3019. Dat de woorden ‘Abraham zei tot zijn knecht, de oudste van zijn huis’ de ordening en de invloeiing van de Heer betekenen in Zijn natuurlijke, hetgeen ‘de knecht, de oudste van het huis’ is, blijkt uit de betekenis van ‘zeggen’ hier, te weten bevelen, aangezien het tot een knecht is gericht; en aangezien er gehandeld wordt over de rangschikking van de dingen die in de natuurlijke mens zijn door het Goddelijke, betekent ‘zeggen’ ordenen en invloeien, want al wat gedaan wordt in de natuurlijke of uiterlijke mens, wordt geordend door de redelijke of innerlijke mens en vindt plaats door invloeiing. Dat ‘de knecht, de oudste van het huis’ het natuurlijke of de natuurlijke mens is, kan blijken uit de betekenis van de knecht, namelijk dat wat lager is en het hogere dient, of wat hetzelfde is, wat meer uiterlijk is en dient wat innerlijker is, zie de nrs. 2541, 2567. Alle dingen die tot de natuurlijke mens behoren, zoals wetenschappelijke dingen van elke soort, zijn niets anders dan dienstbare dingen, want zij zijn dienstbaar aan het redelijke, opdat dit evenwichtig kan denken en juist willen. Dat ‘de oudste van het huis’ de natuurlijk mens is, kan blijken uit wat hierna volgt.

3209. Dat de woorden ‘de knecht verhaalde aan Izaäk al de woorden die hij gedaan had’ de innerlijke gewaarwording uit het Goddelijk Natuurlijke betekenen, hoe het hiermee gesteld was, blijkt uit de betekenis van verhalen, namelijk innerlijk gewaarworden; want de innerlijke gewaarwording is als het ware een innerlijk verhaal, waarom het innerlijk gewaarworden in de historische gedeelten van het Woord wordt uitgedrukt door verhalen en eveneens door zeggen, zie de nrs. 1791, 1815, 1819, 1822, 1898, 1919, 2080, 2619, 2862;

uit de betekenis van de knecht hier, namelijk het Goddelijk Natuurlijke, waarover hierna; en uit de betekenis van ‘de woorden’, namelijk dingen, waarover nr. 1785. Hieruit blijkt duidelijk dat ‘de knecht verhaalde al de woorden, die hij gedaan had’ betekent, dat het redelijk Goddelijk Goede door het Goddelijk Natuurlijke innerlijk gewaarwerd, hoe het hiermee gesteld was. Het is hiermee als volgt gesteld: het redelijke staat in graad boven het natuurlijke en het redelijk goede in de Heer was Goddelijk; het ware echter, dat uit het natuurlijke werd opgeheven, was niet Goddelijk, voordat het met het Goddelijk Goede van het redelijke verbonden was; opdat daarom het goede van het redelijke zou invloeien in het natuurlijke, moest er een bemiddeling zijn en deze bemiddeling kon niets anders zijn dan het natuurlijke dat aan het Goddelijke deel zou hebben; dit wordt uitgebeeld door ‘de knecht, de oudste van het huis van Abraham, de bedienaar van alles wat hij had’, nrs. 3019, 3020 en dat deze het Goddelijk Natuurlijke betekent, zie de nrs. 3191, 3192, 3204, 3206.

1486. Dat ‘een kudde van klein vee en een kudde van groot vee, en ezels en knechten, en maagden en ezelinnen en kamelen’ alle dingen in het algemeen betekenen, welke tot de wetenschappelijke dingen behoren, blijkt uit de betekenis van al deze dingen in het Woord; maar het zou te ver voeren om hier aan te tonen, wat elk in het bijzonder betekent, bijvoorbeeld wat hier de kudde van klein vee en de kudde van groot vee beduidt, wat ezels en knechten, wat maagden en ezelinnen, wat kamelen; elk woord heeft zijn bijzondere betekenis, en in het algemeen betekenen zij alle dingen, die tot de wetenschap van erkentenissen en tot de wetenschappelijke dingen behoren. De wetenschappelijke dingen op zichzelf beschouwd, zijn ezels en knechten; hun verlustigingen zijn de maagden en ezelinnen; de kamelen zijn de algemene dienstverrichtingen; de kudde van klein vee en de kudde van groot vee zijn de bezittingen; aldus herhaaldelijk in het Woord. Alle dingen welke zich ook maar bij de uiterlijke mens bevinden, zijn niets anders dan dienstverrichtingen, dat wil zeggen, ze zijn er alleen om de innerlijke mens te dienen; aldus alle wetenschappelijke dingen, welke enkel en alleen de uiterlijke mens toebehoren; want zij zijn verworven uit de aardse en wereldse dingen voor de zinnelijke dingen, opdat zij de innerlijke of de redelijke mens zouden kunnen dienen en deze de geestelijke mens en deze weer de hemelse mens, en deze de Heer; op deze wijze zijn zij aan elkaar ondergeschikt, opdat de uiterlijke dingen de innerlijke naar de orde, dus alle dingen in het algemeen en in het bijzonder overeenkomstig de orde de Heer dienen. De wetenschappelijke dingen zijn dus de laatste en de uiterste dingen, waarin de innerlijke dingen overeenkomstig de orde hun besluit vinden; en omdat zij de laatste en de uiterste dingen zijn, moeten zij meer dan de overige dingen dienstbaar zijn. Eenieder kan weten, waartoe de wetenschappelijke dingen kunnen dienen, wanneer hij nadenkt of bij zichzelf nagaat, tot welk nut zij bekwaam zijn; wanneer hij zo over het nut nadenkt, kan hij ook begrijpen, van welke aard het nut is. Alle wetenschappelijkheid moet een nut hebben, en dit is haar dienst.

[1486a] Vers 17. En Jehovah sloeg Farao met grote plagen, en zijn huis, ter oorzake van het woord van Sarai, Abrams vrouw.

Jehovah sloeg Farao met grote plagen, betekent, dat de wetenschappelijke dingen werden vernietigd; en zijn huis, betekent die, welke Hij verzameld had; ter oorzake van het woord van Sarai, Abrams vrouw, betekent vanwege het ware, dat met het hemelse verbonden moest worden.