76. Ik ken uw werken, betekent dat Hijzelf alle innerlijke en uiterlijke dingen van de mens tegelijk ziet.

Meermalen leest men in de Openbaring van ‘werken’, maar wat er onder werken wordt verstaan, weten weinigen; maar wel is bekend, dat tien mensen werken kunnen doen die in de uiterlijke dingen eender verschijnen, maar die toch bij allen niet eender zijn, omdat die vanuit een ander einddoel en vanuit een andere oorzaak voortgaan; en het einddoel en de oorzaak maken dat de werken òf goed òf boos zijn; elk werk immers is een werk van het gemoed; en vandaar hoedanig het gemoed is, zodanig is het werk.

Indien het gemoed naastenliefde is, wordt het werk naastenliefde, indien echter het gemoed niet naastenliefde is, wordt het werk dat ook niet, maar het ene en het andere kan niettemin hetzelfde verschijnen in de uiterlijke vormen.

De werken verschijnen aan de mensen in de uiterlijke vormen, daarentegen aan de engelen in de innerlijke vormen en aan de Heer zodanig als zij zijn van het binnenste tot het buitenste; de werken in de uiterlijke vorm verschijnen niet anders dan zoals vruchten aan de oppervlakte, maar de werken in de innerlijke vorm verschijnen zoals de vruchten binnen de oppervlakte, waar ontelbare eetbare delen zijn en in het midden de zaden, waarin weer ontelbare dingen zijn, die ver binnen alle gezichtsscherpte liggen, ja zelfs boven de verstandelijke sfeer van de mens liggen; zodanig zijn alle werken; en hoedanig deze van binnen zijn, ziet de Heer alleen en vanuit de Heer doorvatten ook de engelen die, wanneer de mens die verricht.

Maar meer hierover in het werk ‘de Wijsheid van de Engelen aangaande de Goddelijke Liefde en de Goddelijke Wijsheid’, nrs. 209-220; 277-281; en eveneens verder in dit werk, in de nrs. 141, 641, 868.

Hieruit kan vaststaan, dat met ‘Ik ken uw werken’ wordt aangeduid, dat de Heer alle innerlijke en uiterlijke dingen van de mens tegelijk ziet.

201. Ik ken uw werken, betekent dat de Heer alle innerlijke en uiterlijke dingen van hen tegelijk ziet, zoals eerder in nr. 76.

107. En aan de engel van de Kerk in Pergamus schrijf, betekent tot hen en over hen, die het al van de Kerk stellen in de goede werken, en niet iets in de ware dingen van de leer.

Dat die onder de Kerk van Pergamus worden verstaan, blijkt uit de dingen die aan haar zijn geschreven, verstaan in de geestelijke zin.

Maar over dezen moet iets vooraf worden gezegd, opdat men zal weten wie zij zijn in de Kerk en hun hoedanigheid: er zijn twee soorten van mensen, vanuit wie de christelijke Kerk heden voor het merendeel bestaat: de ene soort maken diegenen uit die in de werken-alleen en in geen ware dingen zijn; de tweede degenen die in de eredienst-alleen zijn en niet in de werken, noch in de ware dingen; over de eerstgenoemde soort wordt hier gehandeld, over de laatstgenoemde in de dingen die geschreven zijn aan de Kerk in Sardis, nr. 154 e.v..

Zij die in de werken-alleen en in geen ware dingen zijn, zijn zoals degenen die handelen en niet verstaan; en daden zonder verstand zijn onbezield; zij verschijnen voor de engelen zoals uit hout gesneden beelden en zij die verdienste in hun werken hebben gesteld, zoals die gesneden beelden, naakt zonder een bedekking over de schaamdelen; zij verschijnen ook zoals schapen zonder wol en zij die verdienste in de werken stellen, zoals schapen met drek overdekt; alle werken immers gebeuren uit de wil door het verstand en in het verstand ontvangen zij het leven en tevens klederen; vandaar is het dat die werken, zoals gezegd, voor de engelen als onbezield en naakt verschijnen.