1408. Haec et sequentia se ita habent historice, sicut scripta sunt, sed historica sunt repraesentativa, omnia verba sunt significativa: se ita res habet in omnibus historicis Verbi, non solum in libris Mosis sed etiam in Josuae, Judicum, Samuelis et Regum, in quibus omnibus nihil aliud apparet quam historicum; sed tametsi historicum est in sensu litterae, usque in sensu interno sunt arcana caeli quae recondita ibi latent; quae arcana nusquam videri possunt quamdiu mens cum oculo tenetur in historicis, nec prius revelantur quam cum mens a sensu litterae removetur: se habet Verbum Domini sicut corpus in quo anima viva; quae animae sunt, non apparent dum inhaeret mens corporeis, adeo ut vix credat se animam habere, minus quod victura post mortem; ut primum vero a corporeis recedit, patent illa quae animae et vitae sunt; quae etiam causa est, non solum quod moritura corporea antequam homo potest e novo nasci aut regenerari, sed etiam quod corpus moriturum ut venire possit in caelum ac videre caelestia: ita se habet cum Verbo Domini; illius corporea sunt illa quae sunt sensus litterae, in quibus cum mens tenetur, interna nusquam videntur, sed quando quasi mortua sunt, tunc primum sistuntur videnda: sed usque sunt illa quae sunt sensus litterae similia illis qua apud hominem in ejus corpore, nempe scientificis memoriae quae ex sensualibus sunt, quae sunt vasa communia in quibus interiora seu interna; inde sciri potest quod aliud sint vasa et aliud essentialia quae in vasis; vasa sunt naturalia, essentialia quae in vasis, sunt spiritualia et caelestia; ita quoque historica Verbi, ut et singulae voces in Verbo, sunt vasa communia, naturalia, immo materialia, in quibus spiritualia et caelestia; haec nusquam in conspectum veniunt nisi per sensum internum: unicuivis hoc constare potest solum ex eo quod multa in Verbo secundum apparentias, immo secundum fallacias sensuum, dicta sint; ut quod Dominus irascatur, puniat, maledicat, occidat, et talia plura, cum tamen in sensu interno contraria sunt; nempe quod Dominus nusquam irascatur et puniat, minus maledicat et occidat; usque tamen iis qui ex simplicitate cordis credunt Verbum sicut illud capiunt in littera, nihil nocet dum in charitate vivunt; causa est quia Verbum nihil aliud docet quam ut quisque cum proximo vivat in charitate, utque ament Dominum supra omnia; qui hoc faciunt, illi habent interna apud se, et sic apud eos fallaciae ex sensu litterae captae facile discutiuntur.

6333. SENSUS INTERNUS

Ex his quae in hoc capite dicta sunt a Jacobo, manifeste constare potest quod sensus alius Verbo insit quam qui apparet in littera; dicit enim Jacob qui tunc Israel, quod indicabit quid continget filiis suis in extremitate dierum, vers. 1, et tamen quae indicat, ¹ et quae praedicit, non aliquid contigerat illis; ut quod posteri Reubenis, Shimeonis et Levi prae reliquis maledicerentur, quodque Shimeon et Levi dividerentur in Jacobo, et dispergerentur in Israele, de quibus, vers. 3-7;

sed contigerat contrarium Levi, quod nempe benedictus fuerit, nam apud illum sacerdotium.

[2] Quod de Jehudah dicitur, hoc nec contigerat ei, praeter quod apud illum manserit Ecclesiae repraesentativum diutius quam apud reliquos; et praeterea de eo talia dicuntur quae nemo scire potest quid sint, nisi ex sensu alio qui interius latet, ut quod curvaret se et cubaret sicut leo, alligaret ad vitem asellum suum, ad vitem praestantem filium asinae suae, lavaret in vino vestimentum suum, in sanguine uvarum velamen suum, quod ruber oculis a vino, et albus dentibus a lacte, vers. 9, 11, 12; haec omnia sunt talia ex quibus unusquisque capere potest quod aliquid insit quod notum est in caelo, et quod homini patefieri nequit nisi inde.

[3] Similiter se habet cum illis quae de reliquis suis filiis Israel dixit: sicut de Zebulone, quod ad portum marium et navium habitabit, et latere ad Zidonem: de Jisaschare, quod asinus osseus cubans inter sarcinas, inclinaturus humerum ad bajulandum: de Dane quod serpens in via, serpens jaculus super semita, mordens calcaneos equi, et cadet eques ejus retrorsum; ac ita porro de reliquis; ex his manifeste constat, ut dictum, quod sensus internus sit. Verbum est datum ut uniat caelum et terram, seu angelos cum hominibus, quapropter ita scriptum est ut ab angelis spiritualiter capiatur cum ab homine naturaliter, et sic sanctum per angelos influat, per quod fit unio; tale est Verbum tam in historicis quam in propheticis; ² sed sensus internus minus apparet in historicis quam in propheticis, quia historica alio stilo conscripta sunt, ³ sed tamen usque per significativa;

[4] historica ideo data sunt ut infantes et pueri initientur per illa in ⁴ Verbi lectionem, nam ⁵ sunt delectabilia et sedent in animis eorum, per quae sic communicatio datur illis cum caelis, quae communicatio est grata quia illi in statu innocentiae et charitatis mutuae sunt; haec causa est quod Verbum historicum sit; ⁶ quod Verbum propheticum sit, est quia cum id legitur, non intelligatur ab homine nisi obscure; et cum ab homine qui talis sicut hodie, intelligitur obscure, ab angelis percipitur clare; quod mihi datum est scire a multa experientia, de qua ⁷ , ex Divina Domini misericordia, alibi.

Footnotes: