5355. ‘Quia fructificari fecit me Deus’: quod significet inde multiplicationem veri ex bono, constat ex significatione ‘fructificari facere’ quod sit multiplicatio, nempe veri ex bono, fructificatio enim praedicatur ex bono, et multiplicatio de vero, n. 43, 55, 913, 983, 1940, 2846, 2847; Ephraim inde in lingua originali nominatus est a fructificatione, cujus quale continetur in ¹ his verbis ‘quia fructificari fecit me Deus in terra afflictionis meae’; quale est quod multiplicatum sit verum ex bono in naturali post tentationes quas ibi passus. Quid multiplicatio veri a bono, paucis dicendum: cum homo in bono est, hoc est, in amore erga proximum, tunc etiam in amore veri est, inde quantum in bono illo est, tantum vero afficitur, nam bonum ² est in vero sicut anima in suo corpore;

[2] ³ sicut itaque bonum multiplicat verum, ita se propagat, sique genuinae charitatis bonum est, propagat se in vero ⁴ et per verum in indefinitum, nam non datur finis neque bono neque vero, ⁵ Infinitum est in omnibus et singulis, quia omnia et singula ex Infinito sunt; at usque indefinitum ⁶ illud nusquam aliquo modo pertingere ad Infinitum potest, quia ratio ⁷ finiti nulla datur cum Infinito; in Ecclesia hodie raro datur multiplicatio veri; causa est quia hodie non est bonum genuinae charitatis; creditur satis esse scire dogmata fidei quae sunt Ecclesiae in qua natus est, et illa variis confirmare; at qui in bono genuinae charitatis est et inde in affectione veri, ⁸ non contentus est eo, sed vult illustrari ex Verbo quid verum, et videre illud priusquam confirmat; videt etiam ex bono, nam apperceptio veri est ex bono, Dominus enim est in bono et dat apperceptionem; cum inde accipit verum, tunc crescit id in ⁹ indefinitum; ¹⁰ se habet hoc sicut seminulum quod crescit in arborem, et producit seminula, et haec dein hortum, et sic porro.

Bilješke:

55. Vers. 28. Et benedixit illis Deus, et dixit illis Deus, Fructificate et multiplicate vos, et implete terram, et subjugate eam; e dominamini in pisces maris, et in avem caelorum, et in omne vivum reptans super terra. Antiquissimi, quia conjunctionem intellectus e voluntatis, seu fidei et amoris, vocabant conjugium, quicquid boni ex conjugio illo producebatur, appellabant ‘fructificationes’, et quicquid veri ‘multiplicationes’, inde apud Prophetas similiter, ut apud Ezechielem,

Multiplicabo super vos hominem et bestiam, et multiplicabunt et fructificabunt se, et habitare faciam vos juxta antiquitate vestras, et benefaciam prae principiis vestris, et cognoscetis quod Ego Jehovah, et ambulare faciam super vobis, hominem, populum Meum Israelem, 36:8-12:

per ‘hominem’ hic intelligitur homo spiritualis, qui etiam Israel vocatur; per ‘antiquitates’ Ecclesia Antiquissima; per ‘principia’ Ecclesia Antiqua post diluvium; quod ‘multiplicatio’, quae est veri, praecedat, et ‘fructificatio’, quae est boni, sequatur, est quia de regenerando, non de regenerato, agitur. Cum intellectus voluntati copulatus est, seu fides amori, vocatur homo a Domino ‘terra maritata’, per Esaiam,

Non dicetur terrae tuae amplius vasta, sed tibi vocabitur ¹ beneplacitum Meum in illa, et terrae tuae maritata, quia beneplacebit Jehovae in te, et terra tua maritabitur, 62:4;

fructus inde qui sunt veri, vocantur ‘filii’; et fructus qui sunt boni ‘filiae’, et hoc quam saepe in Verbo: ‘impletur terra’, cum multa vera et bona; Domino enim benedicente et dicente, hoc est, operante, crescit bonum et verum in immensum, sicut Dominus dicit, Simile est regnum caelorum grano sinapis, quod accipiens homo seminavit in agro suo, quod minus quidem est omnium seminum, cum autem creverit, majus omnibus oleribus est, et fit arbor, ita ut veniant aves caeli, et nidulentur in ramis ejus, Matth. 13:31, 32.

‘Granum sinapis’ est bonum hominis antequam spiritualis, quo ‘minimum est omnium seminum’, quia putat a semet bonum facere; quod a semet, est nihil nisi malum; sed quia in statu regenerationis est, est aliquid boni, sed minimum omnium; tandem sicut fides conjungit amori, fit majus, et ‘olus’; demum cum conjuncta est, fit ‘arbor’, et tunc ‘aves caelorum’, quae hic etiam sunt vera seu intellectualia, ‘in ramis ejus’, qui sunt scientifica, ‘nidulantur’. Quando homo spiritualis est, sicut dum fit spiritualis, in pugna est, quare dicitur ‘subjugate terram, et dominamini’.

Bilješke: