1. OM HIMLEN OCH HELVETET

När Herren inför lärjungarna talar om tidevarvets fulländning, som är kyrkans sista tid ¹ , säger Han vid slutet av förutsägelserna om dess efter varandra följande tillstånd med avseende på kärlek och tro ² :

»Strax efter de dagarnas bedrövelse skall solen förmörkas, och månen skall inte giva sitt sken, och stjärnorna skola falla från himlen, och himlarnas krafter skola bäva. Och då skall Människosonens tecken synas i himlen; och då skola jordens alla stammar jämra sig, och de skola se Människosonen komma i himlens skyar med makt och mycken härlighet. Och Han skall utsända sina änglar med basun och stor röst, och de skola församla Hans utvalda från de fyra vindarna, från himlarnas ena ände till den andra.» (Matteus 24:29-31.)

De som förstå dessa ord efter bokstavsmeningen tro inte annat än att på den sista tid som kallas den yttersta domen skall allt detta ske i enlighet med den bokstavliga skildringen. De tro sålunda inte endast, att solen och månen skola förmörkas, och att stjärnorna skola falla från himlen, samt att Herrens tecken skall synas i himlen, och att de skola se Honom i skyarna jämte änglar med basuner, utan även, enligt förutsägelser på andra ställen, att hela den synliga världen skall förgås, och att det sedan skall uppstå en ny himmel och en ny jord.

Denna uppfattning ha de flesta i kyrkan nu för tiden. Men de som tro så känna inte till de hemligheter som är dolda i Ordets alla enskilda ting. Ty i varje särskilt uttryck i Ordet är det en inre mening, i vilken inte förstås naturliga och världsliga saker, sådana som är i bokstavsmeningen, utan andliga och himmelska ting, och detta inte endast med avseende på meningen av flera ord, utan även med avseende på vart enda ord ³ . Ordet är nämligen skrivet helt och hållet medelst motsvarigheter ⁴ för det ändamåls skull, att det må vara en inre mening i alla enskilda ting. Hur beskaffad den meningen är, kan inses av allt som blivit sagt och visat därom i Arcana Coelestia (Himmelska Hemligheter) och även av vad som sammanförts därifrån i förklaringen om Vita Hästen, varom talas i Uppenbarelseboken.

Enligt samma mening bör man förstå Herrens ovan anförda ord om sin ankomst i himlens skyar. Med solen, som skall förmörkas, betecknas Herren med hänsyn till kärleken ⁵ ; med månen Herren med avseende på tron ⁶ ; med stjärnorna kunskaperna om det goda och det sanna eller om kärlek och tro ⁷ ; med Människosonens tecken i himlen uppenbarandet av den Gudomliga Sanningen; med jordens stammar, som skola jämra sig, allt som hör till det sanna och det goda eller till tro och kärlek ⁸ ; med Herrens ankomst i himlens skyar med makt och härlighet Hans närvaro i Ordet och uppenbarelse ⁹ ; med skyar betecknas Ordets bokstavsmening ¹⁰ , och med härlighet Ordets inre mening ¹¹ ; med änglar med basun och stor röst betecknas himlen, varifrån den Gudomliga Sanningen är ¹² .

Härav kan man inse, att med dessa Herrens ord förstås, att vid kyrkans slut, då det inte mer finns någon kärlek och i följd därav inte heller någon tro, Herren skall upplåta sitt Ord med avseende på dess inre mening och uppenbara himlens hemligheter. De hemligheter som skola uppenbaras i vad som nu följer angå himlen och helvetet samt människans liv efter döden.

Den människa som tillhör kyrkan känner nu för tiden knappt något om himlen och helvetet, ej heller om sitt liv efter döden, ehuru alla dessa saker är beskrivna i Ordet. Ja, många som är födda inom kyrkan förneka dem även, sägande i sitt hjärta: Vem har kommit därifrån och berättat? För att inte ett sådant förnekande, som i synnerhet råder hos dem som ha mycken världslig vishet, även må besmitta och fördärva de i hjärtat okonstlade och de i tron enkla, har det givits mig att vara tillsammans med änglar och att tala med dem såsom en människa med en människa samt även att se, vad som är i himlarna och vad som är i helvetena, och detta nu i tretton år. Därför får jag nu beskriva dessa ting på grund av vad jag har sett och hört, i förhoppning om att okunnigheten sålunda må upplysas och otron skingras. Att nu för tiden en sådan omedelbar uppenbarelse sker, är därför, att det är den som förstås med Herrens ankomst.

V:

10574. ‘Et dixit, Fac videre mihi quaeso gloriam Tuam’: quod significet apperceptionem Divini Veri interni in externo, constat ex repraesentatione ‘Moschis’ hic, quod sit externum Ecclesiae, cultus, et Verbi non ira separatum ab interno ¹ sicut apud ipsam gentem, de qua n. 10563, 10571, ex significatione ‘facere videre’ quod sit appercipere, de qua n. 215O, 3764, 4567, 4723, 5400, et ex significatione ‘gloriae Jehovae’ quod sit internum Verbi, de qua in Praefatione ad Gen. 18, et n. 5922, 9429; inde patet quod per ‘dixit Moscheh, Fac videre mihi quaeso gloriam Tuam’ significetur apperceptio interni in externo Verbi, Ecclesiae, et cultus.

[2] Quod haec significentur per illa verba, etiam constare potest ex praecedentibus hujus capitis, ibi enim in sensu interno agitur ² de gente Israelitica, et quod Ecclesia apud illam non institui posset, ex causa quia non recipere potuerunt aliquid internum; recipere internum Ecclesiae est recipere Divinum Verum e caelo, et per id caelestem amorem; quoniam de ³ hoc agitur in sensu interno, et usque Moscheh institit ut Jehovah introduceret illos in terram Canaanem, per quod significatur instauratio Ecclesiae, ideo nunc dicit Moscheh, ‘Fac videre mihi gloriam Tuam’, per quod ideo significatur apperceptio Divini Veri interni in externo; quod per ‘gloriam Jehovae’ intelligatur tale Divinum quod non

[3] appercipi ⁴ potuit a Mosche, constat manifeste ex sequentibus hujus capitis, ubi dicitur quod non videre posset facies Jehovae, ⁵ ita ibi vocatur gloria, sed postquam pertransiverat, videret posteriora, et hoc ex fissura petrae, per quae significatur quod modo externa Ecclesiae, cultus, et Verbi apperciperet, sed non interna; quod tale per ‘gloriam Jehovae’ significetur, patet ex eo quod aliquoties dicatur quod viderint gloriam Jehovae, ⁶ sed fuit nubes quae ita vocata est, ut super monte Sinai, et super tentorio, inque illo, ⁷ videatur Exod. 16:10, 24:16, 17, Exod. 40:34, 35; Num. 17:7 [KJV Num. 16:42]; et alibi; per ‘nubem’ ⁸ ibi, quae gloria Jehovae dicta est, significatur externum Ecclesiae, cultus, et Verbi, ⁹ seu sensus litterae Verbi, videatur in Praefatione ad Gen. 18, et n. 4060, 4061, 5922, 6343 fin. , 6752, 8106, 8781, 9430, 10551.

[4] Quod ‘gloria Jehovae’ significet internum ¹⁰ Verbi, Ecclesiae, et cultus, est quia Divinum Verum procedens a Domino, quale est in caelo, est gloria Jehovae, Divinum enim Verum procedens a Domino ¹¹ apparet ibi ut lux; ¹² apparentia Domini in illa luce est quae in genuino sensu intelligitur per ‘gloriam Jehovae’; per apparentiam Domini intelliguntur omnia ibi quae a Domino sunt, quae sunt innumerabilia, et communi voce vocantur caelestia et spiritualia. Quod internum Verbi, Ecclesiae, et cultus significetur per ‘gloriam Jehovae’, est quia illud in ea luce est, externum autem in luce mundi, quapropter hoc in Verbo per ‘nubem’ significatur; inde patet quod ¹³ sensus internus Verbi sit ‘gloria’.

[5] Ex his nunc constare potest quid per ‘gloriam Jehovae’ et per ‘lucem’ Ipsius in sequentibus his locis significatur, ut apud Esaiam,

Surge, illuminare, quia venit lux Tua, et gloria Jehovae super Te exorta est; ecce tenebrae obtegunt terram, et caligo populos, sed super Te exorietur Jehovah, et gloria Ipsius super Te videbitur ambulabunt gentes ad lucem Tuum, et reges ad splendorem ortus Tui: non occidet amplius sol Tuus, et luna Tua non colligetur, quia Jehovah erit Tibi in lucem aeternitatis, 60:1-3, 20; agitur ibi de Adventu Domini; ¹⁴ 'lux' ibi est Divinum Verum procedens a Domino, et ‘gloria Ipsius’ ac ‘splendor ortus Ipsius’ sunt omne id quod de Domino, deque fide et amore in Ipsum in luce illa apparet ‘tenebrae et caligo quae obtegunt terram et populos’ sunt obscura fide et amoris, dicitur enim de instauranda Ecclesia apud gentes; inde sequitur quod per lucem et gloriam, quae exoriturae, et quae videbuntur et ad quas ambulabunt ¹⁵ , sint Divina Vera ¹⁶ de Domino, ¹⁷ deque fide et ¹⁸ amore in ipsum ab Ipso:

[6] apud eundem,

Jehovah vocavi Te in justitia, et dedi Te in foedus populo, in lucem gentium: Ego Jehovah, hoc nomen Meum, gloriam Meam alteri non dabo, 42:6, 8;

agitur ¹⁹ etiam ibi de Domino, Qui ‘lux gentium’ vocatur quia ab Ipso omne Divinum Verum, et Qui gloria Jehovae, quia in Ipsum omne fidei et amoris:

apud eundem,

Erumpet sicut aurora lux tua, ambulabit ante te justitia tua gloria Jehovae colliget te, 58:8;

[7] similiter: apud eundem,

Gaudete cum Hierosolyma, deliciemini ex splendore gloria ²⁰ Ipsius, Esai. 66:[10, ] 11;

‘Hierosolyma’ ibi ²¹ ut alibi est Ecclesia, et ‘splendor gloriae’ est amor veri a Domino:

apud Sachariam,

Ego ero ²² illi murus ignis circumcirca, et in gloriam ero in medio ejus, Sach. 2:9 ²³ [KJV 5];

etiam ibi de Hierosolyma, quae est Ecclesia; ‘gloria in medio ejus’ est Ipse Dominus quoad omnia veri et boni quae fidei et amoris; quod per ‘gloriam’ ibi intelligantur illa quae lucis Divinae sunt, patet:

[8] similiter ut apud Johannem, Sancta Hierosolyma habens gloriam Dei, et luminare illius simile lapidi pretiosissimo; gloria Dei illustrabit illam, et lucerna ejus Agnus; gentes quae salvantur in luce ²⁴ Illius ambulabunt, et reges terrae afferent gloriam et honorem suum in eam. Portae ejus non claudentur interdiu; nox enim non erit ibi, afferent gloriam et honorem gentium in eam, Apoc. 21:11, 23-25 [, Apoc. 21:26];

‘Sancta Hierosolyma’ ibi est Ecclesia, quae successura hodiernae; illa quae Ecclesiae sunt, quae sunt fidei et amoris in Dominum a Domino, describuntur ²⁵ per ‘luminare’, per ‘lucem’, et per ‘gloriam’; quia per gloriam intelliguntur illa quae lucis sunt, ideo dicitur gloria Dei illustrabit eam; quisque qui expendit, et ipsas res intuetur, et non haeret in

[9] solis verbis, videre potest quod per omnia illa significentur talia quae Ecclesiae sunt, at quid per singula significatur docet sensus internus, nam in Verbo ²⁶ nihil inaniter dicitur, ne quidem vocula:

apud Lucam, Viderunt oculi mei salutare Tuum quod praeparasti ante faciem omnium populorum, lucem in revelationem gentium, et gloriam populi Tui Israelis, 2:30-32;

haec in prophetico Simeonis de Domino nato; ‘lux in revelationem gentium’ est Divinum Verum procedens a Domino, et ‘gloria populi Israelis’ est omne id quod a Domino revelatum est de Se Ipso, deque fide et amore in Ipsum apud illos qui recipiunt; omne hoc vocatur gloria, quia apparet in caelo et in luce ibi, lux ibi est Divinum Verum; ²⁷ per ‘filios Israelis’ intelliguntur qui in fide et amore in Dominum.

[10] Quod lux sit Dominus quoad Divinum Verum, et quoque gloria quae lucis, patet ex Ipsius Domini verbis, apud Johannem, Diligebant gloriam hominum magis quam gloriam Dei; Ego lux in mundum veni, ut omnis qui credit in Me, in tenebris non maneat, 12:43, 46:

et apud eundem,

In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, Deus erat Verbum: erat lux vera quae illuminat omnem hominem venientem in mundum: et Verbum caro factum est, et habitavit in nos, et vidimus gloriam Ipsius, gloriam sicut Unigeniti a Patre, 1:1, 9, 14;

‘Verbum’ est Divinum Verum, et quoque ‘lux’; et gloria est omne quod apparet de Domino in luce illa.

[11] Haec loca e Verbo allata sunt quia in illis ‘gloria’ et simul ‘lux’ nominantur, et allata sunt ob finem ut sciatur quod ‘lux’ sit Divinum Verum a Domino, ita Ipse Dominus quoad Divinum Verum, et quod ‘gloria’ sit omne quod lucis, proinde omne quod ex Divino Vero quod facit intelligentiam et sapientiam apud angelos, et apud homines qui Dominum fide et amore recipiunt. Simile per ‘gloriam’ significatur alibi, ut apud Johannem,

Volo ut ubi Ego sum, etiam illi sint Mecum, ut videant gloriam Meam, Joh. 17:24 ²⁸ :

apud Lucam,

Nonne hoc oportebat pati Christum et ingredi in gloriam Suam? 24:26:

apud Matthaeum,

Tunc apparebit signum Filii hominis, et tunc plangent omnes tribus terrae, et videbunt Filium hominis venientem in nubibus caeli cum virtute et gloria, 24:30;

[12] per ‘nubes’ ibi intelligitur Divinum Verum quale est in luce mundi, ita quale apud homines, et per ‘gloriam’ intelligitur Divinum Verum quale est in luce caeli, ita ‘quale’ apud angelos; et quia Divinum Verum per ‘nubem’ et per ‘gloriam’ intelligitur, ideo est Verbum quoad sensum externum et quoad sensum internum quod intelligitur, quoad sensum externum per ‘nubem’ et quoad sensum internum per ‘gloriam’; etiam quod apparet in luce mundi est nubes respective ad id quod apparet luce caeli; quod ‘nubes’ id sit, videatur ²⁹ Praefatio ad Gen. 18, et n. 4060, 4391, 5922, 6343 fin. , 6752, 8106, 8443, 8781, 9430, 10551.

[13] Inde est quod nubes etiam in Verbo dicatur ‘gloria’, ut in Exodo, Gloria Jehovae apparuit in nube, Exod. 16:10:

alibi,

Habitavit gloria Jehovah super monte Sinai; et obtexit eum nubes sex dies, sed species gloriae Jehovae erat sicut ignis comedens in capite montis ante oculos filiorum Israelis, Exod. 24:16, 17:

et alibi in Exodo,

Obtexit nubes tentorium conventus, et gloria Jehovae implevit habitaculum; nec potuit Moscheh intrare, eo quod habitaret super eo nubes, et gloria Jehovae impleret habitaculum, Exod. 40:34, 35:

in Numeris,

Cum congregaretur contio contra Moschen et contra Aharonem, et respiceret ad tentorium conventus, ecce obtexit illud nubes, et apparuit gloria Jehovae, Num. 17:7 [KJV Num. 16:42]:

in libro 1 Regum,

Nubes implevit domum Jehovae, ita ut non potuerint sacerdotes stare ad ministrandum Propter nubem, quoniam implevit gloria Jehovae domum Jehovae, [1 Reg. 8:10, ] 11:

et in Apocalypsi,

Impletum est templum fumo et gloria Dei, ³⁰ 15:8;

[14] quoniam Divinum apparuit sicut nubes, ideo per ‘nubem’ significatur Praesentia Divina, et ubi Praesentia Divina ibi Divinum Verum, nam Divinum absque illo non apparet, quoniam est in illo et est illud; inde est quod nubes ³¹ ibi dicatur gloria; nec aliter potuit apparere genti Israeliticae, quoniam in externis absque interno erant, videatur n. 6832, 8814, 8819, 10551; sed usque nubes et gloria distinguuntur sicut lux mundi et lux caeli, seu sicut sensus litterae Verbi et sensus ³² internus ejus, et sicut sapientia humana et sapientia angelica. Ex his nunc constare potest quod per ‘dixit Moscheh, Fac videre mihi quaeso gloriam Tuam’ significetur ut ostendatur ipsi Divinum internum; et quia Moscheh repraesentabat externum Ecclesiae, cultus, et Verbi, significatur apperceptio Divini Veri interni in externo.

V:

4402. ‘Et vocavit id El Elohe Israel’: quod significet ex Divino Spirituali, nempe cultus interior, constat ex significatione ‘El Elohe’, de qua sequitur; et ex significatione ‘Israel’ quod sit spirituale, de qua n. 4286, 4292. Cum his quae a versu 17 hujus capitis huc usque dicta sunt, ita se habet: agitur in hoc capite in sensu supremo de Domino quomodo Ipse Naturale Suum Divinum fecerat; sed quia illa quae in ¹ sensu supremo sunt de Domino, excedunt ideas cogitationis hominis, sunt erum Divina, licet illustrare illa per talia quae propius cadunt in ideas, nempe per id quomodo Dominus naturale hominis regenerat; de regeneratione enim hominis quoad ejus naturale in sensu interno hic etiam agitur, nam regeneratio hominis est imago glorificationis Domini, n. 3138, 3212, 3296, 3490; Dominus enim secundum ordinem Divinum Se glorificavit, hoc est, Divinum fecit; et quoque secundum talem ordinem hominem regenerat, hoc est, caelestem et spiritualem facit; hic quomodo spiritualem, nam ‘Israel’ significat illum;

[2] spiritualis homo non est interior rationalis homo sed interior naturalis; interior rationalis homo est qui vocatur caelestis; quae differentia sit inter spiritualem et caelestem hominem, saepius prius dictum est; homo spiritualis fit per id quod apud illum conjungantur vera cum bono, hoc est, illa quae sunt fidei cum illis quae sunt charitatis, et hoc in naturali ejus; ibi conjunguntur primum vera exteriora cum bono, et dein vera interiora; de conjunctione verorum exteriorum in naturali actum est in hoc capite a versu 1 ad 17, et de conjunctione verorum interiorum cum bono, a versu 17 ad finem; vera interiora non aliter conjunguntur cum bono quam per illustrationem influentem per internum hominem in externum; ex illustratione illa patent vera Divina non nisi quam communiter, comparative quemadmodum objecta innumerabilia oculo sicut unum obscurum absque distinctione; haec illustratio ex qua vera non nisi quam communiter apparent, significata est per Esavi verba ad Jacobum, ‘Statuam quaeso cum te de populo mecum’, et per responsum Jacobi, ‘Quare hoc? inveniam gratiam in oculis tuis’, de quibus videatur ² n. 4385, 4386;

[3] quod spirituali homini sit obscurum respective, videatur n. 2708, 2715, 2716, 2718, 2831, 2849, 2935, 2937, 3241, 3246, 3833; spiritualis hic homo est qui repraesentatur per ‘Israelem’, n. 4286; spiritualis homo dicitur ex eo quod lux caeli in qua est intelligentia et sapientia, influat in illa quae sunt lucis mundi apud hominem et faciat ut illa quae sunt lucis caeli, repraesententur in his quae sunt lucis mundi, utque sic correspondeant; spirituale enim in se spectatum est ipsa Divina Lux quae a Domino, proinde intelligentia veri, et inde sapientia ³ ; sed lux illa apud spiritualem hominem incidit in illa quae sunt fidei apud illum et credit ⁴ esse vera, at apud caelestem in bonum amoris. Sed haec tametsi clara sunt illis qui in luce caeli, usque obscura sunt illis qui in luce mundi, ita plerisque hodie, et fortassis ita obscura ut vix intelligibilia; verumtamen quia de illis agitur in sensu interno ac illa talia sunt, non supersedendum quin ⁵ aperiantur; venturum est tempus quando illustratio.

[4] Quod altare vocatum sit ‘EL ELOHE ISRAEL’, et per id ⁶ significatus cultus interior ex Divino Spirituali, est quia El Elohe idem est in sensu supremo cum Divino Spirituali et quoque Israel; quod Israel sit Dominus quoad Divinum Spirituale, ac in sensu repraesentativo Ecclesia ⁷ spiritualis Domini, seu quod idem, homo qui talis, videatur n. 4286, 4292; ‘El Elohe’ in ⁸ lingua originali significat Deum Deum, et stricte secundum verba, Deum deorum: in Verbo Jehovah seu Dominus plurimis in locis nominatur ‘El’ in singulari, etiam ‘Eloah’, et quoque nominatur ‘Elohim’ in plurali, uterque ⁹ aliquoties in uno versu aut in una serie; qui sensum internum Verbi non scit, non scire potest cur ita; quod ‘El’ involvat aliud, et ‘Eloah’ aliud, ac ‘Elohim’ aliud, quisque potest judicare ex eo quod Verbum sit Divinum, hoc est, a Divino ducat originem, et quod sit inde inspiratum quoad omnes voces, immo quoad omnium minimum apicem:

[5] quid El cum nominatur, et quid Elohim, involvit, constare potest ab illis quae supra passim ostensa sunt, quod nempe El et Elohim seu Deus dicatur ¹⁰ cum agitur de vero, videatur n. 709, 2586, 2769, 2807, 2822, 3921

f. , 4287; inde est quod per El et Elohim in sensu supremo significetur Divinum Spirituale, nam hoc idem est cum Divino Vero, sed cum differentia quod per ‘El’ significetur verum voluntate et actu, quod idem est cum veri bono, n. 4337, 4353, 4390 ‘Elohim’ in plurali dicitur quia per verum Divinum intelliguntur omnia vera quae a Domino; inde etiam angeli in Verbo aliquoties dicuntur elohim seu dii, n. 4295, ut quoque patebit a locis infra e Verbo adductis. Quia nunc ‘El et Elohim’ in sensu supremo significant Dominum quoad verum, etiam significant Ipsum quoad potentiam, nam verum est de quo praedicatur potentia, bonum enim per verum agit cum potentiam exercet, n. 3091, 4015; quapropter ubi in Verbo agitur de potentia ex vero, Dominus ‘El ac Elohim’ seu Deus dicitur; inde quoque est quod El in lingua originali etiam significet potentem.

[6] Quod El et Elohim seu Deus dicantur in Verbo ubi agitur de Divino Spirituali, seu quod idem, de Divino Vero, et inde Divina Potentia, constare potest adhuc ab his locis:

apud Mosen,

Dixit Deus Israeli in visionibus noctis... Ego Deus deorum (El Elohe) patris tui, non timeas a descendendo in Aegyptum, quia in gentem magnam ponam te ibi, Gen. 46:2, 3;

ibi quia ad Israelem quem ‘ponet in gentem magnam’ et sic de vero et ejus potentia agitur, dicitur El Elohe, quod in sensu proximo significat Deum deorum; quod Elohim in sensu proximo sint dii, quia praedicantur de veris et inde potentia, etiam patet apud eundem,

Ibi aedificavit Jacob altare, et vocavit locum El-Beth-

El, quia ibi revelati sunt illi Elohim, in fugiendo illo coram fratre suo, Gen. 35:7: et alibi apud eundem,

Jehovah Deus vester ¹¹ , Ipse Deus deorum, et Dominus dominorum, Deus (El) magnus, potens et formidabilis, Deut. x

17; ubi Deus deorum exprimitur per Elohe Elohim, et dein Deus per El, Cui tribuitur magnitudo et potentia:

[7] apud Davidem,

Deus (El) magnus Jehovah, et Rex magnus super omnes deos (elohim), in Cujus manu pervestigatione sterrae, et robora montium Ipsi, Ps. 95:3, 4;

ibi Deus seu El dicitur quia de Divino Vero et inde Potentia agitur; tum dii dicuntur quia de veris quae inde; ‘rex’ enim in sensu interno significat verum, n. 1672, 2015, 2069, 3009, 3670; inde quid ‘Rex magnus super omnes deos’ involvit, constat; ‘pervestigationes terrae’ sunt quoque vera Ecclesiae, quae vocantur ‘robora montium’ a potentia ex bono ¹² :

apud eundem,

Quis in caelo comparabit se Jehovae, assimilabitur Jehovae in filiis deorum ¹³ (elim)? Deus ¹⁴ (El) validus in arcano sanctorum, ... Jehovah Deus Zebaoth, quis sicut Tu fortis Jah? Ps. 89:7-9 [KJV Ps. 89:6-8];

ibi ‘filii deorum seu elim’ pro veris Divinis, de quibus quod praedicetur potentia, patet, nam dicitur ‘Deus (El) validus, Jehovah Deus exercituum, quis fortis sicut Tu?’

[8] Similiter alibi apud eundem,

Date Jehovae filii deorum, date Jehovae gloriam et robur, Ps. 29:1:

apud Mosen,

Ceciderunt super facies suas, et dixerunt, Deus deorum

(El elohe) spirituum omnis carnis, Num. 16:22:

apud Davidem,

Ego dixi, dii (elohim) vos, et filii Altissimi omnes vos, Ps. 82:6; Joh. 10:34;

ubi dii dicuntur a veris, nam ‘filii’ sunt vera, n. 489, 491, 533, 1147, 2628, 3373, 3704: ¹⁵ apud eundem,

Confitemini Deo deorum (Elohe elohim), ... confitemini Domino dominorum, Ps. 136:2, 3:

apud Danielem,

Aget pro lubitu suo rex, et efferet se, et exaltabit se super omnem deum (el), et super Deum deorum (El elohim)

loquetur mira, 11:36.

Inde patet quod El elohe in proximo sensu sit Deus deorum, et quod ‘dii’ in sensu interno praedicentur de veris quae a Domino.

[9] Quod El seu Deus in singulari dicatur ubi agitur de potentia quae ex Divino Vero, seu quod idem, ex Divino Spirituali Domini, constare potest ab his locis:

apud Mosen,

Sit Deo (El) manus mea ad faciendum cum te malum, Gen.

31:29: et alibi, Nec pro Deo (El) manus, Deut. 28:32:

et apud Micham, Sit ¹⁶ pro Deo (El) manus, 2:1;

‘pro Deo manus’ est ¹⁷ ut sit potentia; quod ‘manus’ sit potentia, videatur Davidem, Ponam in mari manum Ipsius, et in fluviis dextram Ipsius; Ille vocabit Me Pater meus Tu, Deus (El) meus, petra salutis meae, Ps. 89:26, 27 [KJV Ps. 89:25, 26];

ubi de potentia ex veris:

apud eundem,

Impius dicit in corde suo, Oblitus est Deus (El),

occultavit facies Suas, non videt in perpetuum surge Jehovah Deus (El), extolle manum Tuam, ... quapropter contemnit impius Deum (Elohim)? Ps. 10:11-13;

[10] similiter:

apud eundem,

Jehovah petra mea, et propugnaculum meum et ereptor meus, Deus (El) meus, rupes mea, Ps. 18:3 [KJV Ps. 18:2];

ubi de potentia:

apud Esaiam,

Residuum revertetur, residuum Jacobi ad Deum (El)

potentem, 10:21:

apud eundem,

Puer natus est nobis, Filius datus est nobis, super cujus humero principatus; vocabit nomen Ipsius, Mirabilis, Consiliarius, Deus (El), Potens, Pater aeternitatis, Princeps pacis, ix [KJV 6]:

apud eundem,

Ecce Deus (El) salutis meae, confidam, et non timebo, quia robur meum, 12:2:

apud eundem,

Ego Deus (El) etiam ex die, Ego Ipse, et nemo e manu Mea eripiens, facio et quis retractabit illud? 43:12, 13;

ibi de potentia:

apud Jeremiam,

Deus (El) magnus, potens, cujus nomen Jehovah exercituum, ¹⁸ 32:18:

in libro 2 Samuelis, Cum Deo (El) meo transiliam murum, Deus (El) integra via Ipsius, sermo Jehovae purus, ... Quis Deus (El) praeter Jehovam? quis petra praeter Deum (Elohim) nostrum? Deus (El) refugii mei robur, [2 Sam 22:30], 31-33:

apud Mosen,

Non vir Deus (El) et mentiatur, aut filius hominis et paeniteat Ipsum. Num Ille dixerit, et non fecerit? aut locutus fuerit, e non stabiliverit?... Eduxit eos ex Aegypto, sicut robora unicornis illi; ... tempore illo dicetur Jacobo et Israeli, Quid fecerat Deus (El), Num. 23:19, 22, 23; ¹⁹

[11] ubi in sensu interno de potentia et vero: et apud eundem,

Deus (El) Qui eduxit eum ex Aegypto, sicut robora unicornis illi; consumet gentes hostes suos, et ossa eorum franget, et tela ejus conteret, Num. 24:8;

quod ‘cornua et robora unicornis’ significent potentiam ²⁰ veri ex bono, videatur n. 2832; praeter in multis aliis locis. Quia in Verbo pleraque etiam oppositum sensum habent, ita quoque deus et dii, qui ita ²¹ nominantur cum de falso et de potentia ex falso agitur; ut apud Ezechielem,

Alloquentur illum dii (elim) fortium in medio inferni, ²² 32:21:

apud Esaiam,

Incaluistis in diis (elim) sub omni arbore viridi, 57:5;

ubi ‘dii’ dicuntur ex falsis: similiter alibi.

V: