8902. ‘Non occides’: quod significet non vitam spiritualem alicui adimere, tum non fidem et charitatem exstinguere, ut et proximum non odio habere, constat ex significatione ‘occidere’ quod sit privare vita spirituali; quod ‘occidere’ in sensu interno id sit, est quia in illo sensu de vita spirituali seu de vita caeli apud hominem agitur; et quia vita spiritualis seu vita caeli apud hominem est vita fidei et charitatis, idcirco per ‘non occidere’ etiam significatur non fidem et charitatem apud aliquem exstinguere. Quod ‘non occidere’ etiam in sensu interno sit non odio habere proximum, est quia is qui odio habet continue vult occidere et quoque actu occideret nisi obstaret timor ¹ poenae, jacturae vitae, famae, et alia similia ² ; odium enim est ex malo, contrarium charitati, nec spirat nisi necem ejus quem odio habet, in mundo necem corporis ejus, in altera vita necem animae; hoc intelligitur per Domini verba apud Matthaeum, Audivistis quod veteribus dictum sit, Non occides; quisquis autem occiderit, obnoxius erit judicio; Ego vero dico vobis quod quisquis irascitur fratri suo temere, obnoxius erit judicio; quicumque vero dixerit fratri suo, Raka, obnoxius erit synedrio, quicumque autem dixerit, Stultus, obnoxius erit gehennae ignis, 5:21, 22 seq. ;

odium contra proximum intelligitur ³ per ‘irasci temere fratri suo’, et ejus increscentiae gradus describuntur per' dicere ei ‘raka’ et vocare illum' ‘stultum’; quod ira sit aversio a charitate, et ex malo, ita odium, videatur n. 357, 4164, 5034, 5798, 5887, 5888.

[2] Quod ‘occidere’ in sensu interno sit vitam spiritualem alicui adimere, proinde fidem et charitatem exstinguere, constat ex locis paene omnibus in Verbo ubi occisio memoratur seu occidere dicitur, prout apud Esaiam,

Ecce dies Jehovae venit crudelis et indignationis, et excandescentiae et irae, ad ponendum terram in vastitatem, et peccatores ejus perdat ex ea; tunc stellae caelorum et sidera illorum non lucebunt luce sua, obtenebrabitur sol in ortu suo, ⁴ et luna non splendere faciet lucem suam; visitabo super orbem malitiam, et super impios iniquitatem illorum; rarum reddam hominem prae auro puro, et filium hominis prae auro Ophiris: omnis inventus confodietur, et omnis congregatus cadet gladio; infantes illorum allidentur in oculis illorum; spoliabuntur domus illorum, et uxores illorum stuprabuntur; arcus ⁵ juvenes allident, filiis non parcet oculus, 13:9 seqq. ;

agitur hic de ultimo tempore Ecclesiae, quando nulla amplius fides et charitas, quod tempus est ‘dies Jehovae crudelis, plenus indignationis, excandescentiae et irae’; quisque videre potest quod aliud quid hic intelligatur quam quod nude dictant verba; sed quod intelligitur non sciri potest quam ex significativis vocum in sensu spirituali, in quo sensu quod ‘terra’ sit Ecclesia, videatur n. 566, 662, 1067, 1262, 1413, 1607, 1733, 1850, 2117, ⁶ 2118 fin. , 2928, 3355 ⁷ , 4447, 4535, 5577, 8011, 8732, inde ‘ponere terram in vastitatem, et perdere peccatores ab ea’ significat hominem Ecclesiae tunc absque fide et charitate;

[3] quod ‘stellae et sidera’ sint cognitiones veri et boni, videatur n. 2120, 2495, 2849, 4697, quae dicuntur ‘non lucere luce sua’ cum non amplius illustrantur a luce caeli quae influit per fidem charitatis ⁸ ; quod ‘sol’ sit amor in Dominum, et ‘luna’ fides in Ipsum, ⁹ n. 2120, 2441, 2495, 3636, 3643, 4060, 4321 fin. , 4696, 5097, 5377, 7078, 7083, 7171, 7173, 8644, 8812, inde ‘obtenebrari solem in orta suo’ significat amorem in Dominum non existere posse apud hominem, ¹⁰ et ‘lunam non splendere facere lucem suam’ significat nec existere posse charitatem et fidem; ita hominem non amplius ¹¹ posse regenerari;

[4] ‘rarum reddere hominem prae auro puro’, et filium hominis prae auro Ophiris' significat bonum non amplius videri, nec verum, nam per ‘hominem’ significatur bonum Ecclesiae, n. 4287, 8547, et per ‘filium hominis’ verum ex bono, in supremo sensu Divinum Verum procedens a Domino, n. ¹² 1729, 1733, 2813, 3704; ‘omnis inventus confodietur’ significat quod omnes perituri ex malo falsi', ‘et omnis congregatus cadet gladio’ significat quod perituri ex falso; quod ‘confodi’ sit perire ex malo falsi, n. 4503, et ‘cadere gladio’ perire ex falso, n. 2799, 4499, 7102, 8294;

[5] ‘infantes allidi’ significat quod innocentiam prorsus exstincturi, nam ‘infantes’ sunt innocentia, n. 430, 2126, 3183, 3494, 5608; ‘uxores stuprabuntur’ significat quod bona veri pervertentur a malis ¹³ falsi, ‘uxores’ enim sunt bona veri, n. 2517, 4510, 4823, 7022, et ‘stuprari’ est perverti, n. ¹⁴ 2466, 4865; ‘arcus juvenes allident’ significat quod vera boni per doctrinas falsi ex malo peritura, ‘arcus’ enim est doctrina veri, et in opposito sensu doctrina falsi, n. 2686, ¹⁵ 6422, 8800, ‘juvenes’ sunt vera confirmata, n. 7668, et ‘filiis non parcet oculus illorum’ significat quod qui intelligit vera usque exstinguet illa, nam ¹⁶ ‘filii’ sunt vera, n. 489, 491, 533, 1147, 2803, 2813, 3373, 4257, 5542, et ‘oculus’ est ¹⁷ intellectus veri, n. 2701, 4403-4421, 4523-4534; ex his nunc liquet quid per prophetica illa intelligitur, [quod] nempe cum Ecclesia ad finem suum pervenit, [omnis fides et omnis charitas, hoc est], omne verum et omne bonum sint peritura; patet etiam ex his ¹⁸ quod ‘perfodi’, ‘allidi’, verbo, ‘occidi’, sit exstinctio fidei et charitatis:

[6] apud Jeremiam,

Abripe eos sicut pecudem ad mactationem, et destina eos ad diem occisionis; quousque lugebit terra, et herba omnis agri exarescet? propter malitiam habitantium in ea, consumentur bestiae et avi, 12:3, 4;

‘dies occisionis’ pro tempore vastatae ¹⁹ Ecclesiae, quod est tempus ejus ultimum, cum non amplius est fides quia nulla ²⁰ charitas, ‘lugebit terra’ pro Ecclesia, ‘herba omnis agri exarescet’ pro quod omne verum Ecclesiae, ‘consumentur bestiae et avis’ pro quod bona et vera; quod ‘terra’ sit Ecclesia, videatur mox supra, quod ‘herba agri’ sit verum Ecclesiae, n. 7571, quod ‘ager’ ²¹ sit Ecclesia, n. 2971, 3310, 3766, quod ‘bestiae’ sint bona et affectiones boni ²² , n. 45, 46, 142, 143, 246, 714, 715, ²³ 719, 1823, 2179, 2180, 3218, 3519, 5198, quod ‘aves’ sint vera et ‘affectiones veri’, n. 5149, 7441; ex his constare potest quis sensus internus illorum verborum est, et quoque quod spirituale et ²⁴ sanctum Ecclesiae et caeli sit in singulis; quodque absque sensu interno nequaquam ²⁵ intelligeretur quid ‘dies occisionis’, quid quod ‘lugebit terra’, quod ‘exarescet ²⁶ herba omnis agri’, quodque ‘consumentur tunc bestiae et avis’:

[7] apud Sachariam, Sic Dixit Jehovah Deus meus ²⁷ , Pasce oves occisionis, quas possessores earum occidunt, nec reos se agnoscunt, 11:4 [, 5];

‘oves occisionis’ pro illis qui in simplici bono ²⁸ , apud quos ²⁹ vera quae fidei exstinguuntur non sua culpa, sed eorum qui docent:

[8] apud Esaiam,

Venturos radicabit Jacobus, efflorescet et florebit Israel, ita ut impleantur facies orbis proventu; num juxta plagam percutientis percussit illum? num juxta caedem occisorum ejus occisus est? 27:6, 7 ³⁰ ;

Ecce Jehovah exiens e loco Suo ad visitandum iniquitatem terrae, tunc revelabit terra sanguines suos, et non celabit occisos suos, [xxvi] 21; hic quoque in sensu interno agitur de ultimo tempore Ecclesiae, quando resuscitabitur Ecclesia nova, pereunte vetere, ‘Jacobus’ pro illis qui in externo Ecclesiae, ‘Israel’ pro illis qui in interno, ‘facies orbis’ pro Ecclesia in communi, ‘terra’ pro Ecclesia vetere, ‘occisi’ pro illis apud quos non fides quia non charitas ³¹ :

[9] apud eundem,

Tu projectus [es] e sepulcro tuo sicut surculus abominabilis, vestimentum occisorum, confossi gladio; non adunaberis cum iis in sepulcro, nam terram tuam perdidisti, populum tuum occidisti, 14:19, 20;

‘occisi’ pro illis qui privati vita spirituali, ‘populum occidisti’ pro quod destruxerit vera et bona fidei; ibi de Babele, per quam significatur profanatio boni, n. 1182, 1283, 1295, 1306-1308, 1321, 1322, 1326, tum vastatio ejus, n. 1327 fin. :

[10] apud Jeremiam,

Audivi vocem filiae Zionis, suspirat, expandit manus suas; vae jam mihi, quia delassata est anima mea occisoribus! discurrite per plateas Hierosolymae, et videte, quaeso, et cognoscite, et quaerite in vicis ejus si inveniatis virum, si sit faciens judicium, quaerens veritatem, 4:31, 5:1;

‘filia Zionis’ pro Ecclesia caelesti, ‘occisores’ pro illis qui destruunt bona et vera, vir [et] faciens judicium' pro illis qui in veris ex bono:

[11] apud Ezechielem,

Profanastis Me apud populum Meum pro pugillis hordeorum, et pro frustis panis, ad occidendum animas quae non mori debent, et ad ³² vivificandum animas quae non vivere debent, 13:19;

occidere animas' hic manifeste pro vitam spiritualem adimere. Quia ‘occidere’ etiam id significabat, ideo inter maledictiones erat ³³ super monte Ebal, occidere socium in occulto et accipere munus ad occidendum animam sanguinis innocentis, Deut. 27:24, 25 ³⁴ :

[12] apud Matthaeum,

In consummatione saeculi tradent vos in tribulationem, et occident vos, et eritis odio habiti ab omnibus gentibus propter nomen Meum, 24:9:

et apud Johannem,

Jesus ad discipulos, Veniet hora ut omnis qui occiderit vos putet cultum sacrum offerre Deo; et haec facient quia non cognoscent Patrem, nec Me, 16:2, 3;

hic quoque per ‘occidere’ significatur privare vita spirituali, hoc est, fide et charitate, nam per ‘discipulos’ significantur omnia veri et boni fidei et charitatis, n. 3488, 3858 fin. , 6397; quod non discipuli, ad quos Dominus locutus est, hic intelligantur, patet ex eo quod ibi agatur de consummatione saeculi, quando Dominus venturus est in nubibus caeli, de qua discipuli quaesiverunt, per quam intelligitur ultimum tempus Ecclesiae, quo tempore discipuli non victuri erant ³⁵ , videatur n. 3488:

[13] similiter apud Marcum,

Tradet frater fratrem in mortem, et, pater liberos; consurgent liberi contra parentes, et occident illos, 13:12;

ibi etiam de ultimis temporibus agitur, ubi quoque per ‘occidere’ ³⁶ significatur privare veris et bonis quae fidei et charitatis, ita vita spirituali:

[14] apud Lucam,

Mittam ad eos prophetas et apostolos, sed ex illis occident et persequentur: a sanguine Abelis ad sanguinem Sachariae prophetae requiretur a generatione hac, 11:49, 51;

‘prophetae et apostoli’ in sensu spirituali pro veris et bonis Ecclesiae, ‘occidere’ pro exstinguere illa, ‘sanguis Abelis’ pro exstinctione charitatis; ‘prophetae’ quod sint vera doctrinae ³⁷ ex Verbo, ³⁸ videatur n. 2534, 7269, ‘sanguis Abelis’ quod sit exstinctio charitatis 374:

[15] similiter apud Johannem,

Sanguis sanctorum et prophetarum, ac occisorum, inventus est in Babylone, Apoc. 18:24 ³⁹ ; ibi etiam ‘sanguis sanctorum et prophetarum’ pro exstinctione boni et veri fidei et charitatis, ‘occisi’ pro illis qui quoad vitam spiritualem perierunt; quod ‘sanguis’ sit violentia illata charitati, ut et omne malum in genere, n. 374, x1005, tum ⁴⁰ profanatio veri in specie, n. 4735, ⁴¹ 6978, 7317, 7326.

[16] Quia per ‘occisum’ seu ‘confossum’ significatur exstinctio ⁴² boni et veri, et in Ecclesia Judaica omnia quae instituta sunt erant repraesentativa spiritualium et caelestium quae in regno Domini, ac in supremo sensu Divinorum in Domino, quapropter ⁴³ quando confossus in agro jacens inventus fuit ⁴⁴ , talis processus expiandi populum mandatus est; quod nempe Metirentur versus urbes a confosso jacente in agro, et quod seniores urbis proximae sumerent vitulam bovis, per quam labor nullus factus est et super qua nondum jugum fuerat, ac deducerent ad fluvium rapidum, et decollarent ⁴⁵ illam ibi sacerdotes, filii Levi, ac tunc seniores urbis lavarent manus super vitula, et dicerent ⁴⁶ quod manus eorum non effuderint sanguinem illum, nec oculi illorum viderint, et quod sic expiaretur sanguis, Deut. 21:1-8;

quis unquam sciret cur talis processus institutus est ⁴⁷ propter confossum jacentem in agro, ⁴⁸ nisi ex sensu interno sciretur quid significatur per ‘confossum in agro’, per ‘urbem proximam’, per ‘vitulam’, per ‘fluvium rapidum’, per ‘lavationem manuum’, et per reliqua ibi; per ‘confossum in agro’ significatur verum et bonum ⁴⁹ exstinctum, n. 4503, per ‘agrum’ ⁵⁰ Ecclesia, n. 2971, 3310, 3766, per ‘urbem’ doctrina veri, n. 402, x2449, 2943, 3216, 4492, 4493, per ‘seniores urbis’ vera concordantia ⁵¹ bono, n. ⁵² 6524, 6525, 8578, 8585, per ‘vitulam super qua nondum jugum’ verum ⁵³ nondum confirmatum, quid ⁵⁴ vitula, ' n. 1824, 1825, per ‘lavationem manuum super vitula ad flumen rapidum’ ⁵⁵ purificatio a malo illo quia factum ex zelo immoderato qui ignorantis quid verum.

[17] Ex his sicut ex reliquis constare potest quae et quanta arcana in singulis Verbi continentur, quae ne quidem ut arcana apparitura sunt, si credatur quod sensus litterae sit omne Verbi, ac ita quod non sanctius et caelestius intus inibi lateat; cum tamen sensus litterae est pro homine in mundo, hoc est, pro homine naturali, at sensus internus pro homine in caelo, hoc est, pro homine spirituali; inde patet quid praeceptum de non occidere involvit, quod nempe non solum ⁵⁶ homo non occidendus quoad corpus sed etiam non occidendus quoad animam, ita non solum non privandus vita in mundo sed imprimis quod non privandus vita in caelo; si praeceptum illud non hoc simul involvisset, non ab Ipso Jehovah, hoc est, Domino, viva voce dictatum fuisset super monte Sinai cum tanto miraculo, omnes enim populi et gentes absque immediata revelatione sciunt, et quoque leges eorum sanciunt, quod homo non ⁵⁷ occidendus, sicut etiam quod non adulterandum, non furandum, non testandum false; nec credendum quod gens Israelitica tam stupida fuerit ⁵⁸ ut quae omnes in universo terrarum orbe sciverunt, illa sole nesciverit; sed Verbum revelatum, quia ab ipso Divino, insuper in sinu suo altiora et universaliora recondit, nempe talia quae caeli sunt, ita quae non solum vitam corporis sed etiam quae vitam animae seu vitam aeternam concernunt; in hoc differt, distat, et eminet Verbum super omni alio scripto.

Poznámky pod čarou: