2243. Dat de woorden ‘of zij, naar haar geroep, dat tot Mij gekomen is, de voleinding gedaan hebben, en zo niet, Ik zal het weten’ betekenen, of het boze het toppunt bereikt heeft, blijkt uit de betekenis van het geroep, namelijk het valse, waarover kort tevoren in nr. 2240; er zijn twee soorten valse, zoals daar aan het einde is gezegd: namelijk het valse dat uit het boze voortkomt en het valse dat het boze voortbrengt. Het valse dat uit het boze voortkomt, is alles wat de mens denkt wanneer hij in het boze is, namelijk wat het boze begunstigt, zoals bijvoorbeeld wanneer hij de echt breekt, dat hij dan over de echtbreuk denkt, dat het geoorloofd is, dat het gepast is, dat het een bekoring van het leven is, dat de voortbrenging van kinderen er door bevorderd wordt en dergelijke meer, hetgeen alle valsheden uit het boze zijn. Het valse dat het boze voortbrengt is echter dit, wanneer de mens het een of ander beginsel vanwege zijn religie aanneemt en dientengevolge gelooft, dat het goed of heilig is, hoewel het toch in zichzelf boos is, zo bijvoorbeeld, doet degene die vanwege zijn religie gelooft dat een mens zalig kan maken en deze mens daarom vereert en aanbidt, uit dit valse het boze; dus uit elke andere religie, die in zichzelf vals is. Daar het valse uit het boze voortkomt en het valse het boze voortbrengt, wordt het hier een geroep genoemd en betekent als iets algemeens, wat het insluit, namelijk het boze, hetgeen ook duidelijk hieruit blijkt, dat gezegd wordt ‘of zij naar haar geroep, dat tot Mij gekomen is, de voleinding gedaan hebben’ waar haar geroep in het enkelvoud wordt gezegd, en ‘zij hebben voleinding gedaan’ in het meervoud. Wat de voleinding is, is in het eerste deel in nr. 1857 aangetoond; bovendien kan men uit de Kerken opmaken, wat de voleinding is: de Oudste Kerk, Mens genaamd, was van alle de meest hemelse; deze ontaardde in de loop van de tijd zozeer van het goede van de liefde, dat er tenslotte niets hemels meer overbleef en toen was haar voleinding daar, en dit wordt beschreven door hun staat vóór de vloed. De Oude Kerk, die na de vloed bestond en Noach werd genoemd en minder hemels was, week ook na verloop van tijd zozeer van het goede van de naastenliefde af, dat er niets van de naastenliefde overbleef, want zij werd deels in magie veranderd, deels in afgoderij en deels in iets van de naastenliefde gescheiden dogmatisch, en toen was haar voleinding daar. Daarop volgde een andere Kerk, die de Hebreeuwse werd genoemd en nog minder hemels en geestelijk was; in uiterlijke riten stelden zij een bepaalde heilige eredienst; deze werd na verloop van tijd op velerlei wijze misvormd, en die uiterlijke eredienst veranderde in een afgodische, en toen was haar voleinding daar. De vierde Kerk werd daarna hersteld bij Jakobs nakomelingen, en deze had niets hemels en geestelijks, maar alleen het uitbeeldende daarvan, waarom deze Kerk een uitbeeldende Kerk van de hemelse en geestelijke dingen was, want wat de riten uitbeeldden en betekenden, wisten zij niet; maar zij werd ingesteld, opdat er toch nog enig verband zou zijn tussen de mens en de hemel, zoals er is tussen de uitbeeldingen van het goede en het ware en het goede en ware zelf; deze Kerk ging tenslotte zozeer in valsheden en boosheden over, dat elke rite een afgodische werd, en toen was haar voleinding daar. Toen dan ook, na de zo geleidelijk slinkende Kerken, in de laatste het verband tussen het menselijk geslacht en de hemel geheel en al verbroken was, dermate dat het menselijk geslacht te gronde zou zijn gegaan, daar er geen Kerk was om een verbinding of band te vormen, zie de nrs. 468, 637, 931, 2054, kwam de Heer in de wereld en verbond door de vereniging van het Goddelijk wezen met het Menselijk wezen in Zichzelf de hemel met de aarde en stichtte toen tevens de nieuwe Kerk, die de Christelijke Kerk werd genoemd. Deze Kerk was aanvankelijk in het goede van het geloof en men leefde onderling als broeders in naastenliefde, maar in de loop van de tijd week zij op verschillende wijzen af en is heden ten dage van dien aard geworden, dat men zelfs niet eens meer weet, dat de grondslag van het geloof de liefde tot de Heer en de liefde jegens de naaste is, en hoewel men volgens de leer zegt, dat de Heer de Zaligmaker van het menselijk geslacht is en men na de dood zal opstaan, dat er een hemel en een hel is, geloven het toch maar weinigen; daar deze Kerk van dien aard is geworden, is haar voleinding niet ver weg. Hieruit kan blijken wat de voleinding is, namelijk dat zij daar is, wanneer het boze het toppunt heeft bereikt; evenzo is het in het bijzonder gesteld, namelijk bij ieder mens; maar hoe het met de voleinding in het bijzonder bij eenieder is gesteld, zal door de Goddelijke barmhartigheid, gezegd worden in hetgeen volgt. In het Woord wordt herhaaldelijk over de voleinding gehandeld en de staat die voorafgaat beschreven door verwoesting en verlating, waarop bezoeking volgt.

1857. Dat de woorden ‘want de ongerechtigheid van de Emorieten is tot nog toe niet voleindigd’ de laatste tijd betekenen, wanneer niet enig goede meer over is, blijkt uit de betekenis van de Emoriet, en verder ook uit de betekenis van de voleinding. Door de Emoriet wordt in het Woord het boze in het algemeen aangeduid en wel om deze reden omdat het land Kanaän het land van de Emorieten werd genoemd, zoals blijkt bij, (Ezechiël 16:3, 4; Amos 2:9, 10), waarom hier door de Emoriet alle naties van het land Kanaän worden aangeduid, waarmee als eerder gezegd, de boosheden en valsheden in het bijzonder werden aangeduid; vandaar betekent de Emoriet alle boosheden in het algemeen. Door de voleinding wordt de laatste tijd aangeduid, wanneer er niet enig goede meer is. Wat echter in de innerlijke zin wordt verstaan onder de woorden ‘dat de ongerechtigheid van de Emorieten tot nog toe niet voleindigd is’ is een verborgenheid. Het is met de bozen in het andere leven zo gesteld, dat zij niet gestraft worden voordat hun boosheden het toppunt hebben bereikt, en wel in het algemeen en in het bijzonder; want er heerst in het andere leven zo’n evenwicht, dat het boze zichzelf straft, of dat de bozen zich in de straf van het boze storten, maar pas dan wanneer het zijn toppunt heeft bereikt. Elk kwaad heeft zijn grens, dat verschilt bij iedereen, en deze grens mag niet overschreden worden; wanneer de boze die overschrijdt, stort hij zich in de straf en dit in elke bijzonderheid; evenzo in het algemeen. De bozen werpen zich niet ogenblikkelijk in de hel, maar geleidelijk; dit ontleent zijn oorsprong aan de wet van de door de Heer ingestelde orde, namelijk dat de Heer nooit iemand in de hel stoot, maar dat het boze zelf, of de boze zelf zich neerstort, en wel geleidelijk, totdat het boze voleindigd is en niet enig goede meer verschijnt. Zolang nog enig goede aanwezig is wordt hij uit de hel opgeheven, is daarentegen alleen het boze aanwezig, dan wordt hij vanzelf in de hel neergestoten. Eerst moet het ene van het andere gescheiden worden, want zij zijn aan elkaar tegenovergesteld; tussen beide in te hangen is niet toegestaan. Dit is het wat wordt aangeduid met de woorden, dat de ongerechtigheid van de Emorieten moet worden voleindigd. Anders is het echter met de goeden gesteld; zij worden voortdurend door de Heer hemelwaarts geheven en het boze wordt geleidelijk aan verwijderd. Evenzo is het gesteld met de staat van de Kerk; de bezoeking komt niet eerder, voordat het boze voleindigd is, dat wil zeggen, wanneer niets meer van het goede van de naastenliefde en niets van waarheid van het geloof aanwezig is. Van deze voleinding is bij de profeten vaak sprake, zoals bij Jesaja:

‘Voleinding en beslissing heb ik van de Heer Jehovih Zebaoth gehoord over de ganse aarde’, (Jesaja 28:22).

Bij Jeremia:

‘Babel, die op vele wateren woont, groot aan schatten, uw einde is gekomen, de maat van uw gewin’, (Jeremia 51:13).

Bij Daniël:

‘Zeventig weken zijn bestemd over uw volk, en over de stad van uw heiligheid, om de overtreding te voleinden, en om de zonden te verzegelen, en om de ongerechtigheid te verzoenen, en om de gerechtigheid der eeuwen aan te brengen, en om het gezicht en de profeet te verzegelen, en om de Heilige der heiligen te zalven’, (Daniël 9:24). ‘Eindelijk over de vogel der gruwelen de verlating en tot de voleinding en de beslissing toe zal zich uitstorten over de verwoesting’, (Daniël 9:27). Door de Heer zelf wordt de voleinding ook voorzegd in de volgende woorden bij Lukas:

‘Zij zullen vallen door de scherpte van het zwaard, en gevankelijk weggevoerd worden onder alle natiën, en tenslotte zal Jeruzalem van de natiën vertreden worden, totdat de tijden der natiën vervuld zullen zijn’, (Lukas 21:24);

vallen door de scherpte van het zwaard betekent door valsheden, want het zwaard is in het Woord de straf van het valse; Jeruzalem staat voor het rijk van de Heer en de Kerk, zie nr. 402;

de naties voor de boosheden, zie nr. 1260; dus dat de voleinding dan plaats zal vinden, wanneer de Kerk door boosheden en valsheden in bezit is genomen en op deze wijze door zichzelf verwoest is.