781. "Et pedes ejus sicut ursi." Quod significet ex naturalibus quae sunt fallaciae, constat ex significatione "pedum", quod sint naturalia (de qua supra, n. 69, 600 [a] , 632, 666); et ex significatione "ursi", quod sint qui in potentia ex naturali sensu Verbi, tam boni quam mali (de qua sequitur); quod hic per "pedes bestiae", quae quoad corpus similis fuit pardo, et quoad pedes sicut ursus, significentur fallaciae, est quia per "pardum" significantur ratiocinia discordantia et usque apparentia sicut cohaereant (de quo mox supra, n. 780), et illa ratiocinia quatenus sunt ex naturali ultimo, quod est sensuale, sunt fallaciae, quae significantur per "pedes ursi."

[2] Multis in locis in Verbo nominantur "bestiae", tam mundae quam immundae, et per illas significantur varia, quae vel caeli vel inferni sunt; per "bestias mundas et utiles" talia quae sunt caeli, ac per "bestias immundas seu inutiles", talia quae sunt inferni; at quid caeli et inferni significant, non aliunde melius sciri potest quam ex repraesentativis in mundo spirituali, ubi etiam bestiae apparent; quae omnia sunt apparentiae repraesentantes illa quae angeli aut spiritus ex affectionibus, inclinationibus, appetitibus, voluptatibus et cupiditatibus cogitant. Haec sistuntur coram oculis eorum in variis formis, sicut in hortis, in silvis, in agris, in campis, et quoque in fontibus; tum in palatiis, domibus, et inibi conclavibus, in quibus decoramenta et utensilia; sistuntur etiam mensae, super quibus varii generis cibi: praeterea sistuntur illa in formis animalium terrae, volatilium caeli, et reptilium, infinita varietate; non modo in formis animalium et volatilium, qualia sunt super nostra tellure, sed etiam composita ex pluribus, quae nullibi in terris dantur, ex quibus mihi datum est videre plura: et cum illa apparent, noscitur statim ex qua origine spirituali sunt, ita quid significant: sed animalia et volatilia illa illico evanescunt, ut primum spiritus aut angelus desistit a cogitatione et meditatione sua.

[3] Quod talia in mundo spirituali appareant, manifeste constare potest a similibus visis a prophetis; ut quod Dominus apparuerit sicut Agnus; quod cherubi visi sint quoad facies sicut leo, sicut bos, et sicut aquila (de quibus apud Ezechielem); quod equi visi sint exeuntes ex Libro vitae, cum Agnus aperuit sigilla; tum Equus albus, ut et plures equi albi super quibus in caelo equitabant (apud Johannem); et quoque equi albi, ¹ badii, rufi, nigri, grandinati (apud Sachariam); tum quoque quod visus sit draco rufus, cui plura capita et cornua; et hic nunc visa est bestia similis pardo, cum pedibus ursi, cui os leonis; ut et alia bestia, cui duo cornua similia agno; et, postea bestia coccinea super qua sedit mulier: visae etiam sunt Danieli quatuor bestiae ex mari ascendentes, quarum prima apparuit sicut leo cui alae aquilae, altera similis urso, tertia similis pardo, cui quatuor alae, et quarta terribilis. Ex quibus constare potest non modo quod tales bestiae in mundo spirituali appareant, sed etiam quod significent. Inde quoque videri potest quod omnes "bestiae", et quoque omnes "aves", quae memorantur in Verbo, significativae talium sint quae per bestias in mundo spirituali repraesentantur. Quid autem "ursus" significat, in sequentibus dicetur.

[4] Antequam in Verbo ostenditur quid significatur per "ursum", velim aliquot exemplis illustrare quid intelligitur per fallacias, quae per "pedes sicut ursi" hic significantur. Fallaciae dicuntur plura quae homo ratiocinatur et concludit ex naturali homine absque luce spirituali, quae est lux intellectus illustrati a Domino; naturalis enim homo suae cogitationis ideas capit ex terrestribus, corporeis et mundanis, quae in se sunt materiales; et quando cogitatio hominis non supra illas elevatur, materialiter cogitat de spiritualibus; et materialis cogitatio absque luce spirituali omne suum trahit ex amoribus naturalis hominis et ex eorum jucundis, quae contra amores caelestes et contra eorum jucunda sunt: inde est quod conclusa et ratiocinia ex solo naturali homine, et ejus fatuo lumine, sint fallaciae. Sed exempla illustrent.

[5] Fallacia est, Quod fides cogitativa salvet; cum tamen homo talis est qualis ejus vita est. Fallacia est, Quod fides cogitativa sit spiritualis; cum tamen amare Dominum super omnia, et proximum sicut se ipsum, sit ipsum spirituale; et amare est velle et facere. Fallacia est, Quod fides etiam momentanea detur; cum tamen homo purificandus est a malis et inde falsis, et regenerandus a Domino, quod diu perstat, et [sciendum est] quod sicut purificatur et regeneratur fidem spiritualem accipiat. Fallacia est, Quod homo possit recipere fidem et salvari in hora mortis, utcunque ejus vita fuerat; cum tamen vita hominem manet, et homo judicatur secundum facta et opera.

[6] Fallacia est, Quod fides per baptismum etiam sit infantibus; cum tamen fides comparanda est per cognitiones veri et boni, et per vitam secundum illas. Fallacia est, Quod per solam fidem ecclesia apud hominem; cum tamen per fidem charitatis est ecclesia apud illum, et charitas est vitae et non fidei separatae. Fallacia est, Quod homo per solam fidem justificetur, et quod justificato per illam meritum Domini imputetur, et quod postea illum nihil condemnet; cum tamen fides absque vita fidei, quae est charitas, est quasi dicatur vivum absque anima, quod in se est mortuum, nam charitas est anima fidei, quia est vita ejus; quare non justificatur homo per fidem mortuam; minus per illam imputatur meritum Domini, et fit salvatio; et ubi non salvatio, est condemnatio.

[7] Fallacia est, Quod soli fidei amor et charitas insit; cum tamen amor et charitas est velle et facere; quod enim homo amat, hoc non solum cogitat, sed etiam vult et facit. Fallacia est, Quod ubi legitur "facere" in Verbo, et ubi dicuntur "facta" et "opera", intelligatur fidem habere, quia fidei insunt; cum tamen distincta sunt sicut cogitatio et voluntas; potest enim homo cogitare multa quae non vult, et quod vult hoc cogitat cum sibi soli relictus est, ac velle est facere: voluntas etiam et inde cogitatio est ipse homo, et non cogitatio separata; ac facta et opera sunt voluntatis et inde cogitationis, at sola fides est cogitationis separatae a factis et operibus quae sunt voluntatis.

[8] Fallacia est, Quod fides separanda sit a bonis operibus, quia homo bonum a se non potest facere, et si; faciat quod ponat in eo meritum; cum tamen homo non bonum facit a se, sed ex Domino, cum ex Verbo, quia in Verbo est Dominus, et quoque Dominus est Verbum; et tunc homo non bonum facit a se, cum facit sicut a se, et usque credit quod ex Domino, quia ex Verbo; et quia credit quod bonum quod facit sit a Domino, non potest in factis meritum ponere. Fallacia est, Quod intellectus captivandus sit sub obedientia fidei, et quod fides visa intellectu non sit fides spiritualis; cum tamen intellectus est qui illustratur in rebus fidei cum legitur Verbum, et intellectus ab illustratione seclusus non scit num verum sit vel num falsum: inde fides nec fit fides ipsius, sed fides alterius in se; quae fides est fides historica, et cum confirmatur fit fides persuasiva, quae potest videre falsa ut vera, ac vera ut falsa; inde est fides omnium haeresium.

[9] Fallacia est, Quod fiducia, quae vocatur fides salvans, capta absque intellectu, sit fiducia spiritualis; cum tamen fiducia absque intellectu est persuasio ex alio, aut ex confirmatione per loca Verbi hic et ibi sparsim collecta, et per ratiocinia ex naturali homine falso principio applicata; talis fiducia caeca fides est, quae quia non videt num verum sit aut falsum, est mere naturalis: praeterea omne verum vult videri, quia est lucis caeli; at verum quod non videtur, potest multis falsificari, et verum falsificatum est falsum.

[10] Tales sunt fallaciae solummodo quoad fidem separatam a bonis operibus. Sunt adhuc plures, non modo quoad fidem, sed etiam quoad bona opera, quoad charitatem et quoad proximum, imprimis quoad conjunctiones illorum cum fide ab eruditis artificiose concinnatas. Quod tales fallaciae significentur per "pedes ursi", est quia per "ursum" significantur illi qui in potentia ex naturali sensu Verbi sunt, tam probi quam mali; et quia per "pedes" significantur naturalia, ideo per "pedes ursi" significantur fallaciae, ex quibus per ratiocinia falsificant sensum litterae Verbi, et in quas vertunt apparentias veri illius sensus.

[11] Quod "ursus" significet potentiam ex naturali sensu Verbi, tam apud probos quam apud malos, constare potest ex sequentibus: In Libro secundo Regum,

"Cum..Elisaeus ascenderet..Bethelem, ille ascendens in via, cum pueri exiverunt ex urbe, et illuserunt illi, et dixerunt illi, Ascende calve, ascende calve; et respexit post se, et vidit eos, et maledixit illis in nomine Jehovae; et exiverunt duae ursae e silva, et discerpserunt de iis quadraginta et duos pueros" (2:23, 24):

cur pueri maledicti sunt ab Elisaeo, et ideo a binis ursis discerpti, quia vocarunt illum "calvum", non sciri potest nisi sciatur quid repraesentavit Elisaeus, et quid significat "calvus", tum quid significant "ursi." Quod non factum sit ab Elisaeo ex immoderata ira et injusta causa, constare potest ex eo, quod ille non tam immanis potuerit esse solum quia pueri parvi dixerunt, "Ascende calve"; erat quidem convitium in prophetam, sed non tale ut propterea ab ursis discerperentur. Sed ita factum est quia Elisaeus repraesentabat Dominum quoad Verbum, ita Verbum quod a Domino; per "calvum "significabatur Verbum orbatum sensu naturali, qui est sensus litterae ejus, et per "ursas e silva" significabatur potentia ex sensu naturali seu litterae Verbi, ut supra dictum est; et per "pueros" illos significabantur illi qui Verbum blasphemant propter sensum ejus naturalem, quia talis; per "quadraginta duo" significatur blasphematio. Inde nunc patet quod per illa repraesentata et inde significata sit poena blasphemationis Verbi. Omnis enim potentia et sanctitas Verbi residet collecta in ejus sensu litterae; si enim hic non foret, nec foret Verbum; nam sine eo foret Verbum sicut domus absque fundamento, quae vibraretur in aere, ac inde concideretur et dilaberetur; et foret Verbum sicut homo absque cute, quae circumtegit et continet viscera inclusa in suo situ et ordine; et quia tale significatur per "calvum", et per Elisaeum repraesentabatur Verbum, ideo pueri discerpti sunt ab ursis, per quas significabatur potentia ex naturali sensu Verbi, qui est sensus litterae, tam apud probos quam apud malos. Ex his etiam patet quod historica Verbi, aeque ac ejus prophetica, sensum spiritualem contineant.

[12] Simile per "ursum" significatur, quem David percussit; de quo ita in Libro Primo Samuelis,

"Dixit David ad Saulem, Pascens fuit servus tuus patri suo gregem, et venit leo, et quidem cum urso, et abstulit pecudem de grege; exivi post eum, et percussi eum...; et cum surgeret contra me, apprehendi barbam ejus, et percussi eum et occidi eum; tam leonem quam ursum percussit servus tuus: erit ergo Philisthaeus..praeputiatus, sicut unus de illis, eo quod opprobrio provocaverit ordines Dei vivi" (17:34-37):

quod Davidi data sit potentia percutiendi leonem et ursum, qui abstulit pecudem de grege, erat quia per Davidem repraesentabatur Dominus quoad Divinum Verum, quo illi qui ab ecclesia Ipsius sunt instruuntur; et per "leonem" significatur potentia Divini Veri spiritualis, et in opposito sensu, ut hic, potentia falsi infernalis contra Divinum Verum; ac per "ursum" significatur potentia Divini Veri naturalis, et in opposito sensu potentia falsi contra id verum; per "pecudem" autem de grege, significantur illi qui ab ecclesia Domini sunt; et quia haec repraesentata sunt, ideo data est Davidi potentia percutiendi ursum et leonem, ut per id repraesentaretur et significaretur potentia Domini tutandi suos in ecclesia per Divinum suum Verum, a falsis mali quae ab inferno. Quod David "apprehenderit barbam ursi", involvit arcanum, quod quidem aperiri potest, sed vix comprehendi: "barba" significat Divinum Verum in ultimis, in quo ipsa potentia ejus consistit; quod verum etiam mali qui in falsis sunt ore quidem ferunt, sed illo abutuntur ad destruendum; quo tamen ablato, non amplius illis aliqua potentia est; quare ursum occidit et leonem percussit; sed de hac re alibi plura. Per Goliathum autem, qui erat Philisthaeus, et inde vocatur "praeputiatus", significantur illi qui in veris absque bono sunt; et vera absque bono, sunt vera falsificata, quae in se falsa sunt: "praeputiatus" significat illos qui in spurcis amoribus corporeis sunt, nam praeputium illis amoribus correspondet; inde patet quid victoria Davidis super Goliathum repraesentabat. Ex his constare potest, unde est,

Quod David a Chuschajo comparetur urso orbato in agro (2 Samuelis 17:8).

[13] Apud Danielem,

Bestia altera ascendens e mari, "similis urso, et ad latus ejus erexit se, et tres costae in ore ejus inter dentes ejus; insuper..dicentes ei, Surge, comede carnem multam" (7:5):

describitur per "quatuor bestias e mari ascendentes" status ecclesiae successivus usque ad devastationem, quae est finis ejus; et per "alteram hanc bestiam", quae "similis urso", significatur falsificatio veri Verbi, remanente usque ejus potentia in sensu litterae; cupiditas falsificandi bona ejus significatur per quod "ad latus unum erexerit se"; per "tres costas in ore inter dentes" significantur cognitiones veri ex Verbo in copia, quae per ratiocinia ex fallaciis pervertuntur; et per "comedere carnem multam" significatur destructio boni per falsa, tum appropriatio mali.

[14] Apud Hoscheam,

"Factus sum illis sicut leo, sicut pardus super via observabo: occurram illis sicut ursus orbatus, .... et comedam ibi sicut immanis leo, fera agri discindet eos" (13:7, 8):

quid significat, "Factus sum illis sicut leo, sicut pardus super via observabo", in mox praecedente articulo explicatum est: per "occurrere illi sicut ursus orbatus" significatur falsificatio sensus litterae Verbi; per "comedere sicut immanis leo" significatur destructio et devastatio omnis veri Verbi et inde ecclesiae; "fera agri discindet eos" significat quod perituri per falsa ex malo.

[15] In Threnis,

"Etiamsi clamo et vociferor, obstruit preces meas: circumsepsit vias..lapide exciso, semitas meas pervertit, ...ursus insidians..mihi, leo in latibulis vias meas pervertit, ...posuit Me desolatum" (3:8-11):

lamentatio a Deo de desolatione veri in ecclesia, et quod non audiri possint propter falsa, significatur per "Etiamsi clamo et vociferor, obstruit preces meas": quod falsa ex propria intelligentia influxum veri avertant et rejiciant, significatur per "Circumsepsit vias lapide exciso, semitas meas avertit"; per "vias" et "semitas" Dei significantur vera ducentia ad bonum, et per "lapidem excisum" significantur illa quae propriae intelligentiae sunt; quia haec per "lapidem excisum" significantur, ideo prohibitum fuit construere altare ex lapidibus excisis, similiter templum Hierosolymae: "ursus insidians Mihi" significat quod naturalis homo perverterit sensum litterae Verbi; "leo in latibulis" significat quod interior naturalis homo, ex malis in eo, pervertat omnem sensum veri Verbi et inde ecclesiae, unde falsa: "vias meas pervertit, posuit Me desolatum", significat devastationem veri ecclesiae.

[16] Apud Amosum,

"Vae desiderantibus diem Jehovae; quid vobis dies Jehovae? ille tenebrarum et non lucis; sicut qui fugit leonem incidat in ursum, aut venit domum, [et] nitatur manu sua super parietem, et mordeat anguis" (5:18, 19):

per "diem Jehovae" intelligitur adventus Domini, qui est Messias, quem exspectaverunt; et quia crediderunt quod Ille liberaturus esset eos ab hostibus terrae, et evecturus eos in gloriam super omnes gentes, ideo desideraverunt Ipsum: sed quia Dominus non propter aliquod regnum in terra, sed propter regnum in caelo, in mundum venit, et quia Judaica gens in falsis mali fuit, et ea tunc manifestarentur, dicitur, "Vae desiderantibus diem Jehovae; quid vobis dies Jehovae? ille tenebrarum [et] non lucis"; "tenebrae et non lux" sunt falsa in quibus fuerunt: "sicut qui fugit leonem incidat in ursum" significat timorem prae dominio falsi, quaerendo vera ex sensu litterae Verbi, quae non possunt non falsificari; is enim dicitur "fugere leonem, et incidere in ursum", qui interius in falso ex malo est, et fertur ad cognoscendum vera ex sensu litterae Verbi, quem tunc ex interiori dominio falsi ex malo non potest non pervertere; "venit domum, et nitatur manu super parietem, et mordeat eum anguis", significat dum talis consulit Verbum in sensu litterae quaerendo bona, non videat quod mala pervertant illum; "morsus anguis" significat falsificationem, hic ex dominio interiori falsi ex malo.

[17] Apud Esaiam,

"Commorabitur lupus cum agno, et pardus cum haedo, cubabit vitulus, et leo juvenis et saginatum una, et puer parvus ducet eos; et juvenca et ursus pascent, et una cubabunt fetus eorum, leo sicut bos comedet stramen" (11 ² ):

quid significat quod "lupus cum haedo commorabitur, et vitulus, leo juvenis et saginatum una cubabunt, et puer parvus ducet eos", in praecedente articulo explicatum est: quod "juvenca et ursus pascent, et una cubabunt fetus eorum", significat potentiam et cupidinem naturalis hominis falsificandi vera Verbi, et quod illae non nociturae sint bono naturalis hominis et ejus affectioni; "juvenca" est affectio boni et veri naturalis hominis, et "ursus" est potentia et cupido naturalis hominis falsificandi vera sensus litterae Verbi: "leo sicut bos comedet stramen" significat quod infernale falsum ardens destruere vera ecclesiae non nociturum sit affectioni boni naturalis hominis, tam apud hominem in se, quam apud homines inter se, et quod nec nociturum sit Verbo; per "stramen" significatur Verbum in littera quod per falsum infernale pervertitur, sed non perverti potest ab illis qui in veris ex bono sunt.

[18] Apud eundem,

"Palpamus sicut caeci parietem, et sicut non oculi palpitamus; offendimus in meridie sicut in crepusculo, inter vivos sicut mortui; fremimus sicut ursi..., et sicut columbae gemendo gemimus; exspectamus judicium, sed non; salutem, procul a nobis; nam multiplicatae sunt praevaricationes nostrae coram Te, et peccata nostra respondent contra nos" (59:10-12):

"Palpamus sicut caeci parietem, et sicut non oculi palpitamus", significat non aliquem intellectum veri; " offendimus in meridie sicut in crepusculo" significat lapsum in errores, tametsi in ecclesia sunt ubi est Verbum, ex quo in lucem veri veniri posset; "inter vivos sicut mortui" significat quod possent in vita spirituali per Verbum esse, et tamen non sunt quia in falsis; "fremimus sicut ursi, et sicut columbae gemendo gemimus", significat dolorem naturalis hominis, et dolorem spiritualis hominis inde; "exspectamus judicium, sed non; salutem, procul a nobis", significat spem illustrationis intellectus et inde salvationis, sed in vanum; "multiplicatae sunt praevaricationes ³ coram Te, et peccata nostra respondent contra nos", significat propter falsa ex malo.

[19] Ex his nunc constare potest quod per "ursum" significetur naturalis homo quoad potentiam ex sensu litterae Verbi, in utroque sensu, tum quoad cupidinem falsificandi illum sensum: quod haec per "ursum" significentur, patuit etiam mihi ex visis ursis in spirituali mundo, in quorum forma repraesentatae sunt cogitationes illorum qui naturales fuerunt, et Verbo studuerunt, dum per scientiam inde voluerunt praevalere: etiam visi sunt ursi qui inter dentes ferebant costas, sicut describitur ursus in loco supracitato apud Danielem, et datum est intelligere quod per "costas" repraesentarentur cognitiones quas in mundo hauserunt ex Verbo. Apparent etiam ibi ursi albi, per quos repraesentabatur potentia spiritualis naturalis hominis per Verbum. Praeterea apparent ibi bestiae compositae ex ursis, pantheris, lupis, bovibus, et quoque eaedem alis praeditae, quae omnia significativa talium sunt, cum in meditatione vadunt.

Notas a pie de página:

600. "Et posuit pedem suum dextrum super mare et sinistrum super terram." - Quod significet sensum litterae qui naturalis, in quo sunt omnia caeli et ecclesiae, constat ex significatione "pedum", cum de angelo per quem intelligitur Dominus quoad Verbum, quod sit Divinum Verum in ultimis, seu Verbum in sensu naturali, qui est sensus litterae (de qua supra, n. 65, 69): (per "pedes" in communi sensu significantur naturalia, ex causa quia homo a capite ad plantas pedum correspondet caelo, quod in toto complexu refert unum Hominem; caput correspondet caelo intimo seu tertio, cujus angeli sunt caelestes; pectus usque ad lumbos correspondet medio seu secundo caelo, cujus angeli vocantur spirituales; ac pedes correspondent ultimo seu primo caelo, cujus angeli sunt caelestes naturales et spirituales naturales; at ipsae plantae pedum correspondent mundo, in quo omne est naturale: ex quibus patet unde est quod "pedes" significent naturalia (de qua correspondentia videantur plura in opere De Caelo et Inferno 59-86, et 87-102):

[2] inde nunc patet unde est quod [per] "pedes angeli", per quem hic repraesentatus est Dominus quoad Verbum, significetur sensus naturalis Verbi, qui est sensus litterae ejus: - ) et ex significatione "pedis dextri super mare et sinistri super terram", quod sint omnia caeli et ecclesiae; per " ¹ dextrum" enim significantur omnia boni ex quo verum, et per "sinistrum" omnia veri ex bono; et per "mare" et "terram" significantur omnia caeli et ecclesiae exteriora et interiora, per "mare" exteriora et per "terram" interiora; et quia omnia caeli et ecclesiae se referunt ad bonum et ad verum, tum ad exteriora et interiora, ideo per illa verba communiter significantur omnia caeli et ecclesiae. Quod visus sit stare "super mari et super terra", est quia simili"; facies rerum apparet in mundo spirituali quae in mundo naturali, nempe quod sicut in hoc etiam in illo sint maria et quoque terrae; maria circumcirca, et terrae inter illa (videatur supra, n 275, 342, 538 [a, c]): ex quo constare potest quod per "mare et terram" significentur omnia caeli et quoque ecclesiae.

[3] Quoniam in Verbo passim dicitur "dextrum et sinistrum", et in aliquibus locis solum "dextrum" aut solum "sinistrum", velim paucis exponere quid per unum et alterum, et quid per utrumque simul, significatur. Hoc cognosci potest ex plagis in mundo spirituali: ad dextrum ibi est meridies et ad Sinistrum est septentrio, ac ante est oriens ac post est occidens: angelus enim perpetuo conversus est ad Dominum ut Solem; quare ante illum est Dominus ut oriens, et post illum est Dominus ut occidens; et a dextro est meridies, et a sinistro est septentrio. Ex hac conversione est quod "dextrum" significet verum in luce et "sinistrum" verum in umbra; seu quod idem, quod "dextrum" significet spirituale bonum quod est verum in luce, et "sinistrum" spirituale verum quod est verum in umbra; ita quoque "dextrum" significat bonum ex quo verum, ac "sinistrum" verum ex bono. Talia significantur per omnes partes corporis et quoque capitis dextras et sinistras, ut per dextrum et sinistrum oculum, per dextram et sinistram manum, per dextrum et sinistrum pedem, et sic porro; retenta usque propria significatione membri et partis. Ex his paucis sciri potest quid in Verbo tam Novi quam Veteris Testamenti in genere et in specie significatur per "dextrum" et "sinistrum", ut in sequentibus his locis:

[4] - Apud Matthaeum,

"Tu cum feceris eleemosynam, ne cognoscat sinistra tua quid fecerit dextra, ut sit tua eleemosyna in occulto" (6:34 ² ):

per hoc significatur quod bonum sit faciendum ex bono et propter bonum, et non propter semet et mundum ut appareat; per "eleemosynam" intelligitur omne bonum opus; et per "ne cognoscat sinistra quid fecerit dextra" significatur quod bonum faciendum sit ex ipso bono, et non absque bono, quoniam id non est bonum: per "dextram" significatur bonum ex quo, et per "sinistram" verum ex bono, ut supra dictum est; hoc unum agit apud illos qui in bono amoris et charitatis sunt, at non unum apud illos qui spectant semet et mundum in bonis quae agunt; quare per "sinistram" hic intelligitur scire et agere absque bono: "ut sit eleemosyna tua in occulto" significat ne sit propter apparentiam.

[5] Apud eundem,

"Et" Rex "statuet oves a dextris suis, hircos vero a sinistris; et dicet iis qui a dextris, Venite, benedicti Patris mei, tanquam hereditatem possidete paratum vobis regnum a fundatione mundi:.... et dicet iis a sinistris, Discedite a Me, maledicti, in ignem aeternum paratum diabolo et angelis ejus" (25:33, 34, 41):

qui non scit quid in proprio sensu per "oves" et quid per "hircos" significatur, opinari potest quod per "oves" intelligantur omnes boni, et per "hircos" omnes mali; sed in proprio sensu per "oves" intelliguntur illi qui in bono charitatis erga proximum sunt et inde in fide, et per "hircos" intelliguntur illi qui in fide separata a charitate sunt, ita omnes super quos judicium ultimo tempore ecclesiae futurum est; nam omnes qui in bono amoris in Dominum et inde in bono charitatis et fidei fuerunt, ante ultimum judicium in caelum sublati sunt; et omnes qui in nullo bono charitatis et inde fide, proinde omnes qui interius et simul exterius mali fuerunt, in infernum ante ultimum judicium conjecti sunt; at qui interius boni fuerunt, et non aeque exterius, et qui interius mali fuerunt at exterius in bono, omnes illi relicti sunt ad ultimum judicium; tunc qui interius boni fuerunt, sublati sunt in caelum, et qui interius mali fuerunt, conjecti sunt in infernum (de qua re videantur quae ex visis et auditis dicta sunt in opusculo De Ultimo Judicio): ex illis constare potest quod per "hircos" intelligantur illi qui in fide separata a charitate fuerunt; quemadmodum etiam per

"Hircum" apud Danielem (cap. 8:5-25), et apud Ezechielem (cap. xxxi5:17).

Inde constare potest quod per "dextram", ubi "oves", intelligatur bonum charitatis et inde fidei; et per "sinistram", ubi "hirci", intelligatur fides separata a charitate. Quod ovibus dictum sit quod "possiderent tanquam hereditatem paratum illis regnum a fundatione mundi", est quia in caelis a dextris est meridies, ubi sunt omnes qui in veris ex bono sunt; in ipsa enim meridionali parte est ipsum Divinum procedens tale, quod intelligitur per "regnum paratum a fundatione mundi": ideo quoque vocantur "benedicti Patris me", per "Patrem" intelligitur Divinum Bonum, ex quo omnia caeli. At de hircis, qui a sinistris, non dicitur "paratum a fundatione mundi", sed "ignis aeternus paratus diabolo et angelis ejus"; quia mali sibi ipsis parant infernum. Vocantur "maledicti" quia per "maledictos" in Verbo intelliguntur omnes qui se avertunt a Domino, nam illi rejiciunt charitatem et fidem ecclesiae. Quid per "ignem aeternum" significatur, videatur in opere De Caelo et Inferno (n. 566-575).

[6] Per

"Binos latrones", quorum unus a dextris et alter a sinistris Domini crucifixi fuerunt (Matthaeus 27:38; Marcus 15:27; Luca 23:39-43),

similes intelliguntur qui per "oves" et qui per "hircos"; quare uni, qui agnovit Dominum, dictum est, quod "cum Ipso esset in Paradiso."

[7] Apud Johannem,

Jesus dixit discipulis piscantibus, "Mittite in dextras partes navigii rete, tunc invenietis: miserunt itaque; et non amplius illud trahere potuerunt prae multitudine piscium" (21:6):

quoniam per "piscationem" in Verbo significatur instructio et conversio hominum qui in bono externo seu naturali sunt, in quo bono plures eo tempore ex gentibus fuerunt, per "pisces" enim significantur illa quae naturalis hominis sunt, et per "navigium significatur doctrina ex Verbo, quare per "dextras partes" ejus significatur bonum vitae; inde constare potest quid significatur per quod Dominus dixerit quod "mitterent rete in dextras partes navigii", nempe ut docerent bonum vitae: quod sic ad ecclesiam converterent gentes, significatur per quod "invenerint copiam, ut prae multitudine piscium non valerent trahere rete"; quisque potest videre quod Dominus non dixerit ut "in dextras partes mitterent rete", nisi "dextra pars" esset significativa.

[8] Apud Matthaeum,

"Si oculus dexter scandalizaverit te, erue illum et abjice abs te;.... et si dextra tua [manus] scandalizaverit, amputa illam et abjice abs te" (5:29, 30):

quod Dominus per "dextrum oculum" et per "dextram manum" non intellexerit dextrum oculum et dextram manum, quisque videre potest ex eo, quod dicatur quod oculus "eruendus sit", et quod manus "amputanda", si scandalizaverint; sed quia per "oculum" in senSu spirituali significatur omne id quod est, intellectus et inde cogitationis, et per "dextram manum" omne id quod est voluntatis et inde affectionis, constare potest quod per "Si oculus dexter scandalizaverit, eruendus sit", significetur si cogitaret malum quod id ex cogitatione rejiciendum Sit; et quod per "Si dextra manus scandalizaverit, amputanda sit", significetur si vellet malum quod id voluntatis excutiendum sit: ipse enim oculus non potest scandalizare, nec dextra manus, sed cogitatio intellectus et affectio voluntatis, quae correspondent, possunt. Quod dicatur "dexter oculus" et "dextra manus", et non sinister oculus et sinistra manus, est quia per "dextrum" significatur bonum et in opposito sensu malum, at per "sinistrum" significatur verum et in opposito sensu falsum; et omnis scandalizatio fit ex malo, non autem ex falso nisi falsum sit falsum mali: quod haec dicta sint de interno homine, cujus est cogitare et velle, et non de externo, cujus est videre et agere, constat quoque ex illis quae proxime ibi praecedunt de "muliere aliena", quod solum illam aspicere ex concupiscentia sit adulterium committere.

[9] Apud Evangelistas,

Mater filiorum Zebedaei petiit a Jesu, ut unus filiorum ejus sederet ad dextram, alter ad sinistram in regno Ipsius; dixit Jesus, "Nescitis quid petitis;.... sedere ad dextram meam et ad sinistram meam, non meum est dare, nisi iis quibus datum est a Patre" (Matthaeus 20:20, 21, 22,] 23; Marcus 10:35-40):

quod "mater filiorum Zebedaei", Jacobi et Johannis, ³ petierit illa, erat ut per "matrem" intelligatur ecclesia, per "Jacobum" charitas, et per "Johannem" bonum charitatis actu; haec duo, seu illi qui in iis sunt, in caelo ad dextram et ad sinistram Domini sunt; ad dextram ibi est meridies, et ad sinistram septentrio, et in meridie sunt qui in luce veri ex bono clara sunt, et in septentrione qui in luce veri ex bono obscura sunt: ipsum Divinum procedens a Domino ut Sole producit Divinam sphaeram talem in illis plagis; quapropter non alii ibi possunt esse quam qui in illis veris ex bono sunt; hoc significatur per quod "sedere ad dextram et ad sinistram Domini, non sit nisi iis quibus datum seu paratum est a Patre"; per "Patrem" intelligitur Divinum Bonum Divini Amoris, ex quo caelum et omne caeli; quare per illa Domini verba intelligitur quod Dominus det illis ad dextram et ad sinistram suam in caelis sedere, quibus a fundatione mundi paratum Est in meridie et in septentrione hereditatem sortiri.

[10] Quod per "dextram" intelligatur meridies in caelis, manifeste constat apud Davidem,

"Tui caeli et tua terra, orbem et plenitudinem ejus fundasti, septentrionem et dextram Tu creasti" (Ps. 89 [12,] 13, 13, 11, 12]):

per "caelum et terram" intelliguntur caeli superiores et inferiores, similiter ecclesia interna et externa; per "orbem et plenitudinem ejus" intelliguntur caeli et ecclesia in genere quoad bonum et quoad verum, per "orbem" caelum et ecclesia quoad bonum, et per "plenitudinem ejus" caelum et ecclesia quoad verum; et quia illa seu illi qui in illis sunt in septentrione et in meridie, et quia meridies est ad dextram Domini, ideo dicitur "septentrio et dextra"; et quia Divinum Verum unitum Divino Bono tale est in plagis illis a fundatione mundi, ut supra dictum est, ideo dicitur, "fundasti" et "creasti."

[11] Apud Esaiam,

"Dedit vobis Dominus panem angustiae, et aquas oppressionis, sed non avolare amplius cogentur doctores tui, sintque oculi tui respicientes doctores tuos, et aures tuae audient verbum.... , dicendo, Haec via, ite in ea, quando ad dextram abibitis, et quando ad sinistram" (30:20, 21):

agitur ibi de illis qui in tentationibus sunt, et qui per illas et post illas instructionem in veris doctrinae admittunt et recipiunt; ipsae tentationes significantur per "panem angustiae" et per "aquas oppressionis"; per "panem angustiae" significantur tentationes quoad bonum amoris, et per "aquas oppressionis" significantur tentationes quoad Vera fidei; sunt enim tentationes duplicis generis, nempe quoad bonum quod est amoris, et quoad verum quod est fidei; "panis" significat bonum amoris, et "aquae" significant vera fidei; "angustia" et "oppressio" significant status tentationum: instructio in veris doctrinae significatur per quod "oculi respicient ad doctores"; "oculi" significant intellectum et fidem, "doctores" significant doctrinam: bonum vitae secundum vera doctrinae significatur per quod "aures audient verbum"; per "aures" significatur obedientia; et quia obedientia est vitae, inde per "audire verbum" significatur vita secundum vera doctrinae: instructio et obedientia ulterius describitur per "dicendo, Haec via, ite in ea, quando ad dextram abibitis et quando ad sinistram"; per "viam" significatur verum ducens; verum ducens ad meridiem in caelo intelligitur per "abire ad dextram", et verum ducens ad septentrionem ibi per "abire ad sinistram."

[12] Apud eundem,

"Amplifica locum tentorii tui, et cortinas habitaculorum tuorum expandant, ne prohibeas: longos fac funes tuos, et clavos tuos firma; quia ad dextram et ad sinistram erumpes, et semen tuum gentes hereditabit, et urbes desolatas habitari facient" ( ⁴ 54:2, 3):

agitur ibi de instauratione ecclesiae apud gentes; et per "amplificare locum tentorii" significantur incrementa ecclesiae quoad cultum ex bono; per "expandere cortinas habitaculorum" significantur incrementa ecclesiae quoad vera doctrinae; per "longos facere funes" significatur extensio illorum; per "firmare clavos" significatur confirmatio ex Verbo; per "erumpere ad dextram et ad sinistram" significatur amplificatio quoad bonum charitatis et quoad verum fidei, ("ad dextram" quoad bonum charitatis, et "ad sinistram" quoad verum fidei ex illo bono;) per "semen" quod "gentes hereditabit" significatur verum per quod bona ("semen" est verum et "gentes" sunt bona); et per "urbes desolatas" quas "gentes habitari facient" significantur vera ex bonis vitae; "urbes desolatae" sunt vera doctrinae ubi non prius vera, "gentes" sunt bona vitae ex quibus vera, et "habitare" est vivere.

[13] per haec describitur exstinctio boni per falsum ac veri per malum; exstinctio omnis boni et veri, utcunque inquiritur, significatur per "Si deciderit ad dextram esuriet tamen, et si comederit ad sinistram non saturabuntur"; "dextra" est bonum ex quo verum, et "sinistra" est verum ex bono; " ⁵ caedere et comedere" ad illas est inquirere, "esurire et non saturari" est non inveniri, et si invenitur usque non recipi. (Reliqua videantur supra, n. 386 [b] , explicata.)

[14] Apud Ezechielem,

"Similitudo facierum" cheruborum, "facies hominis et facies leonis ad dextram quatuor illis, ac facies bovis... ad sinistram, et facies aquilae quatuor illis" (1:10):

quid per "cherubos", et quid per "facies" eorum, quae sicut facies hominis, leonis, bovis et aquilae, significatur, videatur supra (n. 277-281); quod facies hominis et leonis "ad dextram" visae sint, est quia per "hominem" Significatur Divinum Verum in luce et intelligentia, et per "leonem" Divinum Verum in potentia inde, quale est in caelo in meridie; et quod facies bovis "ad sinistram "sit visa, significat bonum veri in obscuro, per "bovem" enim significatur bonum naturalis hominis quod in obscuro est illis qui in caelo ad septentrionem habitant.

[15] Apud Sachariam,

"In die illo ponam duces Jehudae sicut fornacem ignis in lignis, et sicut facem ignis in manipulo, ut comedant ad dextram et ad sinistram omnes populos circumcirca, ut habitet amplius Hierosolyma sub se in Hierosolyma" (12:6):

agitur ibi de instauratione ecclesiae caelestis, seu ecclesiae quae in bono amoris in Dominum erit; illa ecclesia intelligitur per "domum Jehudae": per "duces" ejus intelliguntur bona cum veris illius ecclesiae: dispersio malorum et falsorum ab illis, significatur per quod "ponentur sicut fornax ignis in lignis, et sicut fax ignis in manipulo", et per quod "comedent ad dextram et ad sinistram omnes populos circumcirca"; mala quae dispergentur ab illa ecclesia significantur per "sicut fornacem in lignis et sicut facem in manipulo"; et falsa, quae etiam dispergentur, significantur per "populos circumcirca" quos comedent seu consument: quod ecclesia illa tuta erit ab infestatione malorum et falsorum, et victura in bono vitae secundum vera doctrinae, significatur per quod "habitabit amplius Hierosolyma sub se in Hierosolyma"; "habitari" praedicatur de bono vitae, et "Hierosolyma" significat ecclesiam quoad vera doctrinae.

[16] : describitur per haec destructio veri per dira falsa; per "gladium" significatur tale falsum destruens verum; diritas et enormitas illius falsi describitur per quod "gladius factus sit in fulgur et exacutus ad mactationem"; quod non illis, qui in eo falso sunt, sit aliquod bonum nec verum, quocunque studio inquirunt, significatur per "Aduna te, ad dextram verte; dispone te, ad sinistram verte; quo facies tuae nutant."

[17] Apud ⁶ Sachariam,

"Vae pastori nihili deserenti gregem; gladius super brachio ejus, et super oculo dextrae ejus; brachium ejus arescendo arefiet, et oculus dextrae ejus caligando caligabit" (11:27):

per "pastorem nihili deserentem gregem" intelliguntur qui non docent verum et per id ducunt ad bonum vitae, quibus non curae est num verum sit vel falsum quod docent; per "gladium super brachio ejus" significatur falsum destruens omne bonum voluntatis; et per "gladium super oculo dextrae" significatur falsum destruens omne verum intellectus; quod deprivandi sint omni bono et vero, significatur per quod "brachium arescendo arefiet, et oculus dextrae caligando caligabit." (Videantur etiam haec explicata supra, n. 131 [b] , 152.)

[18] Quoniam dextra regio corporis, et dextrae regionis membra, significant bonum per quod verum, ideo cum inaugurarentur Aharon et filii ejus in sacerdotium, mandatum est,

Ut sumeretur sanguis ex ariete, et daretur super auriculam auris eorum dextrae, super pollicem manus eorum dextrae, et super pollicem pedis eorum dextri (Exodus 29:20):

hoc mandatum est quia "sanguis" significabat Divinum Verum per quod bonum amoris, hoc enim repraesentabatur per Aharonem, et illud per filios ejus; et quia omnis inauguratio ad repraesentandum Divinum Bonum Amoris fit per Divinum Verum, dabatur sanguis super auriculam auris dextrae, super pollicem manus dextrae, et super pollicem pedis dextri; per "auriculam auris dextrae" significatur obedientia ex perceptione, per "pollicem manus dextrae" significatur bonum voluntate, et per "pollicem pedis dextri" significatur bonum actu.

[19] Quoniam per "lepram" significatur bonum consumptum per falsa, hoc malum quomodo per Divina media restituendum sit, describitur per processum mundationis leprae in spirituali sensu intellectum; ex quo haec solum velim afferre,

Quod sacerdos acciperet de sanguine reatus, et daret super auriculam auris mundandi dextram, et super pollicem manus ejus dextrum, et super pollicem pedis ejus dextrum: et acciperet sacerdos e logo oleum, et effunderet super volam suam sinistram, et intingeret sacerdos digitum suum ⁷ dextrum oleo quod super vola ejus sinistra, et spargeret de oleo in digito suo septem vicibus coram Jehovah (Leviticus 14:14-17, 24-28):

similia hic per "auriculam auris dextram", "pollicem manus dextrum", et "pollicem pedis dextrum" significantur, quae supra; simile etiam per "sanguinem", nempe, Divinum Verum, hoc enim purificat hominem a falsis, quae consumpserunt bona apud illum; a quibus cum purificatus est, produci potest bonum per vera, et sic homo a lepra sanari. Ex his et illis constare potest quod per "dextrum" et "sinistrum" significetur bonum ex quo verum, et verum ex bono (ut supra dictum est). Quid alioqui foret quod sanguis daretur super dextram partem illorum membrorum, et quod oleum sumeretur vola sinistra, et spargeretur digito ⁸ dextro?

[20] Similiter

Quod propheta Ezechiel jussus sit cubare super latere sinistro, et quod ponerentur super illo iniquitates domus Israelis ([Ezech.] 4:4):

per "prophetam" enim significatur docens, et in sensu abstracto doctrina ecclesiae; per "latus sinistrum" significatur doctrina veri ex bono, et per vera ex bono homo ex iniquitatibus purificatur.

[21] Quod Salomo posuerit labra,

"Quinque juxta humerum domus a dextra, et quinque juxta humerum domus a sinistra ejus; mare autem" aeneum "ab humero domus dextro versus orientem e regione meridiei" (1 Regnum 7:39),

erat causa, quia "domus" seu Templum repraesentabat caelum et ecclesiam, "labra" purificationes a falsis et malis, et sic praeparationes ad intrandum in caelum et in ecclesiam; "humerus dexter domus" significabat meridiem in caelis, ubi Divinum Verum est in sua luce; et "humerus sinister" ejus significabat septentrionem, ubi Divinum Verum est in sua umbra: ita per "decem" illa "labra" significabantur omnia purificationis et omnes qui purificantur, et per "quinque" ab hoc humero et ab altero significabantur illi seu illud genus hominum apud quos Divinum Verum est in luce et apud quos est in umbra; nam "decem" significant omnia et omnes, ac "quinque" unam partem seu unum genus: mare aeneum repraesentabat commune purificatorium; quod hoc positum fuerit "ab humero domus dextro versus orientem e regione meridiei", erat quia Divinum Verum purificans ex Divino Amore Domini procedit; oriens enim est ubi Dominus ut Sol apparet; Divinum Verum, quod est lux caeli ex illo Sole, in meridie est in suo claro et aprico: haec causa fuit quod commune purificatorium positum fuerit "versus orientem e regione meridiei." Haec arcana Verbi non sciri possunt in mundo, nisi ex cognitis plagis in caelo, quae aliter se habent quam in mundo. (Sed De Plagis in Caelo, videantur quae ex visis et auditis in opere De Caelo et Inferno 141-153, dicta sunt.)

[22] Quoniam in mundo spirituali quisque intrat et ambulat vias quae ducunt ad illos qui in simili regnante amore sunt, et cuique liberum est ire viam quam vult, et in quam et per quam ejus amor ducit eum, et viae illae ad dextrum et sinistrum tendunt ad unum vel ad alterum amorem, ita ad illum qui insitus est, ideo quoque per "dextrum" et "sinistrum" significatur lubitum, liberum, et optato:

Ut in Libro Geneseos,

Dixit Abraham ad Lothum, "Separa te;.... si sinistram, dextram petam; si dextram, sinistram ibo" (13:9);

Et servus Abrahami dixit ad Labanem, cum rogaret Rebeccam in uxorem Isaco,

"Indicate mihi, ut respiciam ad dextram vel ad sinistram" (24:49).

Per "non recedere et declinare ad dextram vel ad sinistram" significatur etiam non aliam viam ire quam illam quam Ipse Dominus, et quam bonum et verum caeli et ecclesiae ducunt, sic non erronee: ut

Quod non recederent a verbo sacerdotis Levitae ac judicis, nec a praeceptis in Verbo ad dextram vel ad sinistram (Deuteronomius 17:11, 20: cap. 28:14; Joshua 1:7:2 Samuelis 14:19);

Et quod filii Israelis non declinarent ad dextram aut ad sinistram; sed irent viam regis, cum pertransirent terram Edomi (Numeri 20:17);

et cum pertransirent terram regis Sichonis (Deuteronomius 2:27).

Praeterea quod "dextra" significet plenam potentiam, et cum de Domino Divinam omnipotentiam, videatur supra (n. 298 [a, b]).

Notas a pie de página: