1079. Dat de woorden ‘hij zag zijn vaders naaktheid’ betekenen, dat hij de dwalingen en verkeerdheden opmerkte, blijkt uit de betekenis van de naaktheid, waaromtrent kort tevoren en voorts eerder in de nrs. 213, 214 is aangetoond, dat zij het boze en het verkeerde is. Hier worden zij, die in het van de naastenliefde gescheiden geloof zijn, door Cham beschreven, namelijk, dat hij zijn vaders naaktheid, dat wil zeggen, diens dwalingen en verkeerdheden opmerkte; zij, die van dien aard zijn, zien niets anders bij de mens. Anders is het daarentegen gesteld met hen, die in het geloof van de naastenliefde zijn; dezen merken de goedheden op, en wanneer zij boosheden en valsheden zien, verontschuldigen zij die, en als zij kunnen, trachten zij ze bij de ander te verbeteren, zoals hier gezegd wordt van Sem en Jafet. Waar geen naastenliefde is, is eigenliefde, bijgevolg haat tegen allen, die hen niet begunstigen; vandaar komt het, dat zij bij de naaste alleen diens boze zien, en wanneer zij iets goeds zien, nemen zij het op alsof het niet goed was, of duiden het ten kwade. Geheel anders is het gesteld met hen, die in de naastenliefde zijn. Hieraan zijn deze twee soorten te onderkennen: vooral wanneer zij in het andere leven komen, treedt bij hen, die in geen naastenliefde zijn, een gevoel van haat in elke bijzonderheid aan de dag; eenieder willen zij onderzoeken, ja zelfs oordelen, en niets begeren zij meer, dan het kwaad bloot te leggen, en zijn steeds daarop uit te veroordelen, te straffen en te martelen; daarentegen zien zij, die in de naastenliefde zijn, nauwelijks het boze van een ander, maar merken al diens goedheden en waarheden op, en de dingen die boos en vals zijn, leggen zij ten goede uit; van dien aard zijn alle engelen, hetgeen zij van de Heer hebben, die al het boze ten goede buigt.
