9086. ¹ ‘Et ceciderit illuc bos vel asinus’: quod significet quod pervertit bonum aut verum in naturali, constat ex significatione ‘cadere’ quod sit pervertere, de qua sequitur, ex significatione ‘bovis’ quod sit affectio mali in naturali, ita malum ibi, de qua supra n. 9065, et ex significatione ‘asini’ quod sit verum in naturali, de qua n. 2781, 5492, 5741, 7024, 8078. Quod ‘cadere in foveam’ cum dicitur de bono et vero in naturali, quae significantur per ‘bovem et asinum’, sit pervertere, patet ex illis quae in versu sequente ² continentur, ibi enim agitur de emendatione per verum, quod fieri potest cum bonis et veris perversis, non autem cum illis exstinctis; nam cum bonum aut verum pervertitur usque manet, sed perverse explicatum ³ ; ‘cadere’ etiam est labi per errorem.

[2] Quia hoc significatum est per ‘cadere in foveam’, ideo dictum est a Domino, Cujus vestrum asinus aut bos in puteum cadit, quem non statim extrahitis in die sabbati? Luc. 14:5;

hoc dictum est a Domino cum hydropicum in die sabbati sanavit; dies sabbati erat sanctissimus in illa Ecclesia quia significabat conjugium caeleste, quod est conjunctio boni et veri ex Domino, n. 8495, 8510; inde sanationes a Domino fiebant in die sabbati, nam sanatio involvebat sanationem vitae spiritualis, et morbus hydropicus veri et boni perversionem, ita sanatio veri perversi ⁴ emendationem et restitutionem; nam omnia miracula Domini involvebant et significabant status Ecclesiae, n. ⁵ 8364, quemadmodum in genere omnia miracula Divina, n. 7337; inde nunc est quod a Domino dictum, ‘Cujus vestrum asinus aut bos in puteum cadit, quem non statim extrahitis in die sabbati?’ per quae in sensu spirituali id quod dictum est ⁶ significabatur; nam quicquid Dominus locutus est, ex Divino locutus est, et cum ex Divino, singulis sensus internus inest, n. 9049, 9063 fin. ; per ‘puteum’ ibi simile significatur quod per foveam, nempe falsum, n. 1688. Et quia ‘fovea’ est falsum, ideo quoque' Dominus cum de falsis Ecclesiae locutus est, dixit, Quando caecus caecum ducit, ambo in foveam cadunt, Matth. 15:14;

‘caecus’ est qui in erroneis, ‘cadere in foveam’ est pervertere verum ⁷ ; haec comparative dicta sunt, sed omnes comparationes in Verbo ex significativis sumptae ⁸ sunt, n. ⁹ 3579, 8989.

[3] Qui credunt quod sanctum Divinum quod in Verbo, non altius reconditum lateat quam in sensu qui apparet in littera, is in his et in reliquis Verbi non aliunde videt sanctum quam ex fide quod omnia quae ibi Divinitus inspirata sint ¹⁰ ; et quod ¹¹ inexplicabilia ibi sint arcana soli Deo ¹² nota, at qui in hac fide non sunt Verbum contemnunt, solum ob stilum ad apparentiam magis humilem, quam est stilus qui ad genium mundi applicatus est, qualis est apud plures scriptores antiquos et hodiernos; at ¹³ sciant quod sanctum Divinum lateat in omnibus et singulis Verbi, sed consistat in eo quod omnia et singula agant ¹⁴ de Domino, de ¹⁵ Ipsius regno et ¹⁶ Ecclesia; haec sanctissima sunt, quia sunt Divina a Domino, in quibus sic est vita aeterna secundum Domini verba apud Johannem, Verba quae Ego loquor vobis, spiritus sunt et vita sunt, Joh. 6:63 ¹⁷ ; sed sanctissima illa Divina patent coram angelis in caelo, quia hi non capiunt Verbum naturaliter secundum sensum litteralem sed spiritualiter secundum sensum internum; secundum hunc sensum etiam homines caperent Verbum si angelicam vitam viverent, nempe vitam fidei et amoris; quae in sensu interno Verbi continentur nec aliud sunt quam quae genuina doctrina Ecclesiae docet; genuina doctrina Ecclesiae docet Dominum, fidem in Ipsum, amorem in Ipsum, et amorem boni quod ab Ipso; hic amor est charitas erga proximum, n. 6709, 6710, 8123; qui hanc vitam vivunt illustrantur a Domino et vident sancta Verbi, et nullatenus alii; videatur Praefatio ad Gen. xviii.

Footnotes:

4528. Oculus seu potius visus ejus correspondet imprimis illis societatibus in altera vita quae in paradisiacis sunt, quae supra antrorsum paulisper ad dextrum apparent, ubi ad vivum sistuntur videndi horti cum arboribus et floribus tot generum et specierum ut pauca sint respective quae in universa tellure; in singulis ibi objectis est aliquid intelligentiae et sapientiae quod elucet, sic ut dicas quod sint simul in paradisis intelligentiae et sapientiae; haec sunt quae ab interioribus illos qui ibi, afficiunt, et sic non solum laetificant visum, sed etiam simul intellectum.

[2] Paradisiaca illa sunt in primo caelo et in ipso limine ad interiora illius caeli, et sunt repraesentativa, quae e superiore caelo descendunt cum angeli superioris caeli intellectualiter de veris fidei apud se loquuntur; loquela angelorum ibi fit per ideas spirituales et caelestes quae illis sunt formae vocum, et continue per series repraesentationum talis pulchritudinis et amoenitatis ut nullatenus exprimi possit; hae pulchritudines et amoenitates sermonis illorum sunt quae ut paradisiaca repraesentantur in caelo inferiore:

[3] caelum hoc distinctum est in plures caelos, quibus correspondent singula quae in cameris oculi; est caelum ubi horti paradisiaci, de quibus dictum; est caelum ubi atmosphaerae diversicolores, ubi universa aura fulgurat quasi ex auro, argento, margaritis, lapidibus pretiosis, floribus in minimis formis, et innumerabilibus aliis; est caelum irideum ubi irides pulcherrimae, magnae et parvae, variegatae splendidissimis coloribus: singula ¹ haec existunt per lucem quae a Domino in qua intelligentia et sapientia, inde est in singulis objectis ibi aliquid ² intelligentiae veri et sapientiae boni, quod repraesentative ita sistitur.

[4] Qui non aliquam ideam de caelo habuerunt nec de luce ibi, illi aegre possunt adduci ad credendum quod talia ibi sint; quare qui in alteram vitam secum illam incredulitatem ferunt, si in vero et bono fidei fuerunt, auferuntur ab angelis in illa, et cum vident illa, obstupescunt; de paradisiacis, atmosphaeris et irideis, videantur quae prius ab experientia, n. 1619-1626, 2296, 3220; et quod in caelis continuae repraesentationes sint, n. 1807, 1808, 1971, 1980, 1981, 2299, 2763, 3213, 3216-3218, 3222, 3350, 3475, 3485.

Footnotes: