1025. I s vašim sjemenom poslije vas, označava one koji su ponovo stvoreni, što je jasno iz značenja reči sjeme, kao i iz onoga što sledi. Sjeme u doslovnom smislu znači potomstvo, a u unutrašnjem smislu, veru; a pošto, kao što je rečeno, nema vere osim ako je u njoj i ljubav prema bližnjemu, to je semenom u unutrašnjem smislu označena ljubav prema bližnjemu. Iz onoga što sledi jasno je da se ne misli samo na čoveka unutar Crkve nego i na čoveka koji je izvan Crkve, dakle, na ceo ljudski rod. Gde god ima ljubavi prema bližnjemu, čak i kod naroda udaljenih od Crkve, postoji seme, jer ljubav prema bližnjemu jeste nebesko seme. Nijedan čovek ne čini nikakvo dobro, nego je svako dobro od Gospoda. Pa i dobro koje čine neznabošci, i ono je od Gospoda, o čemu će, po Božanskoj Gospodovoj milosti, biti govora kasnije. Da je Božje sjeme vera, bilo je ranije pokazano (stav 255). Pod verom se tamo, kao i na drugim mestima, podrazumeva ljubav prema bližnjemu od koje potiče vera; jer nema vere osim one koja potiče od ljubavi prema bližnjemu. Isto je i na drugim mestima u Reči gde se pominje seme, kao sjeme Avramovo, Isakovo i Jakovljevo, kojim se označava ljubav i milosrđe. Jer, Avram je predstavljao nebesku ljubav, a Isak duhovnu ljubav, koja pripada unutrašnjem čoveku. Jakov predstavlja isto to, samo u spoljašnjem čoveku. Tako je ne samo u proročkim nego i u istorijskim delovima Reči. U Nebu se ne opaža istorija u Reči, nego ono što je njom označeno. Reč nije bila napisana samo za ljude, nego i za anđele. Kada čovek čita Reč (i iz nje prima samo doslovni smisao), anđeli ne primaju doslovni, nego unutrašnji smisao. Materijalne, svetovne i telesne ideje, koje čovek razmatra dok čita Reč, postaju kod anđela duhovne i nebeske ideje; tako, kada čovek čita o Avramu, Isaku i Jakovu, anđeli ne misle o Avramu, Isaku i Jakovu, već o onome što je njima predstavljeno i označeno. Tako je i s Nojem, Semom, Hamom i Jafetom: anđeli ne poznaju te ljude, nego opažaju Drevnu crkvu; a unutrašnji anđeli ne opažaju crkvu, već veru te crkve, kao i ono što je s njom povezano, o čemu je bilo govora u prethodnom poglavlju. Tako, kada se u Reči pomene sjeme (kao ovde seme Nojevo, da je zavet uspostavljen s njima i s njihovim semenom posle njih), anđeli ne opažaju to potomstvo; jer nije bilo Noja, nego je tako nazvana Drevna crkva; pod semenom anđeli razumeju ljubav k bližnjemu, koja je bila suština vere u toj crkvi. I ponovo, kad se u istoriji Avrama, Isaka i Jakova govori o njihovom semenu, anđeli ne misle na potomstvo tih ljudi, nego na sve ljude u svemiru, kako u Crkvi tako i van nje, u kojima je nebesko seme ili ljubav prema bližnjemu; a unutrašnji anđeli opažaju samu ljubav – odvojeno – koja je nebesko seme. Da se semenom označava ljubav, jasno je iz sledećih odlomaka u Knjizi Postanja:
I javi se Jehova Avramu i reče: Tvojemu sjemenu daću zemlju ovu. Jer ovu zemlju što vidiš, tebi ću dati i sjemenu tvojemu do vijeka. I učiniću da sjemena tvojega bude kao praha na zemlji. (Postanje 13:15, 16)
Oni koji vide doslovni smisao shvataju samo toliko da se ovde misli na Avramovo potomstvo, da se zemlja odnosi na Hanansku zemlju i da je ona posebno data njegovom potomstvu. Ali oni koji su u unutrašnjem smislu, kao što je to celo Nebo, pod sjemenom Avramovim opažaju samo ljubav; pod zemljom Hananskom Gospodovo carstvo u nebesima i na zemlji; a pod time da im je zemlja data, opaža se samo reprezentacija toga, o čemu će, po Božanskoj milosti Gospodovoj, biti reči kasnije. O Avramu se ponovo kaže:
Pa ga izvede na polje i reče mu: Pogledaj na nebo i prebroj zvijezde, ako ih možeš prebrojiti. I reče mu: tako će biti sjeme tvoje. (Postanje 15:5).
Ovde se ponovo pominje Avram, jer predstavlja ljubav koja spasava veru; a pod sjemenom njegovim misli se samo na one u celom svemiru koji imaju ljubav. Ponovo:
A postavljam zavjet svoj između sebe i tebe, i sjemana tvojega nakon tebe od koljena do koljena, da je zavjet vječni. A ovo je zavjet između mene i sjemena tvojega nakon tebe, koji ćete držati: da se obrezuje između vas sve muškinje. (Postanje 17:7, 8, 10)
Ovde se postavljanjem zaveta označava povezivanje Gospoda s ljudima kroz ceo svemir preko ljubavi, koja je ovde predstavljena Avramom. Otuda je jasno šta je predstavljeno sjemenom, naime, svi u svemiru koji imaju ljubav. Zavet obrezanja o kome se ovde govori u Nebu se nikad ne shvata kao obrezanje tela, već kao obrezanje srca 1
, koje imaju oni što imaju ljubav. Obrezanjem se predstavlja preporod, kao što je objašnjeno kod Mojsija:
I obrezaće Jehova Bog tvoj srce tvoje i srce sjemena tvojega, da bi ljubio Jehovu Boga svojega iz svega srca svojega i iz sve duše svoje, da budeš živ. (Ponovljeni Zakon 30:6).
Iz ovoga je jasno šta je obrezanje u unutrašnjem smislu, tako da, kad god da se pominje obrezanje, misli se na ljubav i milosrđe, i na život koji od toga potiče. Da se pod sjemenom Avramovim misli na sve one u svemiru koji imaju ljubav, jasno je iz Gospodovih reči Avramu, kada je bio spreman da po zapovesti žrtvuje Isaka. Gospod je rekao:
I zaista ću te blagosloviti i sjeme tvoje veoma umnožiti, da ga bude kao zvijezda na nebu i kao pijeska na brijegu morskom, i naslijediće pleme tvoje vrata neprijatelja svojih I blagosloviće se u sjemenu tvojemu svi narodi na zemlji, kad si poslušao glas moj. (Postanje 22:17, 18)
Ovde se jasno vidi kako se pod sjemenom misli na sve one u svemiru koji imaju ljubav. Pošto Avram predstavlja nebesku ljubav, to Isak predstavlja duhovnu ljubav; pa se stoga sjemenom Isakovim označava svaki čovek u kojemu ima duhovne ljubavi ili ljubavi prema bližnjemu. O njemu se kaže:
Sjedi u toj zemlji, i ja ći biti s tobom, i blagosloviću te; jer ću tebi i sjemenu tvojem dati sve ove zemlje, i potvrdiću zakletvu, kojom sam se zakleo Avramu ocu tvojemu. Umnožiću sjeme tvoje da ga bude kao zvijezda na nebu, i u sjemenu tvojemu blagosloviće se svi narodi na zemlji. (Postanje 26:3, 4, 24)
Ovde se pokazuje da se misli na sve narode kod kojih postoji ljubav prema bližnjemu. Nebeska ljubav je predstavljena Avramom kao ocem duhovne ljubavi, koja je predstavljena Isakom; jer se duhovna ljubav rađa iz nebeske ljubavi, kao što je ranije pokazano. Pošto Jakov predstavlja spoljašnju crkvu, koja potiče iz unutrašnjeg, kao i sve ono što se javlja u spoljašnjem čoveku iz ljubavi i milosrđa, to se njegovim semenom označavaju u svemiru svi oni koji imaju spoljašnje bogoštovanje u kojemu je unutrašnje, i koji čine dela milosrdne ljubavi od Gospoda. O tom semenu Jakovu je rečeno, pošto je u svom snu video lestvice:
Ja sam Jehova Bog Avrama oca tvojega i Bog Isakov; tu zemlju na kojoj spavaš, ću dati tebi i sjemenu tvojemu. I sjemena tvojega biće kao praha na zemlji, te ćeš se raširiti na zapad i na istok i na sjever i na jug, i svi narodi na zemlji blagosloviće se u tebi i u sjemenu tvojemu. (Postanje 28:13, 14, 32:12, 48:4)
Da je ovo značenje sjemena, jasno je iz odlomaka Reči koji su ranije navedeni (stav 255), a isto tako i iz sledećega, kod Isaije:
Ali ti, Izrailje, slugo moj; Jakove kojega izabrah, sjeme Avrama prijatelja mojega! (Isaija 41:8).
Ovde se govori o čovekovom preporodu; i, kao što to često biva, pravi se razlika između Izrailja i Jakova, kad se Izrailjem označava unutrašnja Duhovna crkva, a Jakovom spoljašnje iste crkve; obe se nazivaju sjemenom Avrahamovim, to jest izdankom Nebeske crkve jer nebesko, duhovno i prirodno slede jedno drugo.
Kod Jeremije:
Ja te posadih lozu izabranu, sve sjeme istinito; pa kako mi se promijeni i izmetnu od tuđe loze? Jeremija 2:21).
Ovo se kaže za Duhovnu crkvu, koja je loza izabrana i čija se ljubav prema bližnjemu ili vera od ljubavi naziva sjeme istinito. Ponovo:
Kao što se ne može izbrojiti vojska nebeska ni izmjeriti pijesak morski, tako ću umnožiti sjeme Davida sluge svojega i Levita slugu svojih. (Jeremija 33:22).
Ovde sjeme jasno označava nebesko seme, jer se Davidom označava Gospod. Da Davidovo seme nije bilo kao nebeska vojska koja se ne može izbrojati niti kao pesak morski koji se ne može izmeriti, svakome je poznato. Ponovo:
Gle, idu dani, govori Jehova, u koje ću podignuti Davidu klicu pravednu, koja će carevati i biti srećna i činiti sud i pravdu na zemlji. U njegove dane spašće se Juda, i Izrailj će stanovati u miru, i ovo mu je ime kojim će se znati: Jehova pravda naša. Za to, evo, idu dani, govori Jehova, u koje se više neće govoriti: Tako da je živ Jehova, koji je izveo sinove Izrailjeve iz zemlje Egipatske. Nego: Tako da je živ Jehova, koji je izveo i doveo sjeme doma Izrailjeva iz sjeverne zemlje i iz svijeh zemalja, i koje ih bijah razagnao. I oni će sjedjeti u svojoj zemlji. (Jeremija 23:5-8).
Ovde je pravo značenje vrlo različito od onoga što je rečeno. Pod Davidoim se ne misli na Davida ni pod Judom na Judu niti pod Izrailjem na Izrailja, nego je Davidom označen Gospod, Judom, ono što je nebesko, a Izrailjem, ono što je duhovno; te su stoga sjeme Izrailjevo oni koji imaju ljubavi prema bližnjemu ili veru od ljubavi.
Kod Davida:
Koji se bojite Jehove, hvalite ga. Sve sjeme Jakovljevo, poštuj ga. Boj ga se, sve sjeme Izrailjevo! (Psalam 12:23)
Ovde se pod sjemenom Izrailjevim misli na Duhovnu crkvu.
Kod Isaije:
Sveto sjeme biće njezino stablo. (Izaija 6:13).
Ovo označava ostatke koji su sveti jer pripadaju Gospodu. Ponovo:
Jer ću izvesti sjeme iz Jakova i iz Jude našljednika gorama mojim, i naslijediće ih izbranici moji, i sluge moje naseliće se ondje. (Izaija 65:23).
Ovde se govori o novim nebesima i o novoj zemlji ili o Carstvu Gospodovom. Oni koji su tamo, budući rođeni od ljubavi ili preporođeni, nazivaju se sjeme onih koje je blagoslovio Jehova.
Примітки:
