346. Hiervoor werd gezegd, dat het geloof, wat het bestaan ervan betreft bij de mens, een geestelijk gezicht is. Daar nu het geestelijk gezicht, dat tot het verstand en dus tot het gemoed behoort, en het natuurlijk gezicht, dat het gezicht van het oog en dus van het lichaam is, wederkerig met elkaar overeenstemmen, zo kan elke staat van het geloof vergeleken worden met de staat van het oog en van het gezicht ervan: de staat van het geloof van het ware met elke ongerepte staat van het gezicht van het oog, en de staat van het geloof van het valse met elke verkeerde staat van het gezicht van het oog. Maar wij zullen de overeenstemmingen van deze beide gezichten, die van het gemoed en die van het lichaam, ten aanzien van beide verkeerde staten, vergelijken. Het onechte geloof, waarin valsheden met waarheden vermengd zijn, kan vergeleken worden met het gebrek van het oog en vandaar van het gezicht, dat de witte vlek op het hoornvlies wordt genoemd, en het gezicht verduistert. Het hoerige geloof, dat vanuit vervalste waarheden is, en het overspelige geloof, dat vanuit geschonden goedheden is, kan vergeleken worden met het gebrek van het oog en vandaar van het gezicht, dat grauwe staar genoemd wordt, en een verdringing en verharding van het kristalvocht is. Het toegesloten of blinde geloof, dat een geloof in mysteries is, die men gelooft, hoewel men niet weet of het waarheden of valsheden zijn, dan wel of zij boven de rede uitgaan of tegen de rede indruisen, kan vergeleken worden met het gebrek van het oog, dat zwarte staar en amaurosis genoemd wordt, en bestaat in het verlies van het gezicht ten gevolge van een verstopping van de gezichtszenuw, terwijl het lijkt alsof het oog volkomen goed zag. Het ronddwalende geloof, dat een geloof in meerdere goden is, kan worden vergeleken met het ooggebrek dat witte staar wordt genoemd, en een verlies van het gezicht is tengevolge van een verstopping tussen het harde oogvlies en het druifvlies [gekleurde laag van het regenboogvlies]. Het kortzichtige geloof, dat het geloof is in een andere dan de ware God, en bij de christenen in een andere dan in de Heer God Zaligmaker, kan vergeleken worden met het ooggebrek, dat scheelheid wordt genoemd. Het huichelachtige of farizeďsche geloof, dat een geloof van de mond en niet van het hart is, kan vergeleken worden met de atrofie van het oog en het daaruit voortvloeiende verlies van het gezicht. Het ingebeelde en omgekeerde geloof, dat een verschijning van het valse als het ware is door vernuftige bevestiging, kan vergeleken worden met een ooggebrek, dat dagblindheid genoemd wordt, en een gezicht is vanuit een bedriegelijk licht in de duisternis.
