4. Ad confirmandum quod ita sit, velim in primo hoc articulo solum adducere loca e Verbo, ubi dicitur "dies ille," "in die illo," "inque tempore illo;" in quibus per "diem" et per "tempus" intelligitur Adventus Domini:- Apud Esaiam,

"Fiet in posteritate dierum, stabilis erit mons Jehovae in capite montium." "Exaltabitur Jehovah solus in die illo." "Dies Jehovae Zebaoth super omnem magnificum et altum." "In die illo projiciet homo idola argenti et auri sui" (2:2, 11-12, 20).

"In die illo removebit Dominus Jehovih ornatum" (3:18).

"In die illo erit germen Jehovae in decus et gloriam" (4:2).

"Fremet contra eum in die illo,... ac despiciet in terram, quae ecce tenebrae, anxietas, et lux obtenebrescet in ruinis" (5:30).

"Fiet in die illo, sibilabit Jehovah muscae in extremitate fluviorum Aegypti." "In die illo detondebit Dominus... in transitibus fluvii." "In die illo vivificabit." "Erit in die illo omnis locus... in senticetum et vepretum" (7:18, 20-21, 23).

"Quid facietis in die visitationis,... qui veniet?" "In die illo... Israel" innitetur Jehovae, Sancto Israelis in veritate" (10:3, 20).

"Fiet in die illo. radicem Jischaji, quae stans in signum populorum,... gentes quaerent: et erit quies Ipsius gloria." "Imprimis in die illo Dominus... requiret reliquias populi sui" (11:10-11).

"Dices in die illo, Confitebor tibi Jehovah." "Dicetis in die illo, Confitemini Jehovae, invocate nomen Ipsius" (12:1, 4).

"Propinquus est dies Jehovae, sicut devastatio a Schaddai veniet." "Ecce dies Jehovae venit crudelis, et indignationis, et excandescencentiae, et irae." "Commovebo caelum, et trepidabit terra e loco suo, in die excandescentiae irae Ipsius." "Propinquum est tempus Ipsius, et veniet(? ut veniat), et dies... non extrahentur" (13:6, 9, 13, 22).

"Fiet in die illo, atteretur gloria Jacobi." "In die illo respiciet homo ad Factorem suum, et oculi... ad Sanctum Israelis." "In die illo erunt urbes refugii... in derelicta silvae" (17:4, 7, 9).

"In die illo erunt quinque civitates in terra Aegypti, loquentes labia Canaanis." "In die illo erit altare Jehovae in medio... Aegypti, (et cognoscent Aegyptii Jehovam in die illo...)." "In die illo erit semita ex Aegypto in Aschurem, et... (in die illo) Israel erit... in medio terrae" (19:18-19, 21, 23-24 ¹ ).

"Dicet habitator insulae... in die illo, Ecce... exspectatio nostra" (20:6).

"Dies tumultus, et conculcationis, et perplexitatis, Domino Jehovih Zebaoth" (22:5, 12 ² ).

"In die illo visitabit Jehovah super exercitum altitudinis..., et super reges terrae." "Post multitudinem dierum visitabuntur; tunc erubescet luna, et pudefiet sol" (24:21, (22,) 23).

³ Jehovah "dicet in die illo, Ecce Deus noster hic, quem exspectavimus, ut liberet nos" (25:9).

"In die illo cantabitur canticum hoc in terra Jehudae, ⁴ Urbs valida nobis" (26:1 ⁵ ).

"In die illo visitabit Jehovah gladio suo." "In die illo respondete illi, Vinea meri" (27:1-2, 12-13).

"In die illo erit Jehovah Zebaoth in coronam ornatus et in cidarim" (28:5).

"Tunc audient in die illo surdi verba Libri,... eque tenebris oculi caecorum videbunt" (29:18).

"Erunt... ductus aquarum in die caedis magnae, cum cadent turres, et ...lux lunae sicut lux solis,... in die quo obligabit Jehovah fracturam populi sui" (30:25-26).

"In die illo rejicient vir idola argenti... et auri sui" (31:7).

"Dies vindictae Jehovae, annus retributionum Ipsius " (34:8).

"Venient tibi duo illa... in uno die, orbitas et viduitas" (47:9).

"Cognoscet populus meus nomen meum, et in die illo... Ego Ille, qui loquens, Ecce Me" (52:6).

"Unxit Jehovah Me,... ad proclamandum annum beneplaciti Jehovae et diem vindictae Deo nostro, ad consolandum omnes lugentes" (61:1-2).

"Dies vindictae in corde meo, et annus redemptorum meorum venit" (63:4).

Apud Jeremiam,

"In diebus illis... non dicetis ⁶ amplius, Arca foederis Jehovae. In tempore illo vocabunt Hierosolymam thronum Jehovae. In diebus illis ibunt domus Jehudae ad domum Israelis" (3:16-18).

"In die illo... peribit cor regis, et cor principum, et obstupescent sacerdotes et prophetae (admirabuntur)" (4:9).

"Ecce dies venientes,... quibus in vastitatem evadet terra" (7:32, 34).

"Cadent inter cadentes in die ⁷ visitationis eorum" (8:12).

"Ecce dies venientes,... visitabo omnem circumcisum in praeputio" (9:24 [NCBSP: 25]).

"In tempore visitationis eorum peribunt" (10:15 ⁸ ).

"Reliquiae non erunt eis, adducam malum super" illos "anno visitationis illorum" (11:23 ⁹ ).

"Ecce dies venientes,... quibus non dicetur amplius... (16:14).

"Cervice et non faciebus respiciam eos in die exitii illorum" (18:17).

"Ecce dies venientes,... quibus dabo locum hunc in devastationem (19:6, 8).

"Ecce dies venientes,... quibus suscitabo Davidi germen justum, qui regnet Rex." "In diebus illis salvabitur Jehudah, et Israel habitabit secure." "Quare ecce dies venientes,... quibus non dicent amplius..." "Adducam super illos malum anno visitationis illorum. "In extremitate dierum intelligetis intelligentiam" (23:5-7, 12, 20).

"Ecce dies venientes,... quibus conversurus." "Heu... magnus dies hic, et non erit sicut ille." "Fiet in die illo,... frangam jugum,... et vincula... avellam" (30:3, 7-8).

"Dies erit, quo clamabant custodes in monte Ephraim, Surgite,... ascendamus Sionem, ad Jehovam Deum nostrum." "Ecce dies venientes,... quibus pangam..., foedus novum." "Ecce dies venientes,... quibus aedificabitur urbs Jehovae" (31:6, 27, 31, 38).

"Dies venientes,... quibus stabiliam verbum bonum." "In diebus illis, et in tempore illo germinare faciam Davidi germen justum." "In diebus illis salvabitur Jehudah" (33:14-16).

"Adducam verba... contra urbem hanc in malum... in die illo. Te autem eripiam in die illo" (39:16-17).

"Dies ille Domino Jehovih Zebaoth dies ultionis, vindictam sumet de hostibus suis." "Dies exitii... venit super eos, tempus visitationis eorum" (46:10, 21).

"Propter diem venientem ad vastandum" (47:4).

"Adducam super illum... annum visitationis." "Reducam tamen captivitatem ejus in extremitate dierum" (48:44, 47).

"Exitium adducam. super eos tempore visitationis eorum." "Cadent juvenes ejus in plateis, et omnes viri belli exscindentur in die illo." "In extremitate dierum reducam captivitatem" illorum (49:8, 26, 39).

"In diebus illis et in tempore illo... venient filii Israelis... et filii Jehudae simul,... et Jehovam Deum suum quaerent." "In diebus illis et in tempore illo... quaeretur iniquitas Israelis, et non illa." "Vae illis, quia venit dies illorum, tempus visitationis illorum" (50:4, 20, 27, 31).

"Vanitas illa, opus errorum, in tempore visitationis illorum peribunt" (51:18).

Apud Ezechielem,

"Finis venit, venit finis,... venit mane super te,... venit tempus, propinquus est dies tumultus." "Ecce dies, ecce venit, exivit mane, effloruit virga, germinavit violentia." "Advenit dies, advenit tempus... super omni multitudine ejus." "Non argentum et aurum eripient illos in die irae Jehovae" (7:6-7, 10, 12, 19).

Dicebant de Propheta, "Visio quam ille videns, fiet post dies multos; in tempora longinqua ille prophetans" (12:27).

"Non stabunt in bello in die" irae "Jehovae" (13:5).

"Tu confossus impius, princeps Israelis, cujus venit dies, in tempore iniquitatis finis" (21:30, (B.A 25, 29)).

"Urbs effundens sanguinem in medio sui, ¹⁰ ut veniat tempus ejus; et appropinquare fecisti dies, ut venias ad annos ¹¹ tuos" (22:3-4).

"Nonne in die, quo abstulero ab iis robur?" "In die illo veniet ereptus ad te ad informationem aurium." "In die illo aperietur os tuum cum erepto (24:25-27).

"In die illo crescere faciam cornu domui Israelis" (29:21).

"Ejulate, heu diem, nam propinquus dies Jehovae, propinquus dies Jehovae, dies nubis, tempus gentium erit." "In die illo exibunt nuntii a Me" (30:2-3, 9).

"In die quo descensurus es in infernum" (31:15).

"Ego quaeram gregem meum,... in die quo erit in medio gregis" tui,... et eripiam eos ex omnibus locis quo dispersi fuerunt, ¹² in die nubis et caliginis" (34:11-12).

"In die, quo mundavero vos ab omnibus iniquitatibus vestris" (36:33).

"Propheta et dic, Nonne in die illo, quo sedebit populus meus Israel secure, cognosces?" "In posteritate dierum deducam te in terram meam." "In die illo, in die quo veniet Gog super terram." "In zelo meo, in igne ¹³ indignationis meae, si non in die hoc fuerit terrae motus magnus super terra Israelis" (38:14, 16, 18-19).

"Ecce venit,... hic dies de quo locutus sum." "Fiet in die illo, dabo Gogo locum sepulcro in terra Israelis;... ut cognoscat domus Israelis, quod Ego Jehovah Deus illorum ex die illo et deinceps (39:8, 11, 22 ¹⁴ ).

Apud Danielem,

"Deus in caelis revelavit arcana,... quid futurum in posteritate dierum" (2:28).

"Tempus advenit, ut regnum confirmarent sancti" (7:22).

"Attende,... quia ad tempus finis visio." "Dixit, Ecce ego notum faciam tibi, quod futurum in extremitate irae, quia ad statum tempus finis." "Visio vesperae et mane... veritas est; tu... reconde visionem, quia in dies multos" (8:17, 19, 26).

"Veni ad faciendum te intelligere, quid obveniet populo tuo in extremitate dierum, quia adhuc visio in dies" (Danielem 10:14-15 [NCBSP: 14).

"Intelligentes... probabuntur ad purgandum et mundandum, usque ad tempus finis, nam adhuc ad statum tempus" (11:35).

"In tempore illo surget Michael princeps magnus, qui stat pro filiis populi tui, et erit tempus angustiae, quale non fuit, ex quo gens. In tempore hoc tamen eripietur populus tuus, omnis qui invenietur scriptus in libro" (12:1).

"Tu, Daniel, occlude verba, et obsigna librum usque ad tempus finis." "A tempore vero, quo removebitur juge, et dabitur abominatio devastans, dies mille ducenti nonaginta." "Surges in sortem tuam sub finem dierum" (12:4, 9, 11, 13 ¹⁵ ).

Apud Hoscheam,

"Finem faciam regni domus Israelis." "In die illo frangam arcum Israelis." "Magnus dies Israelis" ¹⁶ (1:(4,), 11).

"In die illo... vocabis, Marite mi." "Feriam illis foedus in die illo." "in die illo exaudiam" (2:16, 18, 21).

"Revertentur filii Israelis, et quaerent Jehovam Deum..., et Davidem regem suum,... in, extremitate dierum" (3:5).

"Ecce in diebus illis, et in tempore illo, quibus reducam" (4:1(B.A. Joel 3:1?);

"Ite et revertamur ad Jehovam,... vivificabit nos post biduum, et in die tertio eriget nos, et vivemus coram Ipso" (6:1-2).

"Venerunt dies visitationis, venerunt dies retributionis" (9:7),

Apud Joelem,

"Heu dies, quia propinquus dies Jehovae, et sicut devastatio a Schaddai veniet" (1:15).

"Venit dies Jehovae, propinquus dies tenebrarum et caliginis, dies nubis et obscuritatis. Magnus dies Jehovae et terribilis valde, et quis sustinebit illum?" (2:1-2, 11.)

"Super servos et ancillas in diebus illis effundam spiritum meum." "Sol vertetur in tenebras, et luna in sanguinem, antequam venit dies Jehovae magnus et terribilis" (3:2, 4 (B.A. 2:29, 31)).

"In diebus illis, et in tempore illo.... congregabo omnes gentes. Propinquus est dies Jehovae." "Fiet in die illo stillabunt montes mustum" (4:(B.A. 3:)1, (2,), 14, 18)).

Apud Obadiam,

"In die illo... perdam sapientes ex Edomo." "Ne laeteris super" illis "in die interitus eorum,... In die angustiae eorum." "Propinquus namque dies Jehovae super omnes gentes" (vers. 8, 12-15).

Apud Amosum,

"Fortis corde... fugiet nudus in die illo" (2:16).

"In die quo visitaturus praevaricationes Israelis super illum" (3:14).

"Vae desiderantibus diem Jehovae. Quid vobis dies Jehovae? ille tenebrarum et non lucis." "Nonne tenebrae erit dies Jehovae, et non lux? et caligo, non autem splendor illi?" (5:13, 18, 20.)

"Ejulabunt cantica templi in die illo." "In die illo... occidere faciam solem in meridie; et obtenebrabo terram in die lucis." "In die illo deficient virgines pulchrae et juvenes siti" (8:3, 9, 13).

"In die illo erigam tentorium Davidis collapsum." "Ecce dies venientes... ut stillent montes mustum" (9:11, 13 ¹⁷ ).

Apud Micham,

"In die illo... lamentabitur,... vastando vastati sumus" (2:4).

"In extremitate dierum erit mons domus Jehovae constitutus in caput montium." "In die... colligam claudum" (4:1, 6).

"In illo die... exscindam equos tuos... et currus tuos" (5:9 (B.A. 10)).

"Dies speculatorum tuorum, visitatio tua venit." "Dies adest ad aedificandum macerias." "Dies hic usque ad te veniet" (7:4, 11-12 ¹⁸ ).

Apud Habakuk,

"Adhuc visio in tempus constitutum, et effatur in finem;... si morabitur, exspecta illud ¹⁹ quia veniendo veniet, nec procrastinabitur" (2:3).

"Jehovah,... in medio annorum fac opus tuum: in medio annorum notum facias;... Deus veniet" (3:2, (3)).

Apud Zephaniam,

"Propinquus est dies Jehovae," "In die sacrificii Jehovae visitabo super principes, et super filios regis." "In die illo... erit vox clamoris." "In tempore illo perscrutabor Hierosolymam lucernis." "Propinquus dies Jehovae magnus." "Dies excandescentiae dies hic; dies angustiae et coarctationis; dies vastationis et devastationis; dies tenebrarum et caliginis; dies nubis et obnubilationis: dies buccinae et clangoris." "In die excandescentiae Jehovae, comedetur tota terra; et consummationem festinatam faciet cum omnibus habitatoribus terrae" (1:7-10, 12, 14-16, 18).

"Cum nondum venit super vos ²⁰ ... dies irae Jehovah" "Forte abscondemini in die irae Jehovae" (2:2-3).

"Exspectate Me... usque ad diem surgere meum ad praedam, nam judicium meum." "In die illo non pudefies ab... operibus tuis." "In die illo dicetur Hierosolymae, Ne time." "Conficiam oppressores tuos in tempore illo." "In tempore illo adducam vos. In tempore illo congregabo vos, quia dabo vos in nomen et in laudem" (3:(8,), 11, 16, 19-20).

Apud Zachariam,

"Tunc adhaerebunt gentes multae Jehovae in die illo" (Zachariam 2:15 [NCBSP: 11]). ²¹

"Removebo iniquitatem terrae... in die uno. In die illo... clamabitis vir ad Socium suum, sub vitem et sub ficum" (3:9-10). ²¹

"In diebus illis... apprehendent decem viri alam viri Judaei" (8:23).

"Servabit illos Jehovah Deus illorum in die illo sicut gregem populum suum" (9:16).

Foedus meum "ruptum est in die illo" (11:11).

"In die illo ponam Hierosolymam lapidem oneris omnibus populis." "In die... percutiam omnem equum stupore." "In die illo ponam duces Jehudae sicut fornacem ignis in lignis." "In die illo proteget Jehovah habitatores Hierosolymae." "In die illo quaeram perdere omnes gentes." "In die illo crescet planctus in Hierosolyma" (12:3-4, 6, 8-9, 11).

"In die illo fons erit apertus domui Davidis et habitatoribus Hierosolymae." "Fiet in die illo... exscindam nomina idolorum in terra." "In die illo pudefient prophetae" (13:1-4).

"Ecce dies veniens Jehovae." "Stabunt pedes Ipsius in die illo super Monte Olivarum." "In die illo non erit lux et splendor... Dies unus qui notus erit Jehovae; non dies, non nox, circa tempus vesperae erit lux." "In die illo exibunt aquae vivae ex Hierosolyma." "In die illo erit Jehovah unus, et nomen Ipsius unum." "In die illo erit tumultuatio Jehovae magna." "In die illo erit super tintinnabulis equorum, Sanctitas Jehovae." "Non erit amplius Cananaeus in domo Jehovae... in die illo" (14:1, 4, 6, (9,) 13, 20-21).

Apud Malachiam,

"Quis sustinet diem adventus Ipsius, et quis consistet cum apparuerit?"

"Ut sint Mihi in die quem facio, in peculium." "Ecce dies veniens ardens sicut clibanus." "Ecce Ego mitto vobis Eliam Prophetam, antequam venit dies Jehovae magnus et terribilis" (Malachiam 3:2, 17, 19, 23).

Apud Davidem,

"Florebit in diebus Ipsius justus, et multa pax:... et dominabitur a mari ad mare, et a fluvio usque ad fines terrae" (Psalmus 72:7-8).

(Praeter alibi.)

Notas a pie de página:

392. "Animas occisorum propter Verbum Dei et propter testimonium quod habebant." - Quod significet qui rejecti sunt et abditi sunt propter Divinum Verum, et propter confessionem Domini, constat ex significatione "occisorum", quod sint illi qui rejecti sint a malis et abditi a Domino (de qua sequitur); ex significatione "Verbi Dei", quod sit Divinum Verum: ("Verbum Dei" dicitur quod Dominus loquitur, et hoc est Divinum Verum; Verbum seu Scriptura Sacra non aliud est, nam omne Divinum Verum ibi continetur; sed ipsum Verum ibi in sua gloria non apparet nisi coram angelis, quia interiora Verbi, quae sunt spiritualia et caelestia, ad illos perveniunt, et quoque faciunt sapientiam eorum: quare per "Verbum Dei" in genuino sensu significatur Divinum Verum, et in supremo sensu Ipse Dominus qui id .locutus est, nam locutus est a Se seu a Divino Suo, et quod ab Ipso procedit hoc quoque Ipse est.

[2] Quod Divinum procedens sit Ipse, illustrabitur per hoc:Circum unumquemvis angelum est sphaera quae vocatur sphaera vitae ejus; haec ad multam distantiam ab eo se effundit. Haec sphaera effluit seu procedit ex vita affectionis seu amoris ejus; quare est extensio vitae qualis est in illo extra illum: extensio illa fit media atmosphaera seu aura spirituali, quae est aura caeli; per illam sphaeram percipitur angelus qualis est ad distantiam ab aliis quoad affectionem, quod etiam datum est mihi aliquoties percipere: at circum Dominum est sphaera Divina, quae prope Ipsum apparet ut Sol, qui est Divinus Amor Ipsius, ex quo procedit illa in universum caelum, et implet illud, et facit lucem quae ibi; haec sphaera est Divinum procedens ex Domino, quod in sua essentia est Divinum Verum. Haec comparative cum angelis propter illustrationem dicta sunt, ut sciatur quod Divinum procedens a Domino sit Ipse Dominus, quia est procedens amoris Ipsius, et procedens est Ipse extra

Se:-) et ex significatione "testimonii", quod sit confessio Domini et Ipse Dominus, de qua sequitur.

[3] Quod per "occisos" hic intelligantur illi qui rejecti sint a malis spiritibus et abditi a Domino, seu ab oculis aliorum semoti, et reservati ad diem ultimi judicii, constare potest ex illis quae in superiori articulo dicta sunt, et quoque ex illis quae sequuntur in binis versibus in quibus unice de illis agitur: in superiori articulo dictum est quod "prius caelum" quod transivit, constiterit ex illis qui moraliter vixerunt in externis, sed usque non spirituales verum mere naturales fuerunt, seu qui vitam quasi spiritualem egerunt solum ex affectione seu amore famae, honoris, gloriae, lucri, ita propter apparentiam; hi tametsi interius mali fuerunt, usque tolerati sunt, et constituerunt societates in locis editioribus in mundo spirituali. Hae societates simul sumptae dictae fuerunt caelum, sed "prius caelum" quod postea transivit. Inde factum est quod omnes illi qui spirituales fuerunt, hoc est, non solum exterius sed etiam interius boni, non simul cum illis esse potuerint, sed ab illis secesserint vel sua sponte vel profugati, ac ubi inventi persecutiones passi sint; quapropter illi a Domino abditi sunt, ac in suis locis reservati ad diem judicii, ut "novum caelum" constituerent. Hi itaque sunt qui intelliguntur per "animas occisorum visas sub altari." Inde patet quod per "occisos" significentur qui rejecti et abditi; erant enim odio habiti a reliquis propter Divinum Verum et propter confessionem Domini; et qui odio habentur illi dicuntur "occisi", nam odio habere est spiritualiter occidere. Quod illi intelligantur per "animas occisorum", constare etiam potest ex illis quae sequuntur in binis versibus ubi de illis ita dicitur, "Et clamabant voce magna, dicentes, Usque quo Domine, qui Sanctus et Verus, non judicas et vindicas sanguinem nostrum de habitantibus super terra? Et datae singulis stolae albae; et dictum eis ut requiescerent adhuc tempus parvum, usque dum complentur et conservi eorum et fratres eorum, qui futuri interfici sicut et illi." Quod illi de quibus nunc dictum est, per "occisos" intelligantur, nemo scire potest nisi cui revelatum est; quis enim scit, nisi ex revelatione, ex quibus

"prius caelum" (de quo in Apocalypsi 21:1)

constiterat, et ex quibus "novum caelum" formatum est? et quod illi ex quibus novum caelum formandum est, interea a Domino reconditi et reservati fuerint? Et nisi illa alicui revelata fuissent, latuissent omnia illa quae in Apocalypsi in sensu interno continentur; nam ibi agitur principaliter de talibus quae futura erant in mundo spirituali ante ultimum judicium, tum quae in illo, ac post illud.

[4] Quod per "testimonium" significetur confessio Domini et Ipse Dominus, constare potest ex locis in Verbo quae sequuntur. Significatio illa trahit inde originem, quia Verbum in omnibus et singulis testatur de Domino, in sensu enim ejus intimo agitur de solo Domino, ac in sensu interno de caelestibus et spiritualibus quae procedunt a Domino; et in particulari testatur Dominus de Se apud singulos qui in vita amoris et charitatis sunt, influit enim Dominus in illorum cor et vitam ac docet, imprimis de Divino Humano suo; nam dat illis qui in vita amoris sunt cogitare Deum sub Humana forma, et Deus sub Humana forma est Dominus: ita cogitant simplices in Christiano orbe, ita quoque gentiles qui in charitate secundum religiosum suum vivunt; hi et illi obstupescunt quando audiunt eruditos loquentes de Deo quod percipiendus sit non in aliqua forma Humana, scientes tunc quod nullum Deum cogitatione videant, et inde quod parum fidei de existentia Dei habeant, quoniam fides, quae est fides charitatis, comprehendere aliquo modo vult quod creditur; nam fides est cogitationis, et cogitare incomprehensibile non est cogitare, sed modo est scire et inde loqui absque idea. Angeli etiam sapientissimi non aliter de Deo cogitant quam in Humana forma; aliter cogitare illis impossibile est, ex causa quia perceptiones eorum vadunt secundum formam caeli, quae est forma humana ex Divino Humano Domini (de qua re videatur in opere De Caelo et Inferno 59-86), tum quia affectiones, ex quibus cogitationes eorum, sunt ex influxu, et influxus est a Domino. Haec dicta sunt ut sciatur unde est quod "testimonium" significet Dominum; quod nempe, quia Dominus de Se testatur apud omnes qui recipiunt testificationem, qui sunt qui vitam amoris in Dominum et vitam charitatis erga proximum vivunt. Quod hi recipiant testificationem, et confiteantur Ipsum, est causa, quia vita amoris et charitatis aperit interiorem mentem per influxum lucis e caelo, est enim vita amoris et charitatis ipsa vita Divina: Dominus enim amat unumquemque et benefacit unicuique ex amore; quare ubi illa vita recipitur, ibi est Dominus praesens, et ei conjungitur, proinde influit in mentem ejus superiorem, quae mens spiritualis vocatur, et per lucem a Se aperit illam.

[5] Quod "testimonium" significet Dominum, et apud hominem confessionem Domini ex corde, et in specie agnitionem Divini Domini in Humano Ipsius, constare potest ex eo, quod Lex quae lata fuit in Monte Sinai, et inscripta duabus tabulis, et dein posita in arca, dicatur "testimonium"; unde etiam arca vocabatur "arca testimonii", et quoque tabulae vocabantur "tabulae testimonii"; et quia hoc sanctissimum erat, ideo propitiatorium datum fuit super arcam, et super propitiatorio sculpti erant duo cherubi, inter quos Jehovah, hoc est, Dominus locutus est cum Mose et cum Aharone. Inde patet quod "testimonium" significet Ipsum Dominum; alioqui propitiatorium non positum fuisset super arcam, nec locutus fuisset Dominus cum Mose et Aharone inter cherubos qui super propitiatorio. Cum etiam Aharon intraret intra velum, quod fiebat semel quotannis, primum sanctificabatur, et dein suffiebat usque ut fumus suffimenti obtegeret propitiatorium; quod nisi fecisset, dicitur quod moriturus esset. Ex his manifeste constat quod testimonium, quod in arca, quod erat Lex lata super Monte Sinai, et inscripta duabus tabulis lapideis, significaverit Ipsum Dominum.

[6] Quod Lex illa dicatur "testimonium", constat apud Mosen,

"Dabis in arcam testimonium quod daturus sum tibi" (Exod 25:16);

Dedit testimonium in arcam" (Exodus 40:20);

"Propitiatorium quod super testimonio" (Leviticus 16:13);

"Relinque" baculos tribuum "coram testimonio" (Numeri 17:19 [B.A. 4]).

Quod tabulae et arca inde dictae fuerint tabulae et arca testimonii (Exodus 25:22; 31:7, 18; 32:15).

Quod propitiatorium positum fuerit super illud, et super propitiatorio sculpti bini cherubi ( ¹ Exod. 25:17-22; 26:34).

Quod Dominus locutus sit cum Mose et cum Aharone inter duos cherubos (Exodus 25:16, 21, 22; Numeri 17:19 [B.A. 4); et alibi).

Quod sanctificarent se antequam illuc intrarent; et quod fumus suffimenti tegeret propitiatorium, ne morerentur (Levit. 15).

[7] Quod "testimonium" significet Dominum, etiam constat ex eo, quod id quod super arca erat, vocatum fuerit propitiatorium, et Dominus est Propitiator. Arca etiam ex testimonio in illo erat sanctum sanctorum tam in Tentorio quam in Templo, et inde Tentorium erat sanctum et quoque Templum. Tentorium repraesentabat caelum, et quoque Templum, ac caelum est caelum ex Divino Humano Domini; inde sequitur quod per "testimonium" significetur Dominus quoad Divinum Humanum suum. (Quod Tentorium conventus repraesentaverit caelum, videatur n. 9457, 9481, 9485, ² 10545: quod similiter Templum, supra, n. 220: et quod caelum sit caelum ex Divino Humano Domino, in opere De Caelo et Inferno 59-86.) Quod Lex e Monte Sinai promulgata dicatur "testimonium", est quia Lex illa in lato sensu significat totum Verbum, tam Historicum quam Propheticum, et Verbum est Dominus, secundum haec apud Johannem,

"In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum ac Verbum Caro factum est" (1:1, 14):

quod Verbum sit Dominus, est quia Verbum significat Divinum Verum, et omne Divinum Verum procedit a Domino, est enim Lux in caelo, quae illuminat mentes angelorum et quoque mentes hominum, ac illis dat sapientiam; est illa Lux in sua essentia Divinum Verum procedens a Domino ut Sole (de qua Luce videatur in opere De Caelo et Inferno 126-140); inde est quod postquam dicitur quod "Verbum esset apud Deum, et Deus esset Verbum", etiam dicatur apud Johannem,

"In Ipso vita erat, et vita erat Lux hominum... erat Lux vera quae illuminat omnem hominem venientem in mundum" (vers. 4, 9, ibi).

[8] Ex his etiam patet quod Dominus intelligatur per "testimonium", quoniam Lex super duabus tabulis scripta, quae vocatur testimonium, significat Verbum in toto complexu, et Dominus est Verbum.

(Quod "Lex" in lato sensu significet Verbum in toto complexu, in minus lato Verbum Historicum, et in stricto decem praecepta Decalogi, videatur n. 6752.)

Lex illa etiam vocabatur "foedus", et inde tabulae quibus inscripta fuit vocabantur "tabulae foederis", et quoque arca vocabatur "arca foederis" (Videatur ³ Exod. 34:28; Numeri 14:44; Deuteronomius 9:9, 15; Apocalypsis 11:19; et alibi);

et hoc ex causa, quia "foedus" significat conjunctionem, ac Verbum seu Divinum Verum est quod conjungit hominem cum Domino; non aliunde est aliqua conjuncto.

(Quod "Foedus" significet conjunctionem, videatur n. 665, 666, 1023, 1038, 1864, 1996, 2003, 2021, 6804, 8767, 8778, 9396, 10632.) Quod Lex illa dicta sit et foedus et testimonium, est quia cum illa dicitur "foedus", intelligatur Verbum per quod conjunctio, et cum illa dicitur "testimonium" intelligatur Ipse Dominus qui conjungit, et a parte hominis confessio Domini et agnitio Divini Ipsius in Humano Ipsius, quae conjungit. Ex his videri potest unde est quod Verbum in ecclesia dicatur "Foedus", illud Verbum quod fuit ante adventum Domini "Vetus Foedus", et quod post adventum Ipsius "Novum Foedus"; dicitur etiam "Testamentum" vetus et novum, sed dicendum est Testimonium.

[9] Quod per "testimonium" significetur Dominus, et a parte hominis confessio Domini et agnitio Divini Ipsius in Humano Ipsius, constat etiam ex his locis in Verbo:In Apocalypsi,

"Illi vicerunt" draconem "per sanguinem Agni, et per Verbum testimonii:... et iratus draco... abivit, ut faceret bellum cum reliquis seminis ejus, qui tenebant mandata Dei, et habent testimonium Jesu Christi" (12:11, 17):

et alibi,

"Conservus tuus sum et fratrum tuorum habentium testimonium Jesu:... testimonium Jesu est spiritus prophetiae" (19:10);

quod "testimonium Jesu sit spiritus prophetiae" significat quod confessio Domini et agnitio Divini Ipsius in Humano Ipsius sit vita omnis veri tam in Verbo quam in doctrina ex Verbo:

[10] et alibi,

Animae securi percussorum propter testimonium Jesu, et propter Verbum Dei non acceperunt characterem super frontem suam et super manum suam (20:4):

sed de his in explicatione in sequentibus.

Apud Davidem,

"Hierosolyma aedificata sicut urbs quae cohaeret sibi una; et eo ascendunt tribus, tribus Jah, testimonium Israeli, ad confitendum nomini Jehovae; quia ibi sedent throni ad judicium" (Psalmuss 122:3-5):

per "Hierosolymam" significatur ecclesia quoad doctrinam; quae "aedificata" dicitur, cum instaurata a Domino; "sicut urbs quae cohaeret sibi una" significat ⁴ doctrinam, in qua omnia in ordine ("urbs" est doctrina); "eo ascendunt tribus, tribus Jah", significat quod in illa sint omnia vera et bona in complexu; "testimonium Israeli, ad confitendum nomini Jehovae", significat quod ibi agnitio et confessio Domini; "quia ibi sedent throni ad judicium" significat quod ibi Divinum Verum secundum quod judicium; quod "throni id significent, videatur supra (n. 253(a)).

[11] Apud eundem,

Jehovah "erexit testimonium in Jacobo, et legem... in Israele" (Psalmuss 78:5):

per "Jacobum" et "Israelem" significatur ecclesia, per "Jacobum" ecclesia externa, et per "Israelem" ecclesia interna; ac per "testimonium" et per "legem" significatur Verbum, per "testimonium" quod ibi docet bona vitae, et per "legem" quod ibi docet vera doctrinae: quoniam illi qui in externa ecclesia sunt, in bono vitae sunt secundum vera doctrinae, et illi qui in interna ecclesia in veris doctrinae sunt secundum quae vita, ideo de Jacobo dicitur "testimonium", et de Israele "lex."

[12] Apud eundem,

"Si custodiverint filii tui foedus meum, et testimonium quod docebo eos, etiam filii ⁵ eorum in aeternum sedebunt super throno tibi" (Psalmuss 132:12):

haec de Davide, sed per Davidem ibi intelligitur Dominus; per "filios" ejus intelliguntur qui faciunt praecepta Domini: de his dicitur, "Si custodiverint filii tui foedus meum et testimonium meum"; per "foedus" simile intelligitur quod supra per "legem", nempe verum doctrinae, et per "testimonium" simile quod supra per "testimonium", nempe bonum vitae secundum vera doctrinae.

(Similia per "foedus" et "testimonia" significantur apud Davidem, 25:10.)

[13] Pluribus in locis dicuntur "testimonia", et simul "lex", "praecepta", "mandata", "statuta" et "judicia"; ac ibi per "testimonia et mandata" significantur quae docent vitam, per "legem et praecepta" quae docent doctrinam, per "statuta et judicia" quae docent ritus; ut in his sequentibus, apud Davidem:-

"Lex Jehovae perfecta, recreans animam; testimonium Jehovae firmum, sapientem reddens simplicem; mandata Jehovae recta, laetificantia cor; praeceptum Jehovae purum, illuminans oculos... judicia Jehovae veritas, justa sunt simul" (Psalmuss 19:8-10 [B.A. 7-9]):

apud eundem,

"Beati integri Via, ambulantes in lege Jehovae; beati custodientes testimonia Ipsius, in toto corde quaerunt Ipsum:... Tu praecepisti mandata tua ad custodiendum Valde: utinam dirigantur viae meae ad custodiendum statuta tua; tunc non pudefiam quando respicio ad omnia praecepta tua: confitebor Tibi in rectitudine cordis, quum didicero judicia justitiae tuae" (Ps. 119:17 ⁶ ; pariter ibi vers. 12-15, 88, 89, 151-156; et alibi).

Notas a pie de página: