548. "Sed ut cruciarent menses quinque." - Quod significet quod intellectus a falsis mali caligaret et abstraheretur a videndo verum quamdiu in illo statu sunt, constat ex significatione "cruciare", quod sit quoad intellectum caligare et abstraheretur a videndo verum (de qua sequitur); et ex significatione "mensium quinque", quod sit quamdiu in illo statu sunt.

Quod "cruciare" hic significet caligare quoad intellectum, et abstrahi a videndo verum, est quia hoc dicitur de locustis et illarum potestate laedendi, quae sicut scorpii; et per "locustas" intelligitur ultimum vitae hominis, quod vocatur sensuale, et per "potestatem laedendi, sicut scorpii", significatur persuasivum, quod tale est ut auferat intellectui lucem veri, ac inducat tenebras infernales; quare sequitur nunc quod "cruciatus illarum esset sicut cruciatus scorpii cum percutit hominem", per "scorpium" enim significatur tale persuasivum (videatur supra, n. 544). Dicitur hoc "cruciare", quia supra dicitur quod "locustae laederent homines", at "non occiderent"; et qui laedit et non occidit, is cruciat; et quoque persuasivum, quod est sensuali homini qui in falsis mali est, laedit intellectum caligando et abstrahendo a videndo verum, tametsi illum non deprivat facultate intelligendi et percipiendi: et quia comparatur cum dolore a scorpio, dum percutit hominem, dicitur "cruciare."

[2] Quod "menses quinque" ¹ significent quamdiu homines in illo statu sunt, est quia "mensis" significat statum, et "quinque" significant aliquid, et inde quoque tamdiu.

Quod "menses" significent status, est quia omnia tempora in Verbo, sicut "Saecula", "anni", "septimanae", "dies", "horae", significant status vitae (videatur in opere De Caelo et Inferno 162-169); inde quoque "menses." Quod "quinque" significent aliquid, constare potest a locis in Verbo ubi is numerus occurrit; numeri enim "decem", "centum", "mille", significant multum et omne; inde "quinque" significant aliquid; exsurgunt enim illi numeri qui significant multum, a numero quinque qui significat aliquid, et numeri compositi et derivati trahunt suam significationem a numeris simplicibus a quibus per multiplicationem componuntur et derivantur (videatur supra, n 429, 430 [a, b]).

Quod "quinque" etiam significent quamdiu, est quia dicitur "menses quinque", et per "menses" ibi significatur status durationis. Quod hoc per "menses quinque" significetur, apparet remotum, ex causa quia homo, quamdiu vivit in mundo, est in cogitatione naturali; et cogitatio naturalis trahit suas ideas ex spatiis et temporibus, et quoque ex numeris et mensuris; haec enim propria Naturae sunt, quia in Natura sunt omnia determinata per illa; spiritualis autem cogitatio est absque idea determinata spatii, temporis, numeri et mensurae: inde est quod appareat sicut remotum et alienum homini in mundo quod "menses quinque" significent quamdiu ille status est, hoc est, quamdiu status persuasionis falsi est; nam tamdiu intellectus caligat et abstrahitur a videndo verum; at cum persuasio falsi removetur, venit homo in facultatem videndi verum, si videre vult, quae facultas cuivis homini datur.

[3] Quod "quinque" in Verbo significent aliquid et aliquos, tum omnes tales, ac similia, constare potest a sequentibus locis:

- Apud Matthaeum,

Jesus dixit, quod regnum caelorum simile sit decem virginibus, quarum "quinque erant prudentes, quinque stultae" (Matthaeum 25:1, 2);

quod Dominus comparaverit regnum caelorum decem virginibus, est quia "regnum caelorum" significat ecclesiam, similiter "virgo"; et "decem virgines" significant omnes qui ab ecclesia: quod dixerit quod "quinque essent prudentes et quinque stultae", erat quia "quinque" significant quosdam ex illis, seu omnes qui tales ab una parte.

Quod "virgo" significet ecclesiam, constare potest ex pluribus locis in Verbo ubi dicitur "virgo Zion", "virgo Hierosolyma", "virgo Israel", per quas significatur ecclesia.

[4] Simile significatur per "decem" et "quinque" in parabola Domini

De homine nobili qui dedit minas servis suis ut negotiarentur, et quod unus ex mina acquisiverit decem minas, et quod alter ex mina acquisiverit quinque minas, et quod ideo potestatem habituri super tot urbes (Luca 19:13-20):

numerus decem et numerus quinque dicti sunt a Domino, quia "decem" significant multum, et "quinque" aliquid; per "negotiationem" autem illorum significatur acquisitio et comparatio intelligentiae caelestis; et per "potestatem super urbes" significatur intelligentia et sapientia, "urbs" enim in Verbo significat doctrinam, at potestatem super illam habere significat intelligens et sapiens esse, et "super decem urbes" significat multum, et "super quinque" aliquid.

[5] Etiam aliqui et omnes qui tales significantur per "quinque" in parabola Domini

De divite et Lazaro, quod dives dixerit Abrahamo se habere quinque fratres, et rogaverit ut Lazarus ad illos mitteretur (Luca 16:27, 28):

dixit dives quod haberet quinque fratres, quia per "quinque" significantur omnes qui tales sunt. Similiter in parabola Domini de illis qui invitati ad cenam magnam,

Quod unus se excusaverit, quia emerat quinque juga boum, ad quae probanda abiret (Luca 14:19):

per "boves" in Verbo significantur affectiones naturales, et per "quinque juga boum" significantur omnes illae affectiones, seu cupiditates quae abducunt a caelo; caelum et ecclesia quoad nutritionem spiritualem seu instructionem significatur per "cenam magnam", ad quam invitati sunt. Quis non videre potest quod numerus "quinque" in quatuor illis parabolis arcanum involvat, quia a Domino dictus est.

[6] Similiter apud Esaiam,

"In die illo erunt quinque urbes in terra Aegypti loquentes labiis Canaanis, et jurantes Jehovae Zebaoth:.... in die illo erit altare Jehovae in medio terrae Aegypti" (19:18, 19):

"in die illo" significat adventum Domini; et "quinque urbes in terra Aegypti loquentes labiis Canaanis" significat quod aliqui tunc qui naturales sunt fient spirituales, et agnoscent genuinae doctrinae vera, et quod ex bono charitatis colent Dominum; (sed haec singillatim explicata videantur supra, n. 223 [c] ;) hic itaque dicuntur "quinque urbes", ut intelligantur aliqui tunc, et quoque vera doctrinae aliqua.

[7] Apud eundem,

"Relinquentur in eo racemationes sicut in decussione oleae, duae tres baccae in capite rami, quatuor quinque in ramis fructiferae" (17:6);

et apud Lucam,

Jesus dixit, "Erunt ex nunc quinque in domo una divisi, tres contra duos, et duo contra tres" (Lucam 12:52):

quod in his locis "quinque" etiam significent aliquos et omnes qui tales, videatur supra (n. 532), ubi bina illa loca explicata sunt. Lex lata est apud filios Israelis,

Quod qui bovem furatus fuerit, vel mactaverit, vel vendiderit, rependet quinque boves (Exod. 21:3-7 ² [B.A. 22:1]):

per "bovem" ibi in sensu spirituali intelligitur bonum naturalis hominis; quod "rependet quinque boves pro bove" significat quod emendabit quantum satis quae perverterat et exstinxerat; "furari" est auferre, "mactare" est exstinguere, et "vendere" est pervertere.

[8] Per "partem quintam" etiam significatur quantum satis Leviticus 5:16, 24 [B.A. 16, 5] ; cap. 22:14; 27:13, 15, 19, 27, 31; Numeri 5:6-8: similiter per "quintas",

Quas Pharao sumeret ex terra Aegypti in septem annis saturitatis (Genesis 41:34; Genesis 47:24):

pariter per "ad quintam, "

Ad quam Abnerus percussit Asahelem posteriore hastae parte (2 Samuelis 2:23);

"ad quintam" significat quantum satis ad mortem; idem enim numerus qui significat aliquid et omne quod ab una parte, etiam significat quantum satis cum praedicatur de quantitate, et tamdiu quando predicatur de tempore.

[9] Quia numerus ille significat aliquid et omne unius partis, inde etiam significat parum et paucos cum sequitur aut praecedit quantitas magna etiam per numeros designata; nam tunc omne unius partis est respective paucum:

- Ut apud Esaiam,

"Mille unum coram increpatione unius, coram increpatione quinorum fugietis" (30:17);

et apud Mosen,

Quod quinque persequerentur centum, et centum myriadem, inter maledictiones (Leviticus 26:8);

et apud Evangelistas,

Quod Dominus cibaverit quinque millia hominum ex quinque panibus et duobus piscibus (Matthaeus 14:15-22; Marcus 6:38-43; Luca 9:13-16; Johannes 6:13):

quod tunc sustulerint "duodecim cophinos fragmentorum" significat plenum, ita plenam instructionem et plenam benedictionem.

[10] Per "quinque" etiam significantur pauci apud Lucam,

"Nonne quinque passeres venduntur assariis duobus? unus tamen ex illis non est oblivioni datus coram Deo:.... ideo ne timete, multis passeribus praestatis" (12:6, 7):

quod dicantur "quinque passeres" est quia intelligitur paucum et parvi pretii respective ad homines, nam sequitur quod illi "multis passeribus praestent." Quisque videre potest, quod is numerus toties a Domino non dictus fuisset nisi esset significativus. Quoniam "quinque" significant omne unius partis, ideo quoque mandatum est

Ut super habitaculum facerent decem aulaea, et quinque aulaea essent conjuncta quodvis ad alterum, et quinque aulaea essent conjuncta quodvis ad alterum (Exodus 26:1, 3);

quod "decem" significent omnia in toto complexu, et "quinque" omne unius et alterius partis, videatur in Arcanis Caelestibus, (n. 9595 et 9604).

Poznámky pod čarou: