1. Prefazione dell’Autore

Il Signore parlando ai suoi discepoli della fine dei tempi, cioè nell’ultimo periodo della chiesa, ¹ dice, all’avvicinarsi della predetta fine, in merito al successivo stato di amore e fede: ²

Subito dopo l’afflizione di quei giorni il sole si oscurerà e la luna non darà il suo splendore, e le stelle cadranno dal cielo, e le potenze dei cieli saranno scosse. Ed allora apparirà nel cielo il segno del Figlio dell’uomo; ed allora tutte le tribù della terra faranno cordoglio, e vedranno il Figliuolo dell’uomo venire sulle nuvole del cielo con gran potenza e gloria. E manderà i suoi angeli con gran suono di tromba a radunare i suoi eletti dai quattro venti, da un capo all’altro dei cieli. (Matteo 24:29-31)

Coloro che si soffermano sul mero significato letterale di queste parole, hanno la convinzione che alla fine dei tempi, quando vi sarà il giudizio universale, tutte queste cose avranno luogo, così come sono descritte nel senso letterale, cioè che il sole e la luna si oscureranno e le stelle cadranno dal cielo, e che il segno del Signore apparirà nel cielo, ed egli stesso sarà visto sulle nubi, con gli angeli e con le trombe al seguito; inoltre è predetto in altri passi che l’intero universo sarà distrutto, e poi sorgerà un nuovo cielo e una nuova terra. Tale è la convinzione della maggior parte degli uomini nella chiesa, nel presente. Ma coloro che sono in questa fede ignorano i segreti che sono nascosti in ogni minimo dettaglio della Parola; in realtà in ogni singolo vocabolo della Parola vi è un significato interiore che concerne le cose spirituali e celesti anziché le cose naturali e mondane, così come appaiono nel senso letterale. E questo è vero non solo per il significato di gruppi di parole, ma per ciascuna parola. ³ Perché la Parola è scritta esclusivamente per corrispondenze ⁴ , affinché vi possa essere un significato interiore in ogni singolo particolare di essa. Quale sia questo significato lo si può vedere da tutto ciò che è stato scritto al riguardo in Arcana Coelestia [pubblicato nel 1749-1756]; e dalle citazioni attinte da quell’opera, nell’illustrazione del Cavallo Bianco [dell’Apocalisse, pubblicato nel 1758] cui si fa riferimento nell’Apocalisse.

È in conformità di quel significato spirituale, che deve essere inteso l’avvento del Signore dal cielo, sulle nuvole, di cui al passo sopra citato. Ivi il sole che si oscura significa il Signore quanto all’amore; ⁵ la “luna” si riferisce alla fede; ⁶ le stelle indicano la conoscenza del bene e della verità, o dell’amore e della fede; ⁷ il “segno del Figlio dell’uomo nel cielo” indica la manifestazione della Divina verità; le “tribù della terra” significano tutte le cose concernenti la verità ed il bene, o la fede e l’amore; ⁸ “l’avvento del Signore sulle nuvole del cielo, in gloria e potenza,” significa la sua presenza nella Parola e la sua rivelazione; ⁹ le “nuvole” significano il senso letterale della Parola, ¹⁰ e la “gloria” il senso interiore della Parola; ¹¹ gli “angeli con gran suono di tromba” indicano il cielo quale sorgente della Divina verità. ¹² Tutto questo chiarisce cosa deve intendersi con queste parole del Signore, vale a dire che alla fine della chiesa, quando non vi sarà più alcun amore, e quindi alcuna fede, il Signore svelerà il significato interiore della Parola e rivelerà i segreti del cielo. I segreti rivelati nelle seguenti pagine riguardano il cielo e l’inferno, nonché la vita dell’uomo dopo la morte. L’uomo della chiesa attualmente ha una scarsa conoscenza del cielo e dell’inferno, o della sua vita dopo la morte, sebbene questi argomenti siano contemplati e descritti nella Parola; ciò nondimeno molti di quelli nati in seno alla chiesa, negano queste cose, dicendo nel loro intimo, “Chi mai è venuto da quel mondo e ha confermato queste cose?” Per evitare che questo atteggiamento negazionista, invalso specialmente presso quelli pervasi dalla saggezza mondana, possa contaminare e traviare le persone semplici nel cuore e nella fede, mi è stato concesso di essere associato agli angeli e di parlare con loro, come tra uomo e uomo, e anche di vedere come sono i cieli e gli inferni, e questo da tredici anni, ormai; quindi, adesso posso descrivere ciò che ho visto è udito, nell’auspicio che l’ignoranza possa essere illuminata, e l’incredulità, dissipata. Le presenti rivelazioni sono estese ora perché questo deve intendersi per la venuta del Signore.

Фусноти:

4697. ‘Et undecim stellae’: quod significet cognitiones boni et veri, constat a significatione ‘stellarum’ quod sint cognitiones boni et veri; quod ‘stellae’ in Verbo illas significent, est quia sunt parva luminaria quae lucent noctu, et a se in nostram atmosphaeram tunc emittunt scintillas lucis, similiter ac cognitiones illa quae sunt boni et veri: quod per ‘stellas’ cognitiones illae ¹ significentur, constare potest a pluribus locis in Verbo ² , ut apud Jeremiam,

Dixit Jehovah, dans solem in lucem diei, statuta lunae et stellarum in lucem noctis, commovens mare, ut tumultuentur fluctus ejus, 31:35;

ubi de nova Ecclesia; ³ per ‘dare solem in lucem diei’ significatur bonum amoris et charitatis, et per ‘statuta lunae et stellarum in lucem noctis’, verum et cognitiones:

[2] similiter apud Davidem,

Jehovah Qui fecit luminaria magna, ... solem in dominium in die, ... lucam et stellas in dominium in nocte, Ps. 136:7-9; qui non sensum internum Verbi novit, credet quod per ‘solem’ hic sol mundi et per ‘lunam et stellas’ luna et stellae intelligantur ⁴ , at inde nullus sensus spiritualis et caelestis exsurgit, cum tamen Verbum in singulis est caeleste; inde quoque patet quod sint bona amoris et charitatis et vera fidei, cum cognitionibus eorum, quae significantur:

[3] similiter quae in capite primo Geneseos, ubi de nova creatione hominis caelestis agitur, Dixit Deus, Sit luminaria in expanso caelorum, ad distinguendum inter diem et inter noctem, et erunt in signa et in stata tempora, et in dies et in annos; et erunt in luminaria in expanso caelorum, ad lucem dandum super terra, et factum ita: et fecit Deus duo luminaria magna, luminare magnum ad dominandum die, et luminare minus ad dominandum nocte, et stellas; et posuit illa Deus in expanso caelorum ad lucem dandum super terra, et ad dominandum in die et innocte, et ad distinguendum inter lucem et inter tenebras, vers. ⁵ 14-18; videatur n. 30-38:

[4] apud Matthaeum, Statim post afflictionem dierum istorum, sol obscurabitur, et luna non dabit lumen suum, et stellae cadent de caelo, et potentiae caelorum commovebuntur, 24:29; quod per ‘solem et lunam’ ibi significetur amor et charitas, seu bonum et verum, et per ‘stellas’ cognitiones, videatur n. ⁶ 4060; et quia ibi de ultimo die seu ultimo statu Ecclesiae agitur, per quod ‘sol obscurabitur et luna non dabit lumen suum’ significatur quod tunc peribit bonum amoris et charitatis, et per quod ‘stellae cadent de caelo’, quod etiam cognitiones boni et veri;

[5] quod illa significentur, patet a propheticis Verbi ubi ⁷ similia dicuntur de ultimo Ecclesiae; ut apud Esaiam,

Ecce dies Jehovae veniet crudelis, ... ad ponendum terram in vastitatem, et peccatores perdet ex illa, nam stellae caelorum et sidera eorum non lucebunt luce sua, obscurabitur sol in ortu suo, et luna non splendere faciet lucem suam, 13:9, 10:

apud Joelem,

Propinquus est dies Jehovae, ... sol et luna atrati sunt, et stellae contraxerunt splendorem suum, Joel 3:14, 15:

apud Ezechielem,

Obtegam cum exstinxero te caelos, et atrabo stellas eorum, solem nube obtegam, et luna non lucere faciet lumen suum, omnia luminaria lucis in caelo ⁸ atrabo super te, et dabo tenebras super terra tua, 32:7, 8:

et apud Johannem, Quartus angelus clanxit, et percussa est tertia pars solis, et tertia pars lunae, et tertia pars stellarum, ut obtenebraretur tertia pars eorum, et dies non luceret tertia sui parte, noxque similiter, Apoc. 8:12.

[6] Praeterea quod ‘stellae’ sint cognitiones ⁹ boni et veri, patet ab his locis:

apud Danielem,

Ex uno cornu hirci caprarum crevit cornu unum de exiguo, et crevit valde versus meridiem, et versus ortum, et versus decus, et crevit usque ad exercitus caelorum, et dejecit in terram de exercitu, et de stellis, et conculcavit ea, 8:9, 10:

et apud Johannem, Draco magnus cauda sua traxit tertiam partem stellarum caeli: et projecit eas in terram, Apoc. 12:4;

quod non stellae hic intelligantur ¹⁰ , patet; agitur ¹¹ apud Danielem et apud Johannem de Ecclesiae statu ultimis temporibus:

[7] similiter apud Davidem,

Jehovah numerat numerum stellarum, omnibus nomina vocat, Ps. 147:4:

apud eundem,

Laudate Jehovam sol et luna, laudate Ipsum omnes stellae lucis, Ps. 148:3 ¹² :

apud Johannem,

Signum magnum visum est in caelo, mulier circumdata solem, et luna sub pedibus ejus, et super capite ejus corona ¹³ duodecim ¹⁴ stellarum, Apoc. 12:1.

[8] Quia per ‘stellas’ significantur cognitiones boni et veri, per illas significantur doctrinalia Ecclesiae, nam haec sunt cognitione doctrinale de fide separata a charitate ultimis temporibus per ‘stellam’ ita describitur apud Johannem,

¹⁵ Tertius angelus clanxit, et cecidit e caelo stella magna ardens sicut lampas, et cecidit super tertiam partem fluviorum, et super fontes aquarum: nomen stellae dicitur absinthium, [unde fit tertia pars aquarum absinthium, '] et multi homines mortui sunt in aquis, quia amarae factae sunt, Apoc. 8:10, 11;

aquae quae ex stella illa factae sunt amarae' sunt vera, et ‘fluvii ac fontes aquarum’ sunt inde intelligentia et sapientia ex Verbo; quod ‘aquae’ sint vera, videatur n. 2702, 3058, 3424; quod ‘fluvii’ sint intelligentia, n. 3051; quodque ‘fontes’ sapientia ex Verbo, n. 2702, 3424.

Фусноти:

3863. ‘Quia dixit, quod vidit Jehovah’: quod significet in supremo sensu praevidentiam, in interno fidem, in interiore intellectum in externo visum, hic fidem a Domino, constat a significatione ‘videre’, de qua sequitur. Ex illis quae praemissa sunt, constare potest quo duodecim tribus ex duodecim filiis Jacobi nominatae, significaverint omnia veri et boni, seu fidei et amoris, ita omnia Ecclesiae, et quo unaquaevis tribus aliquod universale, ita duodecim tribus duodecim universalia, quae in se comprehendunt et ¹ sub se concludunt omnia et singula quae sunt Ecclesiae et in universali sensu omnia quae sunt regni Domini; universale quod ‘Reuben’ significat est fides; quo haec, nempe fides, sit primum universale, est ex eo quia homo cum ² regeneratur seu ³ fit Ecclesia, primum discet et imbuet illa quae fidei sunt, hoc est, quae veri spiritualis, nam per doctrinam fidei seu veri introducitur; homo enim talis est ut ex se non sciat quid bonum caeleste, ⁴ sed hoc discet ex doctrina, quae doctrina fidei vocatur;

[2] omnis ⁵ doctrina fidei spectat vitam ut finem, et quia vitam, spectat bonum, nam bonum est vitae ⁶ . Apud antiquos controversum fuit, quodnam primogenitum Ecclesiae sit, num verum quod est fidei, vel num bonum quod est amoris; qui verum quod est fidei primogenitum dixerunt, ex apparentia externa concluserunt, et id primogenitum statuerunt quia primum discitur et discendum est et quia homo per id introducitur ad bonum; sed nesciverunt quod bonum essentialiter primogenitum sit, et quod id a Domino per internum hominem insinuetur ut adoptet et recipiat verum quod per externum introducitur, et quod bono insit vita a Domino, et quod vero nulla vita nisi quae per bonum, sic ut bonum sit anima veri, ac appropriet et induat sibi verum, sicut anima corpus; inde constare potest quod secundum apparentiam externam verum primo loco sit, et quasi primogenitum, cum regeneratur homo, tametsi bonum essentialiter primo loco est et primogenitum, et fit quoque cum homo regeneratus est; quod ita sit, videatur n. 3539, 3546, 3556, 3563, 3570, 3576, 3603, 3701.

[3] Quia agitur in hoc capite et in illis quae praecedunt, de regeneratione naturalis, et hic ⁷ de primo ejus statu, qui est introductionis per verum ad bonum, ideo primus filius Jacobi seu Reuben nominatus est a ‘videre Jehovah’, quod in sensu interno significat fidem a Domino. Fides in se spectata est fides intellectu et fides voluntate; scire et intelligere verum quod est fidei, dicitur fides intellectu, at velle verum quod est fidei, dicitur fides voluntate; illa, nempe fides intellectu, est quae significatur per ‘Reuben’, haec autem nempe fides voluntate, est quae significatur per ‘Shimeonem’: quod fides intellectu, seu intelligere verum, praecedat fidem voluntate seu velle verum, ⁸ cuivis constare potest; quod enim homini ignotum est, ut est bonum caeleste, hoc prius scire debet quod sit et intelligere quid sit, antequam id velle potest.

[4] Quod videre in sensu externo significet visum, constat absque explicatione; quod videre ⁹ in sensu interiore significet intellectum, etiam constare potest, visus enim interni hominis non aliud est quam intellectus, quare etiam intellectus in communi loquela vocatur visus internus, et de eo quoque praedicatur lux sicut de visu externo, et vocatur lux intellectualis: quod ‘videre’ in sensu interno sit fides a Domino, constat ex eo quod intellectus interior non alia objecta habeat quam illa quae sunt veri et boni, haec enim sunt fidei; interior ille intellectus, seu internus ¹⁰ visus,

¹¹ qui pro objectis habet vera quae sunt fidei, se non ita manifestat sicut intellectus qui pro objectis habet vera quae sunt vitae civilis et moralis, ex causa quia intra hunc est et in luce caeli, quae lux in obscuro est quamdiu homo est in luce mundi; at usque apud illos qui regenerati sunt, se ¹² revelat: imprimis per conscientiam. Quod ‘videre’ in supremo sensu sit praevidentia, constare potest, nam intelligentia quae praedicatur de Domino, est intelligentia infinita, quae non aliud est quam praevidentia.

[5] Quod per ‘videre’, ex quo Reuben nominatus est, in sensu interno significetur fides a Domino, patet a perplurimis locis in Verbo, quorum haec licet afferre;

apud Mosen,

Dixit Jehovah ad Mosen, Fac tibi serpentem, et pone eum super ¹³ signo, et erit, omnis qui morsus fuerit, et viderit illum et vivet: fecit Moses serpentem aeris, et posuit eum super signo ¹³ et fuit si momordit serpens virum, et inspexit serpentem aeris revixit, Num. 21:8, 9;

‘serpens aeneus’ quod repraesentaverit Dominum quoad sensuale externum, seu naturale, videatur n. 197; quod ‘aes’ sit naturale, n. 425, 1551; ¹⁴ quod fides in Ipsum repraesentata sit per quod revixerint, qui viderunt, seu inspexerunt illum, Ipse Dominus docet apud Johannem Sicut Moses exaltavit serpentem in deserto, ita oportet exaltari Filium hominis, ut omnis qui credit in Ipsum non pereat sed vitam aeternam habeat, 3:14, 15:

[6] apud Esaiam,

Dominus dixit, Abi et dic populo huic, Audite audiendo sed non intelligite, et videte videndo, et ne cognoscite, impingua cor populi hujus, et aures ejus aggrava, et oculos ejus obline, ne forte videat oculis suis, et auribus suis audiat, et cor ejus intelligat, 6:9, 10;

quod ibi ‘videre videndo et non cognoscere’ sit intelligere quod verum et usque non agnoscere, patet; ac quod ‘oculos ¹⁵ oblinere ne forte videat oculis suis’ sit privare intellectu veri, et quod fides in Dominum sit quae ¹⁶ hic per ‘videre’ significatur, constat a Domini verbis apud Matthaeum 13:13, 14; et apud Johannem 12:36, 37, 39, 40:

[7] apud Ezechielem,

Fili hominis, in medio domus rebellionis tu habitans, quibus oculi ad videndum, sed non vident, quibus aures ad audiendum et non audiunt, 12:2; ¹⁷ quod ‘oculi ad videndum sed non vident’ pro quod possint intelligere vera quae fidei, sed non volunt, et hoc propter mala, quae sunt ‘domus rebellionis’, quae mendacem lucem falsis et tenebras veris inducunt, secundum haec apud Esaiam,

Populus rebellionis ille, filii mendaces, filii non voluerunt audire legem Jehovae, qui dixerunt videntibus, Ne videatis; et visionem habentibus, Ne videatis nobis recta, loquimini nobis blanditias, videte illusiones, 30:9, 10:

apud Esaiam,

Populus hic ambulantes in tenebris viderunt lucem magnam, habitantes in terra umbrae mortis, lux effulsit super eos, ix

1. [KJV 2)

‘videre lucem magnam’ pro vera quae sunt fidei, recipere et credere, super illos qui in fide sunt, ‘lux’ caelestis dicitur ‘effulgere’, nam lux quae in caelo, est Divinum Verum a Divino Bono ¹⁸ :

[8] apud eundem,

Effudit super vos Jehovah spiritum somnolentiae, et occlusit oculos vestros, prophetas, et capita vestra, videntes, obtexit, 29:10;

‘occludere oculos’ pro intellectum veri; quod oculus sit intellectus, videatur n. 2701; ‘videntes obtegere’ pro illos qui sciunt et docent vera fidei; ‘videntes’ olim dicti sunt prophetae, qui quod sint docentes, tum vera doctrinae, videatur n. 2534 apud eundem,

Sacerdos et propheta errant per siceram, ... errant inter videntes, titubant judicio, 28:7;

similiter; quod judicium quo titubant, sit verum fidei, videatur n. 2235:

apud eundem,

Non connivebunt oculi videntium, et aures audientium auscultabunt, 32:3;

similiter:

[9] apud eundem,

Regem in pulchritudine sua spectabunt oculi tui, videbunt terram longinquitatum, 33:17;

‘spectare regem in pulchritudine’ pro vera fidei quae a Domino, quae pulchra dicuntur a bono; ‘videre terram longinquitatum’ pro bonum amoris; quod ‘rex’ sit verum fidei, videatur n. 1672, 2015, 2069, ¹⁹ , 3009, 3670; quod ‘pulchrum’ dicatur a bono, n. 553, 3080, 3821; quod ‘terra’ sit bonum amoris, n. 620, 636, 3368, 3379

apud Matthaeum, Beati mundi corde, quia hi ipsi Deum videbunt, 5:8;

‘videre Deum’ quod sit credere in Ipsum, ita fide Ipsum videre, patet; qui enim in fide sunt, ex fide vident Deum, nam Deus est in fide, et Deus id in fide quod vere fides est:

[10] apud eundem,

Si oculus tuus scandalizaverit te, erue illum, ... bonum est tibi luscum intrare in vitam quam duos habentem oculos mitti in gehennam ignis, 18:9;

hic quod ‘oculus’ non sit oculus, nec quod is eruendus, patet, is enim non scandalizat, sed intellectus veri, qui hic est ‘oculus’, n. 2701; quod melius sit non scire et capere vera fidei, quam scire et capere illa, et usque vivere vitam mali, significatur per ‘bonum esse ²⁰ luscum intrare in vitam quam duos habentem oculos mitti in gehennam ignis’:

[11] apud eundem,

Vestri beati sunt oculi quia vident, et aures vestrae quia audiunt: amen dico vobis, quod multi prophetae et justi desideraverint videre quae videtis, sed non viderunt, xiii

13-17; Joh. 12:40;

‘videre’ pro scire et intelligere illa quae sunt fidei in Dominum, ita pro fide; nam quod viderint Dominum, et viderint miracula Ipsius, non inde beati fuerunt, sed quod crediderint, ut constare potest ab his verbis apud Johannem, Dixi vobis, quod et videritis Me, et non credatis; haec est voluntas Ipsius Qui misit Me, ut omnis qui videt Filium, et credit in Ipsum, habeat vitam aeternam: non quod Patrem viderit quis, nisi qui est apud Patrem, hic vidit Patrem; amen, amen, dico vobis, qui credit in Me, habet vitam aeternam, 6:36, 40, 46, 47; ‘videre et non credere’ pro scire vera fidei et non recipere, ‘videre et credere’ pro scire illa et recipere; quod ‘non Patrem viderit quis nisi qui apud Patrem’ pro quod non agnosci possit Divinum Bonum nisi per Divinum Verum; quod ‘Pater’ sit Divinum Bonum et ‘Filius’ Divinum Verum, videatur n. 3704; inde sensus internus est quod nemo caeleste bonum possit habere nisi agnoscat Dominum:

[12] similiter apud eundem,

Deum nemo vidit usquam ²¹ , Unigenitus Filius, Qui in sinu Patris est, Ille exposuit, 1:18:

et apud eundem,

Jesus dixit, Qui videt Me, videt Illum, Qui misit Me; Ego Lux in mundum veni, ut omnis qui credit in Me, in tenebris non maneat, 12:45, 46;

ibi quod ‘videre’ sit credere seu fidem habere, manifeste dicitur: et apud eundem,

Jesus dixit, Qui cognovistis Me, etiam Patrem Meum cognovistis, et abhinc cognovistis Illum, et vidistis Illum, ... qui ²² vidit Me, vidit Patrem, 14:7, 9:

apud eundem,

Spiritum veritatis mundus non potest recipere, quoniam non videt illum neque cognoscit illum:... non relinquam vos orphanos, venio ad vos, adhuc parum dum mundus Me non amplius videbit, vos autem videbitis Me, quia Ego vivo, et vos vivetis, 14:17-19;

‘videre’ pro fidem habere, solum enim per fidem videtur Dominus, fides enim est ²³ oculus amoris, nam ab amore per fidem videtur Dominus, est amor ²⁴ vita fidei, quare dicitur, ‘vos videbitis Me, quia Ego vivo et vos vivetis’:

[13] apud eundem,

Dixit Jesus, In judicium Ego in mundum hunc veni, ut non videntes videant, videntes vero caeci fiant; Pharisaei...

dixerunt, Num etiam nos caeci sumus? dixit illis Jesus, Si caeci essetis, non haberetis peccatum, jam vero dicitis quod videmus, ideo peccatum vestrum manet, 9:39-41;

videntes' pro illis qui putant se intelligentes esse prae reliquis, de quibus dicitur quod ‘caeci fient’, hoc est, non accepturi fidem; quod ‘non videre’ seu caecus esse praedicetur de illis qui in falsis, tum de illis qui in ignorantia, videatur n. 2383:

apud Lucam, Vobis datum est cognoscere mysteria regni Dei, reliquis vero in parabolis, ut videntes non videant, et audientes non audiant, 8:10;

similiter:

apud eundem,

Dico vobis vere, Sunt quidam hic stantium, qui non gustabunt mortem, donec viderint regnum Dei, 9:27; Marcus 9:1;

‘videre regnum Dei’ pro credere:

apud eundem,

Jesus dixit ad discipulos, Venient dies, cum desiderabitis unum dierum Filii hominis videre, sed non videbitis, 17:22;

ibi de consummatione saeculi, seu de ultimo tempore Ecclesiae, quando non amplius aliqua fides:

[14] apud eundem,

Factum est cum Jesus accumberet cum illis, accipiens panem benedixit, et frangens tradidit illis, illorum autem aperti sunt oculi, et cognoverunt Ipsum, 24:30, 31;

per hoc significatum est quod Dominus per bonum appareat, non autem per verum absque bono; ‘panis’ enim est bonum amoris, n. 276, 680, 2165, 2177, 3478, 3735, 3813. Ex his et pluribus aliis locis constat quod ‘videre’ in sensu interno sit fides a Domino, nam non alia datur fides quae est fides, quam quae a Domino, haec quoque ²⁵ dat hominem videre, hoc est, credere; fides autem a se, seu a proprio hominis ²⁶ non est fides, nam haec facit videre falsa ut vera, et vera ut falsa, et si vera ut vera, usque non videt quia non credit, videt enim se in illis, non autem Dominum.

[15] Quod ‘videre’ sit fidem habere in Dominum, ²⁷ patet manifeste ab illis quae de luce caeli saepius dicta sunt, quod nempe lux caeli quia est a Domino, secum habeat intelligentiam et sapientiam; proinde fidem in Ipsum, nam fides in Dominum intus in intelligentia et sapientia est, quapropter videre ex illa luce, sicut vident angeli, non aliud potest significare quam fidem in Dominum; est etiam Ipse Dominus in luce illa quia procedit a Domino; illa lux etiam est quae lucet in conscientia illorum qui fidem in Ipsum habent, tametsi homo hoc nescit quamdiu in corpore vivit, nam tunc lux mundi illam lucem obscurat.

Фусноти: