1143. Tametsi harum gentium quae Ecclesiam Antiquam constituerunt, haec nomina fuerunt, usque in sensu interno intelliguntur res, nempe ipsi cultus: quid nomina, quid terrae, quid gentes, et similia, ne hilum norunt qui in caelo; talium ibi nulla idea est, sed rerum per illa significatarum: ex sensu interno vivit Verbum Domini, est sicut anima cujus quasi corpus est sensus externus; seque habet sicut homo, cum corpus ejus moritur tunc vivit anima; et cum vivit anima tunc non amplius novit quae corporis sunt; ita cum inter angelos venit, nec quid Verbum in sensu litterae, sed quid in sua anima: homo Antiquissimae Ecclesiae talis fuit, qui si hodie viveret et legeret Verbum, ne hilum inhaereret sensui litterae, sed foret sicut illum non videret, modo sensum internum abstracte a littera, et quidem sicut littera non foret, sic in vita aut anima Verbi. Similiter se habet ubivis in Verbo, etiam in historicis quae talia prorsus sunt sicut relata, sed usque ibi ne quidem una vocula datur quae non in sensu interno arcana involvit, quae nusquam apparent iis qui in contextu historico tenent animum. Ita in hoc capite, per nomina hic significantur, in sensu litterae aut historico, populi qui Antiquam Ecclesiam constituerunt, in sensu autem interno doctrinalia illorum.

7082. Sunt duo in mundo naturali quae faciunt ibi vitam, nempe calor et lux; et sunt duo in mundo spirituali ¹ quae faciunt ² ibi vitam, nempe amor et fides; calor in mundo naturali correspondet amori in mundo spirituali, et lux in mundo naturali correspondet fidei in mundo spirituali; inde est cum dicitur calor seu ignis spiritualis, quod intelligatur amor; et cum dicitur lux spiritualis, quod intelligatur fides; etiam amor actualiter est calor vitalis hominis, quod enim ex amore incalescat homo, notum est; et fides actualiter est lux hominis, quod enim ex fide illuminetur homo, ³ notum esse potest.

Bilješke: