5712. Deze dingen zijn gezegd opdat men zal weten dat ook ziekten een overeenstemming hebben met de geestelijke wereld; niet een overeenstemming met de hemel, die de Grootste Mens is, maar met hen die in het tegenovergestelde zijn, dus met degenen die in de hellen zijn. Onder de geestelijke wereld wordt in universele zin zowel de hemel als de hel verstaan; wanneer de mens immers sterft, gaat hij uit de natuurlijke wereld in de geestelijke wereld over. Dat ziekten daarmee een overeenstemming hebben, komt omdat ziekten overeenstemmen met begeerten en hartstochten van het gemoed; deze zijn eveneens de oorsprongen ervan; immers, de oorsprongen van ziekten in het algemeen zijn: onmatigheden, weelderigheden van allerlei soort, louter lichamelijke wellusten, eveneens afgunst, gevoelens van haat, wraakzucht, wulpsheden en eendere dingen, die de innerlijke dingen van de mens vernietigen; en wanneer deze vernietigd zijn, lijden de uiterlijke dingen en trekken de mens in ziekte en zo in de dood; dat de mens de dood overkomt vanwege de boze dingen of met als oorzaak de zonde, is in de Kerk bekend; en dus eveneens ziekten, want deze behoren bij de dood. Hieruit kan vaststaan dat ook ziekten een overeenstemming hebben met de geestelijke wereld, maar met de onreine dingen daar, want ziekten zijn in zich onrein; zij wellen immers op, zoals gezegd, uit onreine dingen.
