413. 13. De wijsheid of het verstand kan uit de liefde worden opgeheven vanuit de hem gegeven macht, en die dingen opnemen die vanuit het licht van de hemel zijn en die doorvatten. Dat de mens de verborgenheden van de wijsheid kan doorvatten als hij die hoort, is boven hier en daar getoond. Het is dit vermogen van de mens dat de redelijkheid wordt genoemd en dat elk willekeurig mens vanuit de schepping heeft. Door dit vermogen, wat het vermogen is om dingen innerlijker te verstaan en te concluderen ten aanzien van het gerechte en het billijke en over het goede en het ware, wordt de mens van de beesten onderscheiden. Dit dus is het wat daaronder wordt verstaan dat het verstand kan worden opgeheven en die dingen opnemen die van het licht zijn vanuit de hemel en die doorvatten. Dat dit zo is, kan ook in een zekere afbeelding worden gezien in de long, omdat de long met het verstand overeenstemt. Het kan in de long worden gezien vanuit de cellulaire substantie, die bestaat vanuit luchtpijptakken voortgezet tot aan de kleinste blaasjes die de opnemers zijn van de lucht in de ademhalingen. Deze zijn het waarmee het denken één handelt door overeenstemming. Die blaasjessubstantie is zodanig dat zij uitgebreid en samengetrokken kan worden in tweevoudige staat: in de staat één met het hart en in de andere bijna gescheiden van het hart. In de staat één met het hart door de longslagaderen en de longaderen, die vanuit het hart alleen zin; in de bijna van het hart gescheiden staat door de bronchiale slagaderen en aderen, die vanuit de holle ader en de hoofdslagader zijn en deze vaten zijn buiten het hart. Dit vindt plaats in de long, omdat het verstand boven de eigen liefde, die met het hart overeenstemt, opgeheven kan worden en licht opnemen vanuit de hemel. Niettemin treedt het verstand, als het boven de eigen liefde wordt opgeheven, niet daarvan terug, maar trekt daar vanuit dat wat de aandoening van weten en verstaan wordt genoemd om iets van eer, glorie of gewin in de wereld. Dit kleeft de liefde van elk willekeurig mens aan zoals een oppervlakte, waar vanuit de liefde schijnt aan de oppervlakte; doch bij de wijze mens schijnt zij erdoor. Deze dingen met betrekking tot de long zijn aangevoerd opdat bevestigd zal worden dat het verstand opgeheven kan worden en die dingen opnemen en doorvatten die van het licht van de hemel zijn, want het is een volledige overeenstemming; vanuit overeenstemming zien is vanuit het verstand de long zien, en vanuit de long het verstand, en zo vanuit het een en het ander tegelijk de bevestiging.
