Vera Christiana Religio #156
156. VI. QUOD SPIRITUS HOMINIS SIT EJUS MENS, ET QUICQUID EX ILLO PROCEDIT. Per Spiritum hominis in concreto non aliud intelligitur quam Mens ejus, haec enim est quae vivit post mortem, et tunc vocatur spiritus, si bonus, Spiritus angelicus et postea angelus, si malus, Spiritus satanicus, et postea satanas. Mens cujusvis hominis est Internus ejus homo, qui actualiter est homo, et intus in Externo homine, qui facit corpus ejus, quare dum rejicitur corpus, quod fit per mortem, est in plena forma humana. Errant itaque, qui credunt quod Mens hominis modo sit in Capite; ibi solum est in principiis, ex quibus primum exit omne quod homo ex intellectu cogitat et ex voluntate agit; in corpore autem est in principiatis, formatis ad sentiendum et agendum; et quia intus adhaeret corporeis, infert illis sensum et motum, et quoque inspirat perceptionem, sicut corpus cogitet et agat ex se, sed quod hoc sit fallacia, omnis sapiens novit. Nunc quia spiritus hominis ex intellectu cogitat et ex voluntate agit, et corpus non ex se sed ex illo, sequitur quod per spiritum hominis intelligatur ejus intelligentia et amoris affectio, et quicquid ex illis procedit et operatur.
[2] Quod spiritus hominis talia quae mentis sunt, significet, constat ex multis locis in Verbo, quae dum modo adducuntur, a quovis videri potest, quod non aliud sit: 1 ex multis sint haec pauca, Bezaleel est 2 impletus spiritu sapientiae, 3 intelligentiae et scientiae, Exodus 31:3. Nebuchadnezar de Daniele, quod spiritus excellens, scientiae, intelligentiae et sapientiae esset in eo, Daniel 5:12. 4 Impletus est Jehoschua spiritu sapientiae, Deuteronomius 34:9. Facite vobis cor novum et spiritum novum, Ezechiel 18:31. Beati pauperes spiritu, quia talium est Regnum Coelorum, Matthaeus 5:3. Habito in contrito et humili spiritu, ad vivificandum spiritum humilium, Esaias 57:15. Sacrificia Dei spiritus infractus, Psalmus 51:19. 5 Dabo pallium laudis loco spiritus contracti, Esaias 61:3, praeter alibi; Quod spiritus significet talia quae Mentis perversae et iniquae sunt, constat ex his: Dixit prophetis stultis, qui abeunt post spiritum suum, Ezechiel 13:3. Concipite quisquilias, parite stipulam, quoad spiritum vestrum, ignis comedet vos, Esaias 33:11. Vir qui vagabundus spiritu, et mendacium effutit, Micham 2:11. 6 Generatio, cujus non constans cum Deo spiritus, Psalmus 78:8. Spiritus scortationum, Hoschea 5:4; 4:12. 7 Ut liquescat omne cor, et contrahatur omnis spiritus, Ezechiel 21:12. 8 Quod ascendit super spiritum vestrum, non fiet unquam, Ezechiel 20:32. 9 Modo non in spiritu ejus dolus, Psalmus 32:2. Spiritus Pharaonis turbatus est, Genesis 41:8, similiter Nebuchadnezaris, Daniel 2:3. Ex his et perpluribus aliis locis manifeste constat, quod spiritus significet mentem hominis, et talia quae Mentis sunt.
Bilješke:
1. Prima editio: sint.
2. Sic Errores Typographici.
3. Prima editio: spiritusapientiae.
4. Prima editio: Daniel 4:5.
5. Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 51:17 apud Biblia Anglica.
6. Prima editio: Micham 2.
7. Prima editio: Sach.
8. Sic Schmidt et Biblia Hebraica, sed 21:7 apud Biblia Anglica.
9. Prima editio: XII.
Daniel 5
1
Baltassar rex fecit grande convivium optimatibus suis mille : et unusquisque secundum suam bibebat ætatem.
2
Præcepit ergo jam temulentus ut afferrentur vasa aurea et argentea, quæ asportaverat Nabuchodonosor pater ejus de templo, quod fuit in Ierusalem, ut biberent in eis rex, et optimates ejus, uxoresque ejus, et concubinæ.
3
Tunc allata sunt vasa aurea, et argentea, quæ asportaverat de templo, quod fuerat in Ierusalem : et biberunt in eis rex, et optimates ejus, uxores et concubinæ illius.
4
Bibebant vinum, et laudabant deos suos aureos et argenteos, æreos, ferreos, ligneosque et lapideos.
5
In eadem hora apparuerunt digiti, quasi manus hominis scribentis contra candelabrum in superficie parietis aulæ regiæ : et rex aspiciebat articulos manus scribentis.
6
Tunc facies regis commutata est, et cogitationes ejus conturbabant eum : et compages renum ejus solvebantur, et genua ejus ad se invicem collidebantur.
7
Exclamavit itaque rex fortiter ut introducerent magos, Chaldæos, et aruspices. Et proloquens rex ait sapientibus Babylonis : Quicumque legerit scripturam hanc, et interpretationem ejus manifestam mihi fecerit, purpura vestietur, et torquem auream habebit in collo, et tertius in regno meo erit.
8
Tunc ingressi omnes sapientes regis non potuerunt nec scripturam legere, nec interpretationem indicare regi.
9
Unde rex Baltassar satis conturbatus est, et vultus illius immutatus est ; sed et optimates ejus turbabantur.
10
Regina autem pro re, quæ acciderat regi et optimatibus ejus, domum convivii ingressa est : et proloquens ait : Rex, in æternum vive ! non te conturbent cogitationes tuæ, neque facies tua immutetur.
11
Est vir in regno tuo, qui spiritum deorum sanctorum habet in se, et in diebus patris tui scientia et sapientia inventæ sunt in eo : nam et rex Nabuchodonosor pater tuus principem magorum, incantatorum, Chaldæorum, et aruspicum constituit eum, pater, inquam, tuus, o rex :
12
quia spiritus amplior, et prudentia, intelligentiaque et interpretatio somniorum, et ostensio secretorum, ac solutio ligatorum inventæ sunt in eo, hoc est in Daniele : cui rex posuit nomen Baltassar. Nunc itaque Daniel vocetur, et interpretationem narrabit.
13
Igitur introductus est Daniel coram rege : ad quem præfatus rex ait : Tu es Daniel de filiis captivitatis Judæ, quem adduxit pater meus rex de Judæa ?
14
audivi de te, quoniam spiritum deorum habeas, et scientia, intelligentiaque ac sapientia ampliores inventæ sunt in te.
15
Et nunc introgressi sunt in conspectu meo sapientes magi, ut scripturam hanc legerent, et interpretationem ejus indicarent mihi : et nequiverunt sensum hujus sermonis edicere.
16
Porro ego audivi de te, quod possis obscura interpretari, et ligata dissolvere : si ergo vales scripturam legere, et interpretationem ejus indicare mihi, purpura vestieris, et torquem auream circa collum tuum habebis, et tertius in regno meo princeps eris.
17
Ad quæ respondens Daniel, ait coram rege : Munera tua sint tibi, et dona domus tuæ alteri da : scripturam autem legam tibi, rex, et interpretationem ejus ostendam tibi.
18
O rex, Deus altissimus regnum et magnificentiam, gloriam et honorem dedit Nabuchodonosor patri tuo.
19
Et propter magnificentiam, quam dederat ei, universi populi, tribus, et linguæ tremebant, et metuebant eum : quos volebat, interficiebat : et quos volebat, percutiebat : et quos volebat, exaltabat : et quos volebat, humiliabat.
20
Quando autem elevatum est cor ejus, et spiritus illius obfirmatus est ad superbiam, depositus est de solio regni sui, et gloria ejus ablata est :
21
et a filiis hominum ejectus est, sed et cor ejus cum bestiis positum est, et cum onagris erat habitatio ejus : fœnum quoque ut bos comedebat, et rore cæli corpus ejus infectum est, donec cognosceret quod potestatem haberet Altissimus in regno hominum, et quemcumque voluerit, suscitabit super illud.
22
Tu quoque, filius ejus Baltassar, non humiliasti cor tuum, cum scires hæc omnia :
23
sed adversum Dominatorem cæli elevatus es : et vasa domus ejus allata sunt coram te, et tu, et optimates tui, et uxores tuæ, et concubinæ tuæ vinum bibistis in eis : deos quoque argenteos, et aureos, et æreos, ferreos, ligneosque et lapideos, qui non vident, neque audiunt, neque sentiunt, laudasti : porro Deum, qui habet flatum tuum in manu sua, et omnes vias tuas, non glorificasti.
24
Idcirco ab eo missus est articulus manus, quæ scripsit hoc quod exaratum est.
25
Hæc est autem scriptura, quæ digesta est : Mane, Thecel, Phares.
26
Et hæc est interpretatio sermonis. Mane : numeravit Deus regnum tuum, et complevit illud.
27
Thecel : appensus es in statera, et inventus es minus habens.
28
Phares : divisum est regnum tuum, et datum est Medis, et Persis.
29
Tunc, jubente rege, indutus est Daniel purpura, et circumdata est torques aurea collo ejus : et prædicatum est de eo quod haberet potestatem tertius in regno suo.
30
Eadem nocte interfectus est Baltassar rex Chaldæus.
31
Et Darius Medus successit in regnum, annos natus sexaginta duos.
