6073. Wat zijn uw werken; dat dit betekent ten aanzien van de functies en de nutten, staat vast uit de betekenis van de werken, namelijk de goede dingen, nr. 6048, dus de nutten en de functies, want deze zijn de goede dingen; alle goede dingen die de goede dingen van de naastenliefde worden genoemd, zijn niets anders dan nutten en nutten zijn niets anders dan werken jegens de naaste, jegens het vaderland, jegens de Kerk en jegens het rijk van de Heer; ook wordt de naastenliefde zelf, in zich beschouwd, niet naastenliefde voordat zij daadwerkelijk wordt en een werk wordt; iemand liefhebben immers en hem niet het goede doen wanneer men kan, is niet liefhebben; maar hem het goede doen wanneer men kan en wel vanuit het hart, is hem liefhebben en dan liggen binnenin de daad zelf of in het werk alle dingen van de naastenliefde jegens hem bevat; de werken immers zijn de samenvatting van alle dingen van de naastenliefde en het geloof bij de mens en die zijn het die de geestelijke dingen worden genoemd en zij worden ook goede dingen door de uitoefening ervan, dat wil zeggen door de nutten. De engelen die in de hemel zijn, verlangen, omdat zij in het goede zijn vanuit de Heer, niets liever dan nutten te verrichten; deze zijn de verkwikkelijke dingen zelf van hun leven en zij genieten ook volgens de nutten gezegendheid en gelukzaligheid, nrs. 453, 454, 696, 997, 3645;

dit leert de Heer ook bij Mattheüs:

‘De Zoon des mensen zal komen in de heerlijkheid Zijns Vaders, met Zijn engelen en dan zal Hij eenieder vergelden naar zijn werken’, (Mattheüs 16:27);

onder de werken worden hier niet de werken verstaan zodanig als die in de uiterlijke vorm verschijnen, maar zodanig als ze in de innerlijke vorm zijn; zij hebben namelijk het hoedanige van de naastenliefde in zich; de engelen zien de werken niet anders en omdat de werken de samenvatting zijn van alle dingen van de naastenliefde en van het geloof bij de mens en het leven maakt dat de naastenliefde naastenliefde en het geloof is, dus het goede, had daarom de Heer Johannes meer lief dan de overige discipelen en lag deze bij het avondmaal aan Zijn bors, (Johannes 21:20);

want door hem werden de goede dingen van de naastenliefde of de werken uitgebeeld; zie de voorreden tot Genesis in de hoofdstukken 18 en 22; daarom ook zei de Heer tot hem:

‘Volg Mij’ en niet tot Petrus, door wie het geloof werd uitgebeeld; zie dezelfde voorreden; en daarom zei het geloof, namelijk Petrus, door wie het geloof werd uitgebeeld, verontwaardigd:

‘Heer, wat echter deze; Jezus zei hem: Indien Ik wil dat hij blijve, totdat Ik kome, wat gaat het u aan; gij, volg Mij’, (Johannes 21:19, 21-23);

hiermee werd ook voorzegd dat het geloof de werken zou verachten en dat die niettemin bij de Heer zijn; zoals eveneens duidelijk kan vaststaan uit de woorden van de Heer tot de schapen en de bokken, (Mattheüs 25:34-36), waar niets anders dan de werken worden opgesomd. Dat het geloof echter de Heer zou verwerpen, blijkt uit de uitbeelding door Petrus daarin dat hij Hem driemaal verloochende; dat hij dit ’s nachts deed, betekent de laatste tijd van de Kerk, wanneer er geen naastenliefde meer is, nr. 6000;

en dat hij het driemaal deed, betekent dat die tijd dan volledig is ingetreden, nrs. 1825, 2788, 4495, 5159;

dat het was voordat de haan kraaide, betekent voordat het nieuwe van de Kerk zou ontstaan, want de ochtendschemering en de morgen, die op de nacht volgen, betekenen het eerste van de Kerk, nrs. 2405, 5962.

8094. Omdat die nabij was; dat dit betekent dat het zich het eerst voordoet, staat vast uit de betekenis van nabij, wanneer het wordt gezegd van het gescheiden geloof, dus dat het zich het eerst voordoet.

Hoe dit moet worden verstaan, dat de mening ten aanzien van het gescheiden geloof of het geloof-alleen zich het eerst voordoet, zal in het kort worden gezegd: het boze van het leven heeft zijn valse met zich; dat valse ligt verborgen bij de mens die in het boze van het leven is en soms weet hij niet dat het bij hem is; maar zodra hij over de waarheden van de Kerk denkt, komt dan dat valse tevoorschijn en openbaart zich en indien hij het ware zelf ten aanzien van de algemeenheid ervan niet kan ontkennen, legt hij dat uit ten gunste van zijn boze en zo vervalst hij het.

Wanneer hij dus denkt over het geloof en de naastenliefde, die de wezenlijke dingen van de Kerk en van het heil zijn, doet zich meteen het geloof voor, maar niet de naastenliefde, omdat die is tegengesteld aan het boze van het leven; vandaar eveneens verwijdert hij de naastenliefde en verkiest hij het geloof-alleen.

Hieruit blijkt dat de waarheden van het geloof nabij zijn, echter niet de goedheden van het geloof, dat wil zeggen het eerstgenoemde zich het eerst vertoont, maar niet de goedheden.

Uit dit afgedwaalde en valse beginsel volgen daarna verscheidene zaken die vals en afdwalingen zijn, zoals: dat de goede werken niets tot het heil bijdragen, dat het leven de mens na de dood niet volgt en dat de mens dan wordt gezaligd krachtens de barmhartigheid alleen door het geloof, hoe hij ook in de wereld heeft geleefd; dat de boosaardigste mens wordt gezaligd door het geloof-alleen in het laatste uur van zijn leven en dat de boosheden in één ogenblik worden afgewist; deze en eendere dingen worden gedacht en vastgesteld vanuit dat beginsel, zij zijn daaruit in een aaneenschakeling van een keten; maar het zoumoeten worden ingezien dat het geheel anders daarmee is gesteld, indien de naastenliefde en het leven het beginsel was.

1063. Dat de woorden ‘Cham is de vader van Kanaän’ betekenen, dat uit de verdorven Kerk een godsdienst in uiterlijke dingen zonder innerlijke dingen is ontstaan, welke met Kanaän wordt aangeduid, blijkt eveneens uit hetgeen volgt, want de dingen die dit vers bevat, zijn aan hetgeen volgt voorafgezonden. Dat Cham de verdorven Kerk betekent, namelijk hen, die het van de naastenliefde gescheiden geloof tot hoofdzaak van de godsdienst maken, blijkt bij David:

‘Hij sloeg alle eerstgeborene in Egypte, het beginsel van de krachten, in de tenten van Cham’, (Psalm 78:51);

door de eerstgeborene van Egypte werd het geloof zonder de naastenliefde uitgebeeld; dat het geloof de eerstgeborene van de Kerk genoemd wordt, zie men eerder in de nrs. 352, 367, en dat vandaar het geloof het beginsel van de kracht genoemd wordt, zoals hier bij David, zie men in, (Genesis 49:3), waar van Ruben sprake is, die als de eerstgeborene van Jakob, het geloof uitbeeldde, en het beginsel van de kracht genoemd wordt; de tenten van Cham betekenen de eredienst daaruit; dat de tenten de eredienst betekenen, zie men hetgeen eerder gezegd is in nr. 414. Vandaar wordt Egypte het land van Cham genoemd, (Psalm 105:23, 27; Psalm 66:22). Daar dergelijke mensen, als in de Oude Kerk, Cham werden genoemd, een leven van alle begeerten leefden, en daarbij maar kletsten dat zij door het geloof zalig konden worden, hoe ze verder ook leven mochten, verschenen zij aan de Ouden zwart door het blaken van hun begeerten, waarom zij Cham werden genoemd. Dat Cham de vader van Kanaän heet, komt omdat zulke mensen er zich niet om bekommeren, hoe de mens leeft, als hij maar geregeld de heilige plaatsen bezoekt, want zij willen toch nog altijd een zekere eredienst; de uiterlijke eredienst is voor hen de enige, en de innerlijke eredienst, welke de eredienst van de naastenliefde alleen is, verwerpen zij; vandaar wordt Cham de vader van Kanaän genoemd.