornment you took vessels made of My gold and of My silver, which I had given you, and made for yourself figures of the male, and committed whoredom with them. You took your sons and your daughters, whom you had borne to Me, and sacrificed them to them. Were your acts of whoredom a small matter? You committed whoredom with the sons of Egypt, your neighbours, great in flesh, and multiplied your whoredom to provoke Me to anger. You committed whoredom with the sons of Asshur, and you committed whoredom with them and were not satisfied. And you multiplied your whoredom, even as far as the trading land of Chaldea; and yet you were not satisfied with this. Ezekiel 16:15-17, 20, 26, 28-29, and following verses.

This refers to Jerusalem, which means in this instance the Church perverted as regards truths. Anyone may see that all the things referred to here have entirely different meanings.

[3] That the perversion of some aspect of the Church is called whoredom is quite evident. 'The garments' referred to are truths that are being perverted. Consequent falsities which are worshipped are meant by 'the variously coloured high places' on which whoredom took place - 'garments' meaning truths, see 1073, and 'high places' worship, 796. 'The vessels for adornment made of the gold and the silver which I had given' are cognitions of good and truth drawn from the Word which they use to confirm falsities. And when such falsities are seen as truths they are called 'figures of the male with whom whoredom was committed'. For 'vessels for adornment made of gold and silver' means cognitions of good and truth, as is evident from the meaning of 'gold' as good, 113, 1551, 1552, and of 'silver' as truth, 1551, 2048; 'figures of the mare' means falsities which are seen as truths, 2046. 'The sons and daughters whom they had borne and sacrificed to them' means the goods and truths which they perverted, as is evident from the meaning of 'sons and daughters', 489-491, 533, 2362; 'committing whoredom with the sons of Egypt' means perverting those goods and truths by means of facts, as is evident from the meaning of 'Egypt' as factual knowledge, 1164, 1165, 1186, 1462. 'Committing whoredom with the sons of Asshur' means perverting by means of reasonings, as is evident from the meaning of 'Asshur' as reasoning, 119, 1186; 'multiplying whoredom even as far as the land of Chaldea' means even to the profanation of truth, which is Chaldea, 1368. All this makes plain the nature of the internal sense of the Word within the sense of the letter.

[4] A similar passage occurs elsewhere in the same prophet,

Two women, the daughters of one mother, committed whoredom in Egypt. In their youth they committed whoredom. Oholah is Samaria, Oholibah is Jerusalem. Oholah committed whoredom under Me and doted on her lovers, on the Assyrians her neighbours. She bestowed her acts of whoredom on them, the choicest of all the sons of Asshur. Her acts of whoredom brought from Egypt she did not give up, for they had lain with her in her youth. Oholibah corrupted her love more than she, and her acts of whoredom more than her sister's acts of whoredom; she doted on the sons of Asshur. She added to her acts of whoredom and saw the images of the Chaldeans. As soon as her eyes saw them she desired them. The sons of Babel came to her, into her love-bed. Ezekiel 23:2-5, 7-8, 11-12, 14, 16-17.

'Samaria' is a Church with the affection for truth, 'Jerusalem' a Church with the affection for good. By 'the acts of whoredom' committed by such affections with 'the Egyptians' and with 'the sons of Asshur' are meant the perversions of good and truth by means of facts and reasonings used to confirm falsities, as is evident from the meaning of 'Egypt', 1164, 1165, 1186, 1462, and of 'Asshur', 119, 1186. These perversions extended even to profane worship which in respect of truth is 'Chaldea', 1368, and in respect of good is 'the sons of Babel', 1182, 1326.

[5] In Isaiah,

And it will be at the end of seventy years, that Jehovah will visit Tyre, and she will return to hiring herself out as a harlot, and will commit whoredom with all the kingdoms of the earth. Isaiah 23:17.

It is the flaunting of falsity that is meant by Tyre's 'hiring herself out as a harlot and committing whoredom'. 'Tyre' means cognitions of truth, see 1201, 'kingdoms' truths with which whoredom took place, 1672.

[6] In Jeremiah,

You have committed whoredom with many partners; but return to Me. Lift up your eyes to the hills and see - where have you not been ravished? By the waysides you have sat waiting for them, like an Arab in the wilderness, and you have profaned the land with your acts of whoredom and with your wickedness. Jeremiah 3:1-2.

'Committing whoredom' and 'profaning the land with acts of whoredom' is perverting and falsifying the truths of the Church. 'The land' is the Church, see 662, 1066, 1067.

[7] In the same prophet,

With the voice of her whoredom she profaned the land, she committed adultery with stone and wood. Jeremiah 3:9.

'Committing adultery with stone and wood' means perverting truths and goods that are part of external worship - 'stone' meaning that kind of truth, see 643, 1298, 'wood' that kind of good, 643.

[8] In the same prophet,

Because they have committed folly in Israel, and have committed adultery with their companions' wives, and have in My name spoken a false word which I did not command. Jeremiah 29:23.

'Committing adultery with companions' wives' is teaching falsity as from them.

[9] In the same prophet,

In the prophets of Jerusalem I have seen a horrible thing: in their committing adultery and walking in falsity. Jeremiah 23:14.

Here 'committing adultery' has regard to good which is being defiled, 'walking in falsity' to truth which is being perverted. In the same prophet,

Your adulterous acts and your neighings, the filth of your whoredom committed on the hills, in the field - I have seen your abominations. Woe to you, O Jerusalem; you will not be made clean after this; how long yet? Jeremiah 13:27.

[10] In Hosea,

Whoredom, and wine, and new wine have taken possession of the heart. My people inquire of a piece of wood and their staff makes declaration to them, for the spirit of whoredom has led them astray, and they have committed whoredom beneath their god. They sacrifice on the tops of the mountains and burn incense on the hills, under oak, poplar, and terebinth. Therefore your daughters commit whoredom and your daughters-in-law commit adultery. Shall I not punish ¹ your daughters because they commit whoredom and your daughters-in-law because they commit adultery, for the men themselves divide with harlots and sacrifice with cult-prostitutes? Hosea 4:11-14.

What each of these things means in the internal sense becomes clear from the meaning of 'wine' as falsity, of 'new wine' as evil deriving from this, of 'the piece of wood which they inquire of' as the good belonging to the delight that goes with some evil desire, 'the staff which makes a declaration' as the imaginary power of their own understanding, also of 'mountains and hills' as self-love and love of the world, of 'oak, poplar, and terebinth' as so many dull-witted perceptions in which they trust, of 'daughters and daughters-in-law' as affections that are such. From this it is evident what acts of 'whoredom', 'adultery', and 'cult-prostitution' mean here.

[11] In the same prophet,

O Israel, you have committed whoredom beneath ² your god; you have taken delight in hiring yourself out as a harlot on every threshing-floor. Hosea 9:1.

'Hiring oneself out as a harlot' stands for a flaunting of falsity. In Moses,

Lest you make a covenant with the inhabitants of the land, and they go whoring after their gods and sacrifice to their gods, and someone calls you and you eat of his sacrifices, and you take his daughters for your sons, and his daughters go whoring after their gods, and they cause your sons to go whoring after their gods. Exodus 34:15-16.

In the same author,

I will cut off from the midst of their people all who go whoring after him, for whoring after Molech. And anyone who looks to those who have familiar spirits and to wizards, and goes whoring after them, I will set My face against that person and will cut him off from the midst of his people. Leviticus 20:5-6.

In the same author,

Your sons will be shepherds in the wilderness for forty years, and will bear your acts of whoredom until your bodies are consumed in the wilderness. Numbers 14:33.

In the same author,

May you remember all the commandments of Jehovah and do them, and may you not seek after your own heart and after your own eyes, which you go whoring after. Numbers 15:39.

[12] An even plainer usage occurs in John,

One angel said, Come, I will show you the judgement of the great harlot who is seated on many waters, with whom the kings of the earth have committed whoredom, and with the wine of whose whoredom the inhabitants of the earth have become drunk. Revelation 17:1-2.

'The great harlot' stands for people whose worship is profane. 'The many waters on which she is seated' are cognitions, 28, 739, 'the kings of the earth who committed whoredom with her' are the truths of the Church, 1672, 2015, 2069. 'The wine with which the people became drunk' is falsity, 1071, 1072. It is because wine' and 'drunkenness' have this meaning that Lot's daughters are said to have made their father drink wine, verses 32-33, 35.

[13] In the same book,

Babylon has given all nations drink from the wine of the fury of her whoredom; and the kings of the earth have committed whoredom with her. Revelation 18:3.

'Babylon' or Babel stands for worship whose external features appear holy but whose interiors are unholy, 1182, 1295, 1326. 'The nations to whom she gives drink' means goods which are rendered profane, 1259, 1260, 1416, 1849, 'the kings who commit whoredom with her' means truths, 1672, 2015, 2069. In the same book,

The judgements of the Lord God are true and right, for He has judged the great harlot who corrupted the earth with her whoredom. Revelation 19:2.

'The earth' stands for the Church, 566, 662, 1066, 1067, 2117, 2118.

[14] It was because 'acts of whoredom' had such a meaning, and 'daughters' meant affections, that a priest's daughter was so strictly forbidden to commit whoredom, concerning which the following is said in Moses,

Any priest's daughter, in that she has begun to commit whoredom, is profaning her father; she shall be burnt with fire. Leviticus 21:9.

Also they were forbidden to bring the earnings of a harlot into the house of Jehovah because it was an abomination, Deuteronomy 23:18. And for the same reason a certain procedure had to be followed - given in Numbers 5:12-31 - for investigating the behaviour of a wife whom the husband suspected of adultery; every single detail of that procedure has reference to the adulteration of good. Besides these many more genera and still more species of adultery and whoredom are referred to in the Word. The genus described by means of Lot's daughters lying with their father and called 'Moab' and 'the son of Ammon' is dealt with immediately below.

Voetnoten: