4984. ‘Et non scivit cum eo quicquam nisi panem quem ille edens’:

quod significet quod bonum inde appropriaretur, constat ex significatione ‘panis’ quod sit bonum, de qua n. 276, 680, 3478, 3735, 4221, 4217, 4735; et ex significatione ‘edere’ quod sit appropriari, de qua n. 3168, 3513 f. , 3596, 3832, 4745; quod ‘non scivit cum eo quicquam nisi panem’ significat quod nihil aliud reciperet quam bonum. Credi potest quod bonum cum appropriat sibi verum, sit verum quale verum fidei est, quod sibi appropriat,

¹ sed est bonum veri; ² vera quae non sunt usus, quidem accedunt sed non intrant; omnes usus ex veris sunt bona veri; vera quae non sunt usui, separantur, et quaedam retinentur et quaedam rejiciuntur; quae retinentur, sunt quae introducunt ad bonum remotius vel propius, et sunt ipsi usus; quae rejiciuntur sunt quae ³ non introducunt, nec se applicant; omnes usus in suo initio sunt vera doctrinae, at in progressu fiunt bona, et tunc fiunt bona cum homo agit secundum illa; ipso actio qualificat ita vera; omnis enim actio descendit ex voluntate, et ipsa voluntas facit ut id bonum fiat quod prius fuit verum; inde patet quod verum voluntate non amplius sit verum fidei sed ⁴ bonum fidei; et quod verum fidei nullum felicem faciat sed bonum fidei; hoc enim afficit ipsum illud quod ⁵ est vitae hominis, nempe ejus velle, et dat ei jucundum interius seu beatum, ac in altera vita felix quod gaudium caeleste vocatur.

Бележки под линия:

3167. ‘Et matri’: quod significet etiam vero naturali, nempe spiritualia inde, sicut bono naturali, de quo mox supra, constat ex significatione ‘matris’ quod sit Ecclesia, quae ex vero ‘mater’ dicitur, de qua n. 289, 2717. Ut sciatur quomodo se habet quod spiritualia bono naturali et vero naturali inde quod verum initiatur bono in rationali, paucis dicendum: unicuique homini est internum et externum, ejus internum vocatur internus homo, et ejus externum externus homo; sed quid internus homo et externus, paucis notum est; internus homo est idem ac spiritualis homo, ac externus est idem ac naturalis homo: spiritualis homo est qui intelligit et sapit ex illis quae sunt lucis caeli, naturalis autem ex illis quae sunt lucis mundi; de utraque luce videatur n. 3138; in caelo enim non sunt nisi quam spiritualia, in mundo autem non nisi quam naturalia; homo ita creatus est ut spiritualia et naturalia in illo, hoc est, spiritualis et naturalis ejus homo concordarent seu unum facerent, sed tunc spiritualis homo deberet disponere omnia in naturali, ac naturalis oboedire, sicut servus suo domino;

[2] sed per lapsum naturalis homo coepit se extollere supra spiritualem, ita invertit ipsum ordinem Divinum, exinde naturalis homo separavit se a spirituali, nec magis spiritualia ei ¹ quam quae ² intrare possent quasi per rimas, et ³ dare facultatem cogitandi et loquendi: ut autem spiritualia influerent iterum in naturalem hominem, regenerandus erat a Domino, hoc est, verum e naturali homine initiandum et conjungendum bono in rationali; quod cum fit, ⁴ naturali homini accedunt spiritualia, influit enim tunc lux caeli, ac illustrat illa quae in naturali homine, et facit ut quae ibi, recipiant lucem, bona ibi calorem lucis, hoc est, amorem et charitatem, verum autem radios lucis, hoc est, fidem; ⁵ ita sunt bono naturali et vero naturali spiritualia inde. Bonum naturale est tunc omne jucundum et volupe ex fine inserviendi spirituali, ita proximo, magis reipublicae, adhuc magis regno Domini, ⁶ et super omnia Domino; et verum naturale est omne doctrinale et scientificum propter finem sapiendi, hoc est, faciendi illa.

Бележки под линия: