2144. Dat ‘in de eikenbossen van Mamre’ de hoedanigheid van de gewaarwording betekent, blijkt uit de uitbeelding en de betekenis van de eikenbossen en verder uit de uitbeelding en de betekenis van Mamre; wat de eikenbossen in het algemeen uitbeelden en betekenen, is in het eerste deel aangetoond, nrs. 1442, 1443;

en wat de eikenbossen van Mamre in het bijzonder, in nr. 1616, namelijk dat zij de innerlijke gewaarwordingen zijn, maar zodanige als de menselijke zijn uit de wetenschappelijke dingen en uit de eerste redelijke dingen die daaruit voortkomen. Wat innerlijke gewaarwording is, is heden ten dage volslagen onbekend, daar niemand heden ten dage in zo’n innerlijke gewaarwording is als waarin de Ouden en vooral de Oudsten waren; dezen wisten uit innerlijke gewaarwording of iets goed en dus of iets waar was. Het was een invloeiing van de Heer in hun redelijke door de hemel, waaruit zij terstond, wanneer zij aan iets heiligs dachten, gewaarwerden of het zo was of niet zo was; een dergelijke innerlijke gewaarwording ging later bij de mens te gronde, toen hij niet meer in hemelse, maar alleen in wereldse en lichamelijke voorstellingen begon te zijn; en in de plaats ervan trad het geweten, dat ook een soort van innerlijke gewaarwording is, want tegen het geweten of volgens het geweten handelen, is niets anders dan daaruit bemerken, of iets al dan niet zo is, of gedaan moet worden. Maar de gewaarwording van het geweten komt niet voort uit het goede, dat invloeit, maar dit komt voort uit het ware, dat overeenkomstig het heilige van hun eredienst in het redelijke van kindsbeen af is ingeplant en later bevestigd; men gelooft dan dat het enig en alleen het goede is. Vandaar is het geweten een soort van innerlijke gewaarwording, maar vanuit een dergelijk ware, en wanneer hierin door de Heer naastenliefde en onschuld wordt gelegd, ontstaat het goede van dit geweten. Uit dit weinige kan blijken, wat innerlijke gewaarwording is; maar tussen innerlijke gewaarwording en geweten is een groot onderscheid; men zie wat over de innerlijke gewaarwording is gezegd in het eerste deel, nrs. 104, 125, 371, 483, 495, 503, 521, 536, 597, 607, 784, 865, 895, 1121, 1616; over de innerlijke gewaarwording van geesten en engelen, nrs. 202, 203, 1008, 1383, 1384, 1390 t/m 1394, 1397, 1504;

en dat de geleerden niet weten wat innerlijke gewaarwording is, nr. 1387. Wat de Heer betreft, al Zijn denken was, toen Hij in de wereld leefde, uit de Goddelijke gewaarwording, daar Hij alleen een Goddelijk en Hemels Mens was, want Hij was de enige, in wie Jehovah Zelf was, uit wie Zijn innerlijke gewaarwording kwam, waarover eveneens in het eerste deel, nrs. 1616, 1791. Zijn gewaarwordingen werden steeds innerlijker, hoe dichter Hij tot de vereniging met Jehovah toetrad; van welke aard Zijn innerlijke gewaarwording nu was, kan blijken uit wat in het eerste deel gezegd is over de eikenbossen van Mamre, nr. 1616;

en van welke aard zij werd, toen Hij gewaarwerd hetgeen in dit hoofdstuk ligt besloten, wordt in het nu volgende beschreven.

483. Door de namen, welke volgen, als door: Seth, Enos, Kenan, Mahalalel, Jared, Henoch, Methuselach, Lamech en Noach worden evenzoveel Kerken aangeduid, wiens eerste en voornaamste diegene was, welke Mens heette. Het voornaamste van de Kerken was de innerlijke gewaarwording, waarom de verschillen tussen de Kerken van die tijd hoofdzakelijk verschillen van innerlijke gewaarwording waren. Ten aanzien van de innerlijke gewaarwording mag hier vermeld worden, dat in de ganse hemel alleen de innerlijke gewaarwording van het goede en het ware heerst, en wel een zodanige als niet beschreven kan worden, met talloze verschillen, zodat het ene gezelschap niet dezelfde innerlijke gewaarwording heeft als de andere; er bestaan daar geslachten en soorten van gewaarwordingen, en de geslachten zijn ontelbaar, en de soorten van elk van die geslachten zijn eveneens ontelbaar, waarover door de Goddelijke barmhartigheid van de Heer, in hetgeen volgt. Daar er ontelbare geslachten en van elk van die geslachten ontelbare soorten zijn, en nog ontelbaarder onderverdeelde soorten, kan men nagaan hoe weinig, ja, zo goed als niets de wereld vandaag de. dag van de hemelse en geestelijke dingen weet, dat zij niet eens weet wat innerlijke gewaarwording is, en zo zij er van hoort, niet gelooft dat zoiets bestaat; en zo ook met andere dingen. De Oudste Kerk beeldde het hemelse rijk van de Heer uit, ook wat de verscheidenheden van de geslachten betreft, maar omdat men er vandaag de dag volslagen onkundig van is wat de innerlijke gewaarwording ook in de meest algemene zin is, zo zou het vermelden van de geslachten en soorten van waarnemingen van die Kerken niets anders zijn dan het aandragen van vreemde en onbekende dingen. De Oudsten waren om deze reden onderscheiden in huizen, families en geslachten, opdat er geslachten en soorten van innerlijke gewaarwordingen zouden zijn, en zij niet anders dan volgens de voortplantingen van de gemoedsaard door de ouders zouden worden overgebracht; vandaar wonen zij, die van de Oudste Kerk waren, ook in de hemel tezamen.