70. Quod pedes dicti sint "similes chalcolibano", est quia chalcolibanum est aes levigatum micans ex quodam igneo, et "aes" in Verbo significat bonum naturale. Sunt metalla aeque significativa ac reliqua in Verbo; "aurum" ibi significat bonum caeleSte, quod est bonum intimum; "argentum" significat verum ejus, quod est bonum spirituale; "aes" bonum naturale, quod est bonum ultimum; et "ferrum" verum ejus, quod est verum naturale. Quod metalla significent illa, est ex correspondentia; apparent enim in caelo plura fulgentia sicut ex auro et argento, et quoque plura sicut ex aere et ferro, et notum est ibi quod per illa significentur memorata bona et vera. Inde est, quod antiqui, qui in scientia correspondentiarum fuerunt, appellaverint saecula secundum illa metalla; primum saeculum, "Aureum", quia tunc regnabat innocentia, amor, et inde sapientia; secundum autem saeculum, "Argenteum", quia tunc regnabat verum ex illo bono, seu bonum spirituale, et inde intelligentia; tertium saeculum, "Aeneum" seu "Cupreum", quia tunc regnabat modo bonum naturale, quod est justum et sincerum moralis vitae; ultimum autem saeculum vocabant "Ferreum", quia tunc regnabat modo verum absque bono, et cum id regnat, tunc quoque regnat falsum: haec omnia ex significatione spirituali illorum metallorum.

[2] Ex his constare potest quid significatur per statuam Nebuchadnezari in somnio visam

Cujus "caput erat ex auro, pectus et brachia ex argento, venter et latus ex aere; crura ex ferro, et pedes partim ex ferro partim ex luto" (Daniel 2:32, 33);

quod nempe status ecclesiae quoad bonum et Verum, a primo tempore usque ad ultimum ejus; ultimum ejus fuit quando Dominus in mundum venit. Quando scitur quod "aurum" significet bonum caeleste, "argentum" bonum spirituale, "aes" bonum naturale, et "ferrum" verum naturale, sciri possunt plura arcana in Verbo ubi illa metalla nominantur:

Ut quid significatur apud Esaiam,

"Pro aere adducam aurum, pro ferro adducam argentum, et pro lignis aes, et pro lapidibus ferrum; et ponam praefecturam tuam pacem, et exactores tuos justitiam" (60:17).

[3] Sed quia de significatione "aeris", quod sit bonum naturale, hic agitur, velim modo aliqua loca adducere, ubi "aes" nominatur et id bonum significat.

Apud Mosen,

"Ascher acceptus fratribus suis, et intingens in oleum pedem suum; ferrum et aes calceus tuus, et sicut dies tui fama tua" (Deuteronomius 33:24, 25);

"Ascher" ut una tribus significat felicitatem vitae et jucundum affectionum (n. 3938, 3939, 6408); "intingere in oleum pedem" significat jucundum naturale, "oleum" jucundum, (n. 9954), "pes" naturale (ut mox supra, n. 69); "ferrum et aes calceus", significat infimum naturale ex vero et bono, "calceus" est infimum naturale (n. 1748, 1860, 6844), "ferrum" est verum ejus et aes est bonum ejus (ut supra).

(Apud eundem, )

"Jehovah Deus tuus introducturus est te in terram opimam terram e cujus lapidibus ferrum et e cujus montibus excides aes" (Deuteronomius 8:7, 9).

Apud Jeremiam,

"Dabo te populo huic in murum aeris munitum, ut oppugnent te, et non praevaleant tibi" (15:20 ¹ ).

Apud Ezechielem,

" ² Javan, Thubal et Meschech mercatores tui, cum anima hominis et vasis aeris dederunt negotiationem tuam" (27:13):

agitur in eo capite de mercaturis Tyri, per quas significantur cognitiones boni et veri; per nomina "Javan, Thubal et Meschech" significantur talia quae boni et veri sunt, de quibus cognitiones; "anima hominis" est verum vitae; "vasa aeris" sunt scientifica boni naturalis. (Quid per "Tyrum" significatur, videatur n. 1201: quid per "mercaturas", n. 2967, 4453: quid per "Thubal et Meschech", n. 1151: quid per "Javan", n. 1152, 1153, 1155: quid per "animam hominis", n. 2930, 9050, 9281: quid per "vasa", n. 3068, 3079, 3316, 3318.)

Apud eundem,

Pedes cheruborum erant "micantes sicut species aeris levigati" (1:7):

quid "cherubi", et quid "pedes", vide mox supra (n. 69).

[4] Apud eundem,

Vidi, et "ecce vir cujus aspectus sicut aspectus aeris, et filum lini in manibus... is stans in porta" (40:3):

ille angelus, quia mensus est murum et portas Domus Dei, quae significant externa ecclesiae, visus est aspectus ejus sicut aspectus aeris. Qui scit quod "aes" significet externum ecclesiae, quod in se est naturale, is aliquantum scire potuit cur

Altare holocausti obductum fuit ex aere, ac cribrum ex aere circum illud, et vasa ex aere (Exodus 27:1-4);

ut et cur

Magnum vas, quod mare vocabatur, cum duodecim bovibus sub illo, ac decem labra cum basibus, ut et omnia vasa tabernaculi pro Domo Dei, a Salomone facta sunt ex aere polito ( ³ 1 Reg. 7:43-47).

[5] Qui scit quid "aes" significat, is in id arcanum etiam venire potest, cur mandatum fuit quod serpens aeneus poneretur ad aspiciendum a populo, de quo ita apud Mosen:

"Misit Jehovah serpentes in populum, qui momorderunt populum;... et dixit ad Mosen, Fac tibi serpentem, et pone eum super signum, et fiet, omnis qui morsus fuerit et aspexerit illum vivet. Et fecit Moses serpentem aeris, et posuit eum super signum; et factum est cum momordit serpens virum, et aspexit serpentem aeris, revixit" (Numeri 21:6, 8, 9).

Quod ille significaverit Dominum, docet Ipse apud Johannem:

"Sicut Moses exaltavit serpentem in deserto, ita Oportet exaltari Filium hominis, ut omnis qui credit in Ipsum non pereat, sed habeat vitam aeternam" (3:14, 15).

Per "serpentem" significatur id quod est ultimum vitae apud hominem, et vocatur sensuale externum, quod est naturale; hoc ultimum, quia in Domino erat Divinum, ideo serpens aeris apud filios Israelis, apud quos omnia erant repraesentativa, factus est, et significabat quod si aspicerent in Divinum Humanum Domini, reviverent; hoc est, si crederent in Ipsum, vitam aeternam haberent, ut quoque Ipse Dominus docet.

(Quod "videre" in sensu spirituali sit credere, videatur etiam supra, n. 37, 68; et quod "serpens" sit sensuale externum, quod est ultimum vitae hominis, in Arcanis Caelestibus, n. 195, 196, 197, 6398, 6949, 10313.)

Quod "aes" et "ferrum" in Verbo etiam significent durum (Ut Esaias 48:4; Daniel 7:19; et alibi), videbitur in sequentibus.

Poznámky pod čarou:

2967. ‘Transeuntis mercatori’: quod significet applicate ad illorum statum, constare potest a significatione ‘mercatoris’, et inde ‘transeuntis mercatori’; ‘mercator’ in Verbo significat illos qui habent cognitiones boni et veri, et ‘mercatura’ ipsas illas cognitiones, inde ‘argentum transiens mercatori’ significat verum quantum recipi potest, seu quod idem, applicate ad cujusvis statum et facultatem; quod adjectio haec aliquid arcani involvat, quisque videre potest; de significatione ‘mercatoris et mercaturae’ sequitur: quod autem ipsam rem attinet, illa se ita habet: omnes qui reformantur et regenerantur, donantur charitate et fide a Domino, sed quisque secundum suam facultatem et suum statum; sunt enim mala et falsa, quibus se homo ¹ imbuit ab infantia, quae obstant quin recipere possit unus simile donum ac alius mala et falsa illa prius vastanda sunt quam regenerari potest homo;

[2] quantum vitae caelestis et spiritualis post vastationem residuum est, tantum hoc potest illustrari vero et ditari bono; sunt reliquiae, quae sunt bona et vera a Domino apud hominem recondita, quae tunc vitam accipiunt; bona et vera acquiruntur ab infantia usque ad reformationis tempus, apud unum plura, apud alium pauciora; haec reservantur in interno ejus homine; nec produci possunt priusquam externus ejus homo ad correspondentiam redactus est, quod fit imprimis per tentationes, et per plures species vastationis; antequam enim quiescunt corporea quae illis contraria sunt, ut sunt illa quae sunt ² amoris sui et mundi, ³ non influere possunt caelestia et spiritualia quae sunt ⁴ affectionis boni et veri; haec causa est quod quisque reformetur applicate ad ejus statum et facultatem; quod etiam Dominus docet in parabola de Homine qui peregre abiit, Et vocavit proprios servos, et tradidit illis opes suas, et ⁵ uni dedit quique talenta, alteri duo, et tertio unum, unicuique juxta propriam facultatem:... qui quinque talenta accepit, negotiatus est cum illis, et lucratus alia quinque talenta; similiter etiam is qui duo, lucratus est etiam ⁶ ille alia duo, Matth. 25:14-17, seq. :

tum etiam de Decem servis, quibus dedit decem minas, ut cum illis negotiarentur, Luc. 19:12, 13, seq.

[3] Quod ‘mercator’ significet illos qui habent cognitiones boni et veri, et ‘mercatura’ ipsas illas cognitiones, constat ab illis locis quae adducta, apud Matthaeum et Lucam, tum etiam ab his;

apud Ezechielem,

Dicas Tyro, Habitatrix super introitibus maris, negotiatrix populorum ad insulas multas.... Tarshish mercatrix tua ex multitudine omnium opum; in argento, in ferro, in stanno et plumbo dederunt nundinationes tuas. Javan, Tubal et Meshech, hi negotiatores tui, in anima hominis, et vasis aeris dederunt commercium tuum.... Filii Dedanis negotiatores tui: insulae multae mercatura manus tuae.... Syria mercatrix tua in multitudine operum tuorum. Jehudah et terra Israelis, illi negotiatores tui in triticis minnith et pannag, et melle, et oleo, et opobalsamo dederunt commercium tuum. Damascus mercatrix tua in multitudine operum tuorum ex multitudine omnium opum, in vino ⁷ Helbonis et lana zaharis. Et Dan et Javan netum in nundinationibus tuis dederunt. Dedan negotiatrix tua in vestibus libertatis ad currum. Arabs et omnes principes Kedar illi mercatores manus tuae, in agnis, in arietibus et hircis, in his mercatores tui. Negotiatores Shebae et Raamae illi negotiatores tui in primario omnis aromatis. Haran, et Channeh, et Eden, negotiatores Shebae;

Asshur, Kilmad, negotiatrix tua. Hi negotiatores tui in perfectionibus, 27:3, 12, 13, 15, 16-23, [24];

haec de Tyro, per quam quod significentur cognitiones boni et veri, videatur n. 1201, et patet a singulis; ‘negotiationes et mercaturae’, tum ‘merces’ quae ibi memorantur: nec aliud sunt, ideo vocatur Tyrus ‘habitatrix super introitibus maris’; quod ‘aquae’ sint cognitiones ⁸ , ac ‘mare’ congregatio ⁹ illarum, n. 28; et vocatur ‘negotiatrix populorum ad insulas multas’, hoc est, usque ad illos qui remotius in cultu sunt; quod ‘insulae’ sint cultus remotiores, n. 1158; quid Tarshish, n. 1156, argentum, ferrum, stannum, et plumbum, ' quae inde, sunt vera in suo ordine usque ad ultima, quae sunt sensualia; quid argentum, n. 1551, 2048; quid ferrum, n. 425, 426; quid Javan, Tubal et Meshech, n. 1151-1153, 1155; ‘anima hominis et vasa aeris’ quae inde, sunt illa quae sunt vitae naturalis; quod ‘anima’ sit omnis vita quae a Domino, n. 1000, 1040, 1436, 1742; quod ‘vasa aeris’ sint bona naturalia quae recipiunt illam vitam, n. 425, 1551; quid Dedan, n. 1172; quid Syria, n. l232, 1234; quod ‘Jehudah et terra Israelis negotiatores in triticis, minnith et pannag, melle, oleo, opobalsamo’ significat caelestia et spiritualia e Verbo; reliquae gentes et earum mercaturae quae memorantur, sunt genera et species veri et boni, ita cognitiones, quae apud illos qui significantur per ‘Tyrum’:

[4] quod sint cognitiones ex quibus sapientia et intelligentia, constat manifeste apud eundem Prophetam, ubi ita, Fili hominis, dic principi Tyri, ... In sapientia tua, et in intelligentia tua fecisti tibi opes, et fecisti aurum et argentum in thesauris tuis: in multitudine sapientiae tuae, in negotiatione tua, multiplicasti opes tuas, et elatum cor tuum in opibus tuis, ... propterea ecce adduco super te alienos, violentos gentium, 28:2, 4-7;

ubi manifeste patet quod ‘merces cum quibus negotiati’ sint cognitiones boni et veri, inde enim non aliunde sapientia et intelligentia, quare dicitur ‘in sapientia tua et in intelligentia tua fecisti tibi opes, et fecisti aurum et argentum in thesauris tuis’: sed cum cognitiones sunt sui causa, ut emineant et lucrentur aut famam aut opes, tunc nullam vitam habent, ac illis prorsus privantur, in vita corporis falsa pro veris et mala pro bonis amplectendo, ac in altera vita illis quoque quae vera sunt, prorsus privantur; inde est quod dicatur ‘quia elatum cor tuum in opibus tuis, ... propterea ecce adduco super te alienos’, hoc est, falsa, ‘et violentos gentium’, hoc est, mala: et alibi apud eundem,

Tyrus sicut excisa e medio maris, in exire nundinationes tuas e maribus, satiasti populos multos, in multitudine opum tuarum, et commerciorum tuorum ditasti reges terrae, jam fracta es e maribus, in profunditatibus aquarum, commercium tuum, et omnis congregatio tua in medio ¹⁰ tui ceciderunt; ... mercatores in populis frendent super te, xxvii 32-34, 36:

et apud Esaiam,

Propheticum de Tyro; ... tacent habitatores insulae, mercator Zidon transiens mare, impleverunt te: et in aquis multis semen Shihoris, messis fluvii proventus ejus, et ¹¹ erat mercatura gentium: quis consultavit hoc super Tyrum coronantem se, cujus mercatores principes, 23:2, 3, 8;

ubi de vastatione Tyri agitur.

[5] ‘Mercaturae et merces’ similiter praedicantur de Babylone, quae sunt cognitiones boni adulteratae et cognitiones veri falsificatae, apud Johannem, Babylon ex vino furoris scortationis suae potavit omnes gentes, et reges terrae cum ea scortati sunt; et mercatores terrae ex facultatibus deliciarum ejus ditati sunt:... mercatores terrae flebunt et plangent super ea, quod merces eorum nemo emit amplius; merces auri, et argenti, et lapidis pretiosi, et margaritae, et byssi, et purpurae, et serici, et coccini, etc. :... mercatores horum, qui ditati sunt ab ea, e longinquo stabunt propter metum cruciatus ejus, flentes et plangentes, Apoc. 18:3, 11,

[12], 15; quod ‘Babylon’ sit cultus, cujus externa apparent sancta, sed interiora profana, videatur n. 1182, 1283, 1295, 1304, 1306, 1326; inde quid mercaturae et merces ejus, patet.

[6] Quod ‘mercator’ sit qui comparat sibi cognitiones veri et boni, et inde intelligentiam et sapientiam, constat a Domini verbis apud Matthaeum, Simile est regnum caelorum homini negotiatori, quaerenti pulchras margaritas, qui cum invenisset unam pretiosam margaritam, abiens vendidit omnia quae habuit, et emit illam, 13:45, 46;

‘pulchra margarita’ est charitas seu bonum fidei.

[7] Quod omnes cognitiones boni et veri sint a Domino, apud Esaiam,

Sic dixit Jehovah, Labor Aegypti, et mercatura Cushi et Sabaeorum, virorum mensurae, super te transibunt, et tibi erunt; post te ibunt, in vinculis transibunt, et ad te incurvabunt se, ad te orabunt; tantummodo in te Deus, et nullus praeterea Deus, 45:14;

ubi de Divino Humano Domini.

[8] Inde nunc constare potest quid sit ‘mercari’, seu emere et vendere, quod nempe comparare sibi cognitiones boni et veri, et per illas ipsum bonum; ¹² quod hoc a Domino solo, apud eundem prophetam ¹³ ,

Heu omnis sitiens, ite ad aquas, et cui nullum argentum, ite, emite, et edite; et ite, emite absque argento, et absque pretio, vinum et lac, 55:1, 2;

ubi ‘emere’ pro comparare sibi, ‘vinum’ pro vero spirituali, n. 1071, 1798; ‘lac’ pro bono spirituali, n. 2184; quisque videre potest quod hic ‘ire ad aquas’ non sit ire ad aquas, quod ‘emere’ non sit emere, quod ‘argentum’ non sit argentum, nec quod ‘vinum et lac’ sit vinum et lac, sed quod tale quod vocatur correspondens in sensu ¹⁴ interno; est enim Verbum Divinum, cujus singulis vocibus, quae e naturali mundo et e sensualibus hominis sunt, spiritualia et caelestia Divina correspondent, ita non aliter Verbum divinitus inspiratum est.

Poznámky pod čarou: