4299. Omdat ik God van aangezichten tot aangezichten heb gezien en mijn ziel bevrijd is geweest; dat dit betekent dat Hij de zwaarste verzoekingen doorstond, alsof zij uit het Goddelijke waren, staat vast uit de betekenis van ‘God zien’, namelijk de toenadering tot Hem door de innerlijke dingen, namelijk door de goede en ware dingen, vandaar de tegenwoordigheid, zie nr. 4198 en uit de betekenis van de aangezichten, nrs. 1999, 2434, 3527, 3573, 4066;

en dus het denken en de aandoeningen, want deze beide zijn de innerlijke dingen, omdat zij van de ziel en van het gemoed zijn en zich in het aangezicht openbaren; en uit de betekenis van ‘mijn ziel is bevrijd geweest’ namelijk doorstaan, namelijk de Goddelijke tegenwoordigheid. Dat door al die dingen wordt aangeduid dat Hij de zwaarste verzoekingen doorstond alsof zij uit het Goddelijke waren, kan nergens anders vandaan blijken dan uit de naastgelegen en de verderaf gelegen oorzaken van de verzoekingen; de naastgelegen oorzaken zijn de boze en valse dingen bij de mens, die hem in verzoekingen leiden, dus de boze geesten en genieën die ze ingieten, nr. 4249; toch kan niemand verzocht worden, dat wil zeggen, enige geestelijke verzoeking ondergaan, dan alleen degene die een geweten heeft, want de geestelijke verzoeking is niets anders dan een marteling van het geweten; dus kunnen geen anderen verzocht worden dan zij die in het hemels en geestelijk goede zijn, want dezen hebben een geweten; de overigen hebben het niet en weten zelfs niet eens wat een geweten is; het geweten is de nieuwe wil en het nieuwe verstand uit de Heer; en dus is het de tegenwoordigheid van de Heer bij de mens en deze tegenwoordigheid is des te dichter nabij, hoe meer de mens in de aandoening van het goede of van het ware is; indien de tegenwoordigheid van de Heer dichter nabij is dan de mens naar verhouding in de aandoening van het goede of het ware is, dan komt de mens in verzoeking; de oorzaak hiervan is dat de boze en valse dingen die bij de mens zijn, die getemperd zijn met de goede en ware dingen bij hem, de nadere tegenwoordigheid niet kunnen doorstaan; dit kan vaststaan uit wat in het andere leven bestaat, namelijk dat de boze geesten geenszins enig hemels gezelschap kunnen naderen of zij beginnen angstig en gemarteld te worden; verder dat de boze geesten het niet verdragen dat de engelen hen onderzoeken, want zij worden terstond gemarteld en vallen in onmacht; en eveneens hieruit dat de hel van de hemel is verwijderd, met als oorzaak dat de hel de hemel niet verdraagt, dat wil zeggen, de tegenwoordigheid van de Heer die in de hemel is; vandaar komt het, dat in het Woord van hen gezegd wordt:

‘Dan zullen zij aanvangen te zeggen tot de bergen: Valt op ons en tot de heuvelen; Verbergt ons’, (Lukas 23:30);

en elders:

‘Zij zullen tot de bergen en tot de steenrotsen zeggen: Stort over ons en verbergt ons van het aangezicht van Degene die op de troon zit’, (Openbaring 6:16);

ook verschijnt de nevelachtige en duistere sfeer die uitwasemt van de boze en valse dingen van degenen die in de hel zijn, in de gedaante van een berg of een steenrots, waaronder zij verborgen worden, zie de nrs. 1265, 1267, 1270. Hieruit nu kan men weten dat ‘ik heb God van aangezichten tot aangezichten gezien en mijn ziel is bevrijd geweest’ de zwaarste verzoekingen betekent, alsof die uit het Goddelijke waren. De verzoekingen en de martelingen verschijnen alsof zij uit het Goddelijke waren, omdat ze, zoals gezegd, door de Goddelijke tegenwoordigheid van de Heer ontstaan, toch zijn ze niet vanuit het Goddelijke of uit de Heer, maar uit de boze en valse dingen die bij degene zijn die verzocht of gemarteld wordt; uit de Heer immers gaat niet dan het heilige, goede, ware en barmhartige voort; het is dit heilige, namelijk het goede, het ware en het barmhartige, dat diegenen die in de boze en valse dingen zijn, niet kunnen uithouden, omdat die dingen tegenovergesteld of strijdig zijn; de boze dingen, de valse dingen en de onbarmhartigheid streven aanhoudend daarnaar om die heilige dingen te schenden en voor zoveel als zij ze aanvallen voor zoveel worden zij gemarteld; en wanneer zij aanvallen en vandaar gemarteld worden, dan menen zij dat het het Goddelijke is dat hen martelt; dit is het wat wordt verstaan onder ‘alsof zij uit het Goddelijke waren’. Dat niemand Jehovah van aangezicht tot aangezicht kan zien en leven, was aan de Ouden bekend en van daar ging de erkentenis daarover over op de nakomelingen van Jakob; daarom waren zij zozeer verheugd wanneer zij enig engel hadden gezien en toch leefden; zoals in het Boek Richteren:

‘Gideon zag, dat het een engel van Jehovah was; daarom zei Gideon: Heer Jehovah, daarom omdat ik een engel van Jehovah gezien heb van aangezicht tot aangezicht; en Jehovah zei tot hem: Vrede zij u, vrees niet, omdat gij niet sterven zult’, (Richteren 6:22, 23). In hetzelfde Boek:

‘Manoach zei tot zijn echtgenote: Stervende zullen wij sterven, omdat wij God gezien hebben’, (Richteren 13:22);

en bij Mozes:

‘Jehovah zei tot Mozes:

‘Gij zult Mijn aangezichten niet kunnen zien, omdat de mens Mij niet zal zien en leven’, (Exodus 33:20). Dat van Mozes wordt gezegd dat hij met Jehovah sprak van aangezicht tot aangezicht, (Exodus 33:11) en dat ‘Jehovah hem gekend heeft van aangezicht tot aangezicht’, (Deuteronomium 34:10), is omdat Hij hem verscheen in een menselijke vorm die aangepast was aan zijn opneming en die uiterlijk was, namelijk als een oude man met een baard, die bij hem gezeten was, zoals ik door de engelen hierover ben onderricht; vandaar hadden ook de Joden geen andere voorstelling dan zoals van een zeer oud mens met een lange en sneeuwwitte baard, die meer dan de andere goden wonderen kon doen; niet dat Hij de Allerheiligste was, omdat zij niet wisten wat het heilige was; te minder zouden zij ooit het heilige hebben kunnen zien dat uit Hem voortgaat, omdat zij in een lichamelijke en aardse liefde waren, zonder heilig innerlijke, nrs. 4289, 4293.

250. Dat de boze dingen van de eigenliefde van de wereld zulk een onwetendheid teweeg brengen over dingen die van het eeuwige leven zijn, blijkt duidelijk uit degenen binnen de kerk, die, hoewel zij weten vanuit de onthulling dat God is, dat de hemel en de hel zijn, dat het eeuwige leven is en dat dit leven moet worden verworven door het goede van de liefde en het geloof, toch vervallen tot de ontkenning ervan, zowel de ontwikkelden als de onontwikkelden. Vandaar blijkt weer hoe groot de onwetendheid zou zijn als er geen onthulling was.

1069. Dat de woorden ‘hij plantte een wijngaard’ de Kerk betekenen, welke daaruit voortkwam, en dat de wijngaard de geestelijke Kerk is, blijkt uit de betekenis van de wijngaard. In het Woord worden de Kerken herhaaldelijk door tuinen beschreven, voorts ook door bomen van de tuin, en ook zo genoemd, en dit vanwege de vruchten, welke de dingen aanduiden, die van de liefde of de naastenliefde zijn, en daarom wordt gezegd, dat de mens aan de vrucht gekend wordt. De vergelijkingen van de Kerken met tuinen, bomen en vruchten ontlenen hun oorsprong aan de uitbeeldingen in de hemel, waar ook soms tuinen van onuitsprekelijke schoonheid verschijnen, al naar de sferen van het geloof. Vandaar is ook de hemelse Kerk door een paradijselijke tuin beschreven, waarin bomen van elke soort zijn; en door de bomen zijn de innerlijke gewaarwordingen van die Kerk aangeduid, en door de vruchten de goedheden van elke aard, welke die van de liefde zijn. De Oude Kerk echter wordt, daar zij geestelijk is, beschreven door een wijngaard, vanwege de vruchten, die druiven zijn en werken van de naastenliefde uitbeelden en betekenen; hetgeen duidelijk uit tal van plaatsen in het Woord blijkt, zoals bij Jesaja:

‘Ik zal mijn beminde een lied mijns liefsten zingen van zijn wijngaard; mijn beminde had een wijngaard in de hoorn van de zoon der olie; en hij heeft die omtuind, en hem met stenen omgeven, en hij beplantte hem met een edele wijnstok en bouwde in het midden een toren, en ook een wijnbak bouwde hij daarin uit, en hij verwachtte, dat hij daarin druiven zou voortbrengen, en hij bracht wilde wingerd; en nu, gij inwoner van Jeruzalem en gij man van Jehudah, oordeelt toch tussen Mij en tussen Mijn wijngaard; de wijngaard van Jehovah Zebaoth is het huis van Israël’, (Jesaja 5:1, 2, 3, 7);

hier betekent de wijngaard de Oude Kerk en dus de geestelijke Kerk, en er wordt duidelijk gezegd, dat hij het huis van Israël is, want door Israël wordt in het Woord de geestelijke Kerk aangeduid, door Jehudah echter de hemelse Kerk.

Bij Jeremia:

‘Ik zal u nog bouwen, en gij zult gebouwd worden, o jonkvrouw Israëls, gij zult nog uw trommelen versieren, en uitgaan in de rei van spelenden, gij zult nog wijngaarden planten op de bergen van Samaria’, (Jeremia 31:4, 5);

waar de wijngaard voor de geestelijke Kerk staat, en gehandeld wordt over Israël, waardoor, zoals gezegd is, de geestelijke Kerk wordt aangeduid.

Bij Ezechiël:

‘Als Ik het huis Israëls zal vergaderd hebben uit de volken, zullen zij op de aarde zeker wonen, en huizen bouwen, en wijngaarden planten’, (Ezechiël 28:25, 26);

hier staat de wijngaard voor de geestelijke Kerk of Israël, wijngaarden planten voor het onderwezen worden in de waarheden en goedheden van het geloof.

Bij Amos:

‘Ik heb u geslagen met brandkoren en met honigdauw; de veelheid van uw hoven, en uw wijngaarden, en uw vijgenbomen, en uw olijfbomen zal de rups opeten; alzo zal Ik u doen, Israël’, (Amos 4:9, 12);

de hoven staan voor de dingen, die van de Kerk zijn; de wijngaarden voor de geestelijke dingen van de Kerk, de vijgenbomen voor de natuurlijke dingen, de olijfbomen voor de hemelse dingen, en zo dus voor de dingen, die tot de geestelijke Kerk of tot Israël behoren.

Bij dezelfde:

‘Ik zal de gevangenschap van Mijn volk Israël terugbrengen, en zij zullen de verlaten steden bouwen en bewonen, en wijngaarden planten, en van deze wijn drinken, en zij zullen hoven maken, en van deze vruchten eten’, (Amos 9:14);

wijngaarden planten staat voor de planting van de geestelijke Kerk, en zo de wijngaard voor de geestelijke Kerk of Israël. Evenals de wijngaard duidt ook de wijnstok de geestelijke Kerk aan, want de wijnstok behoort tot de wijngaard, en het is daarmee gesteld als met de Kerk en de mens van de Kerk, bijgevolg is het hetzelfde.

Bij Jeremia:

‘Is dan Israël een knecht? Is hij dan een ingeborene des huizes? Waarom is hij ten roof geworden? Ik had u geplant, een gans edele wijnstok, een zaad van waarheid, en hoe zijt gij Mij veranderd in verbasterde ranken van een vreemde wijnstok’, (Jeremia 2:14, 21);

wijnstok voor de geestelijke Kerk of Israël.

Bij Ezechiël:

‘Hef gij een weeklaag op over de vorsten van Israël; uw moeder was als een wijnstok in uw gelijkenis, geplant bij wateren, vruchtbaar en uitspruitend vanwege vele wateren’, (Ezechiël 19:1, 10);

wijnstok voor de geestelijke Oude Kerk, welke de moeder is, zo voor Israël; daarom wordt er dan ook ‘in uw gelijkenis’ gezegd.

Bij Hosea:

‘Israël is een ledige wijnstok, hij brengt een hem gelijkende vrucht voort’, (Hosea 10:1);

wijnstok voor de geestelijke Kerk of Israël, hier voor de verlaten Kerk.

Bij dezelfde:

‘Bekeer u, Israël, tot Jehovah, uw God, Ik zal Israël zijn als de dauw, de onder zijn schaduw wonenden zullen weerkeren, zij zullen koren ten leven voortbrengen, en zij zullen bloeien als de wijnstok, zijn gedachtenis zal zijn als de wijn van Libanon’, (Hosea 14:2, 6, 8);

hier staat de wijnstok voor de geestelijke Kerk of Israël.

Bij Mozes:

‘Totdat Schiloh komt, die aan de wijnstok zijn jonge ezel bindt, en aan de edele wijnstok de zoon van zijn ezelin’, (Genesis 49:10, 11);

dit is een profetie van de Heer; de wijnstok en de edele wijnstok staan voor de geestelijke Kerken. De gelijkenissen van de Heer van ’de arbeiders in de wijngaarden’ betekenden eveneens de geestelijke Kerken, (Mattheüs 20:1-17; Markus 12:1-13; Lukas 20:9-17; Mattheüs 21:33-44). Daar de wijnstok de geestelijke Kerk betekent, en de hoofdzaak van de geestelijke Kerk de naastenliefde is, waarin de Heer tegenwoordig is, en waardoor Hij Zich met de mens verbindt, en waardoor Hij alleen al het goede werkt, vergelijkt de Heer Zich bij een wijnstok, en beschrijft Hij de mens van de Kerk, of de geestelijke Kerk, met deze woorden, bij Johannes:

‘Ik ben de ware wijnstok, en Mijn Vader is de Wijngaardenier; alle rank, die in Mij geen vrucht draagt, die neemt Hij weg; maar alle rank die vrucht draagt, die zal Hij snoeien, opdat zij meer vrucht dragen. Blijft in Mij en Ik in u; zoals de rank geen vrucht kan dragen van zichzelf, zo zij niet in de wijnstok blijft, alzo ook gij niet, zo gij in Mij niet blijft. Ik ben de wijnstok, gij de ranken; die in Mij blijft en Ik in hem, die draagt veel vrucht, want zonder Mij kunt gij niets doen. Dit is Mijn gebod, dat gij elkander liefhebt, zoals Ik u heb liefgehad heb’, (Johannes 15;1, 2, 3, 4, 5, 12);

hieruit blijkt, wat de innerlijke Kerk is.