2. Maar dat het geheel zowel als het bijzondere, ja het meest bijzondere, tot de kleinste jota toe, geestelijke en hemelse dingen betekent en omhult, weet tot dusver de Christelijke wereld in de verste verte niet, om welke reden zij dan ook voor het Oude Testament weinig aandacht heeft Niettemin kan het hieruit alleen al blijken, dat het Woord – daar het van de Heer is en van de Heer komt - nooit zou kunnen bestaan, tenzij het innerlijk die dingen bevatte, welke van de hemel, de kerk en van het geloof zijn. Anders kon het niet het Woord van de Heer genoemd worden, evenmin zou gezegd kunnen worden, dat daarin enig leven is; want vanwaar zou het leven anders kunnen komen, dan uit de dingen die van het leven zijn, dat wil zeggen, daarvandaan dat het geheel zowel als elke bijzonderheid betrekking heeft op de Heer, Die het leven Zelf is. Iets dat innerlijk niet op Hem ziet, leeft dus niet, ja zelfs, een woord in het Woord, dat niet Hem onthult, of op haar wijze op Hem betrekking heeft, is niet goddelijk.

2516. Dat de woorden ‘Zie, gij zult sterven om der vrouwe wil’ betekenen, dat de leer van het geloof geen leer van het geloof zou zijn, wanneer het redelijke ten aanzien van de dingen die daarin zijn, werd geraadpleegd, blijkt uit de betekenis van Abimelech, die hier ‘gij’ is, namelijk de leer van het geloof; uit de betekenis van sterven, namelijk tenietgaan; en uit de betekenis van de zuster, hier vrouw genoemd, namelijk het redelijke, waarover nr. 2508. Vandaar nu wordt daarmee, dat Abimelech zou sterven om der vrouwe wil, aangeduid, dat de leer van het geloof geen leer van het geloof zou zijn, als het redelijke werd geraadpleegd. De reden waarom er geen leer van het geloof uit het redelijke kan bestaan, is deze, dat het redelijke in de schijnbaarheden van het goede en ware is, en die schijnbaarheden zijn in zichzelf geen waarheden, zoals eerder is aangetoond in de nrs. 2053, 2196, 2203, 2209; bovendien lopen onder het redelijke begoochelingen door, die voortkomen uit uiterlijke zinnelijke dingen, bevestigd door wetenschappelijke dingen, die deze schijnbaarheden van het ware met een schaduw bedekken. Het redelijke is voor het merendeel louter menselijk, zoals ook uit zijn geboorte kan blijken; dit nu is de reden waarom niets leerstelligs van het geloof uit het redelijke een aanvang kan nemen en nog minder gegrondvest kan worden; maar het moet zijn uit het Goddelijke zelf en het Goddelijk Menselijke van de Heer; daaraan ontleent het zijn oorsprong en wel zozeer, dat de Heer de leer zelf is, waarom Hij in het Woord dan ook wordt genoemd: de Waarheid, het Licht, het Leven, de Deur; en – wat een verborgenheid is – al het leerstellige komt uit het Goddelijk goede en het Goddelijk ware voort en heeft het hemels huwelijk in zich. Het leerstellige dat dit niet in zich heeft, is het echte leerstellige van het geloof niet; dit is de reden, waarom in alle bijzonderheden van het Woord, waaruit de leer komt, de gelijkenis van een huwelijk is, zie de nrs. 683, 793, 801. In de letterlijke of uiterlijke zin van het Woord lijkt het weliswaar, alsof de leer van het geloof veel ontleent aan het redelijke, ja zelfs aan het natuurlijke, maar dit komt omdat het Woord voor de mens is en op deze wijze aan hem werd aangepast, niettemin is de leer in zichzelf geestelijk, uit hemelse oorsprong, dat wil zeggen, uit het met het Goddelijk Goede verbonden Goddelijk Ware. Dat de leer geen leer zou zijn, wanneer ten aanzien van de dingen die daarin zijn, het redelijke werd geraadpleegd, zal door voorbeelden in hetgeen volgt verduidelijkt worden.